Şili’de lityum madenlerini özelleştirme adımına öfke

Dış Haberler Servisi

Şili’de Devlet Başkanı Sebastian Pinera hükümeti, geçen ay yapılan seçimleri sol aday Gabriel Boric’in kazanmasının ardından alelacele ülkedeki lityum madenlerini özelleştirmeye çalışıyor.

Pinera hükümeti, bu ay sonlanacak ihale kapsamında, 400 bin tonluk lityum çıkarılması planlanan rezervlerin 20 yıllığına sözleşmeyle kiralanacağını duyurdu. Avustralya’dan sonra dünyanın en büyük ikinci lityum rezervine sahip ülkede hükümetin söz konusu girişimi halkın tepkisini çekti. Merkez sol Demokrasi Partisi üyesi Raul Soto’nun ihale sürecinin durdurulması için mahkemeye yaptığı başvurunun reddedilmesinin ardından başkent Santiago’da eylemler düzenlendi.

"Kaynaklarımızı geri kazanalım", "Pinera, lityumun satılık olmadığını anla" sloganlarıyla yapılan eylemlere, mart ayında cumhurbaşkanlığı koltuğuna oturmaya hazırlanan Boric destek verdi. Boric, "İki seçeneğimiz var: Ya lityumu çıkarmayız ya da bunu tüm Şililerin yararına kullanırız" açıklaması yaptı.

Boric, "sosyal refah" vaadiyle yürüttüğü seçim kampanyasında da Şili’nin "kaynaklarını özelleştirmek gibi bir tarihi hatayı" yeniden tekrarlamaması gerektiğini savunmuştu. Boric, kamulaştırılmış bakır şirketlerinden oluşan Codelco adlı kamu şirketine benzer bir modelden yola çıkılarak "ulusal lityum şirketi" kurulmasını önermişti.

Şilili madencilik devi SQM ve ABD merkezli maden şirketi Albemarle’ın da aralarında yer aldığı beş firma, ihalede onlarca milyon dolarlık teklifler veren kuruluşlar. Pinera hükümeti, sözleşme kapsamında kiralanacak kaynakların ülkenin bilinen lityum rezervlerinin yüzde 4’üne denk geldiğini savunurken, ihaleyi kazanan şirketin madencilik çalışmaları sırasında katı çevre kurallarına uygun hareket edeceğini iddia etmişti.