Sinop'ta AKP ile CHP birincilik için yarışıyor

DOĞU EROĞLU - @dogueroglu

2011’de 126 binin üzerinde oyun kullanıldığı Sinop’ta bu defa yaklaşık 151 bin seçmen sandık başına gidecek. Ankara’ya 2 milletvekili gönderen kentte, seçmenlerin yerleşik parti tercihleri sebebiyle herhangi bir partinin 2 vekilliği birden alması oldukça zor; dolayısıyla bu seçimde de 2011’de olduğu gibi, milletvekillerinin AKP ve CHP arasında paylaşılması bekleniyor. Ancak kentteki yurttaşlar, yerel siyasetçiler ve adaylara göre AKP’nin oy kaybına uğraması, CHP’nin oylarını artırması ve HDP’ninse partinin yüzde 10’luk ülke barajını aşması için ihtiyaç duyacağı değerli oylar kazanması olası. Beklentiler, 2011’de 69 bin oy alan AKP’nin 55 bin bandına gerileyeceği yönünde; yaygın kabul gören bu beklentiye göre, CHP de oylarını 55 binin üzerine çıkartarak kentteki birinci parti olmanın hesabını yapıyor.

NÜKLEER İLK GÜNDEM DEĞİL

Sinop, Türkiye gündeminde yıllardır nükleer santral projesiyle yer alıyor. 1993’ten bu yana konuşulan ve Akkuyu Nükleer Güç Santralı için imzaların atılmasının ardından 2014’te somutlaşan projeye karşı önceki hafta sonu Türkiye’nin pek çok yerinden desteğe gelenlerin de katılımıyla yaklaşık 25 bin kişilik bir miting yapıldı. Nükleere karşı bu kararlı duruş, Sinop’taki seçim çalışmalarındaysa öne çıkan ilk konu değil.

CHP VE HDP'DEN NÜKLEERE VETO

Merkezi bir yatırım olan ve Sinop halkı ile yerel yöneticiler ve siyasetçilere söz hakkı tanınmayan nükleer santral projesi, AKP’nin kampanyasında da ön plana çıkmıyor. Söz santral yatırımına geldiğindeyse hem AKP’li adaylar hem de AKP seçmeni, santralın beraberinde getireceği iddia edilen istihdam ve sanayileşme olasılıklarını öne sürüyor. CHP ve HDP’li adaylarsa merkezi enerji politikalarının ve enerji rantı için yapılan anlaşmaların bedelinin Sinoplu yurttaşlar tarafından ödenmemesi gerektiğini ifade ediyor.

AKP VE CHP YENİ ADAYLARLA

2007 ve 2011’de CHP’den Sinop Milletvekili seçilen Engin Altay’ın 2015 seçimlerinde İstanbul 3’üncü bölgeden aday olmasıyla CHP seçimlere iki yeni isimle giriyor. Bu isimlerden biri CHP Sinop İl Başkanlığı görevini yürüten Mustafa Acun. Diğeri ise Sinop’taki önseçimi Acun’un önünde tamamlayarak birinci sıra adayı olmayı başaran Sinop Merkez İlçe eski Başkanı Barış Karadeniz. 2011’de AKP’den seçilen Mehmet Ersoy’un aday gösterilmemesiyle AKP de Sinop seçmeninin karşısına iki yeni aday, Cengiz Tokmak ve Nazım Maviş’le çıkıyor.

TERMİK DİRENİŞİNİN ETKİSİ

Nükleer santral kentte ilk gündem olmasa da, 2015’te Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecinin sona erdirilmesiyle Anadolu Grubu’nun termik santral projesini önleyen Gerze-Yaykıl direnişinin etkisi seçimlerde hissediliyor. Önseçimde birinci olan Barış Karadeniz, termik santral karşıtı direnişe bizzat katılmış, yargılanmış ve beraat etmiş bir isim. Gerze’de termik santrala direnen yurttaşların bir kısmı da Karadeniz’in Meclis’te bulunmasının tüm Türkiye’deki kömürlü termik santral direnişlerine katkı vereceği düşüncesiyle, CHP için yapılan seçim çalışmalarına katılıyor. Çalışmalarını özellikle kasaba ve köylerde sürdüren Karadeniz, kentte yaşanan ekonomik daralmaya dikkati çekiyor: “Dün ziyaret ettiğim Boyabat’ın sanayi sitesinde çekiç sesi bile yoktu. Esnafın da zanaatkarın da çiftçinin de durumu kötü. ‘Nükleer, istihdam yaratacak’ diyorlar, palavra. Kaldı ki santralın getireceği istihdamı da istemiyoruz. Sinop’ta da Türkiye’de de nükleere karşıyız."

HDP TEMKİNLİ

BDP’nin Şubat 2013’teki Karadeniz turu sırasında milletvekilleri Sinop Öğretmenevi’nde saldırıya uğramıştı. Kentte bu saldırının etkileri psikolojik olarak sürüyor. HDP’li adaylardan Ayşegül Kafkas, HDP’nin seçim bürosu kiralayamadığını aktarıyor: “Dükkân sahipleri ya tehdit ediliyor ya da temkinli davranıyor. Büro tutamadığımız gibi stand veya bayrak da açmıyoruz. HDP’nin Meclis’e girmesiyle bu korkuların sonlanacağını umuyoruz.”

1 Mayıs ve Nükleer Karşıtı Mitinge bayraklarla katılan HDP, çalışmalarını genellikle yüz yüze yürütüyor. Kafkas, “Yerel yönetimlerin güçlendirilmesini istediğimiz için enerji yatırımlarında merkezi kararların değil Sinop’un isteğinin önemli olduğunu söylüyoruz. Ancak yaptığımız ziyaretlerde en çok ilgiyi savaş karşıtı içeriğiyle Büyük İnsanlık Beyannamemiz görüyor. Ülkede sürdürülen “kirli savaş” nedeniyle çok can kaybeden Sinop, barış gelmeden refah ve zenginliğin anlamsız olduğunu görüyor.”

ANA GÜNDEM EKONOMİ

2014 verilerine göre Sinop’un nüfusu 204 bin ancak adaylara göre Sinop, Türkiye’deki diasporası en geniş kentlerden biri. 700 binin üzerinde Sinoplu’nun Türkiye’nin farklı kentlerinde yaşadığını söyleyen adaylar, bu durumun sebebini kentin ekonomik durumuna bakarak açıklıyor. Balıkçılık ve tarım dışında üretimi bulunmayan kent, eğitim seviyesi yüksek kesimini sürekli büyük şehirlere gönderiyor. “Bir emekli kenti” diye tarif edilen Sinop’taki seçim ajandası da bu yapıya uygun biçimde şekilleniyor; CHP’nin programındaki emeklilerin durumunun iyileştirilmesine yönelik politikalar karşılık buluyor. Kentin en önemli sıkıntılarından biri yeni istihdam olanaklarının yaratılamaması. Tarımda ise üreticinin girdi maliyetlerindeki artıştan ötürü yaşadığı huzursuzluk, AKP’nin elini zorluyor. En önemli geçim kaynaklarından biri turizm ve balıkçılık olan kente kurulması planlanan nükleer santral da esnaf ve balıkçılar tarafından istenmiyor.