Şirket devlet fark etmez, Trump yönetmeyi biliyor!

ÖMÜR ŞAHİN KEYİF / Washington
@omursahin

Donald Trump’ın başkent Washington’da açtığı ‘Trump International’ın önü protestocularla destekçilerin kesişme noktası oldu; Amerikan toplumunda uzun süredir var olan, seçim yarışındaysa iyiden iyiye yükselen ‘kutuplaşma’nın da aynası…

Clintoncıların da Trumpçıların da karşı tarafa yönelttiği suçlamaların çoğu ortak: ‘Sürekli yalan söylüyor’, ‘Ülkeyi felakete sürükleyecek’, ‘Ulusal güvenlik için tehlike’…

Trump seçmeni kendisine yönlendirilen eleştirilere, “Clinton’ın komplosu” olarak bakıyor. Seçime şike karıştığına inanıyor, kendisini adaletsiz düzenin mağduru olarak hissediyor. Trump’a sıkı sıkıya sarılmalarında, kurulan bu mağduriyet ortaklığının da payı var. Ortaklaştıkları bir başka nokta ise komünizm korkusu. Amerikan ekonomisini ve sosyal hayatını derinden sarsan soğuk savaş, bugün hâlâ önemli bir kesim üzerinde etkisini sürdürüyor. Öyle ki Putin’in komünist bir lider olduğuna inanan bir Amerikalı’yla karşılaşma olasılığı hiç de az değil.

Cumhuriyetçiler’in bir başka korkusu ise anayasayla korunan silah bulundurma hakkının ellerinden alınması. Bireysel silahlanmanın her yıl binlerce can aldığı ABD’de, bu konuda hiçbir sınırlamaya razı görünmüyorlar. Trump destekçileri Clinton’ın halkın değerlerine saldırdığını düşünüyor. “Kendimi bildim bileli Cumhuriyetçiyim” diyen emekli Avukat Kelley Ann Finn, bu değerlerin en başında ‘Kapitalizm’i sayıyor. Wall Street’le, kurumsal şirketlerle ve Amerikan elitleriyle olan ilişkileriyle sıklıkla gündeme gelen Clinton’ın “ülkeyi komünist bir devlete çevireceğine” inanıyor Finn. “Yıllarca tepemizde Castro kardeşlerin gölgesiyle yaşadık” diyor. Korkuyor. Diğer bir değer olarak sıraladığı ‘silah edinme hakkı’na da kısıtlama getirilmemesini istiyor.

Halihazırda başlamış olan oy verme işlemine usulsüzlük karıştığını savunan Finn, Trump’ın yakın zamanda yaptığı gibi, bu usulsüzlükten göçmenleri de sorumlu tutan iddialarda bulunuyor. “Yasadışı göçmenleri seçmen sistemine kaydettirdiler, oy verdiriyorlar. Demokratlar posta yoluyla verilen oyları çöpe atıyor. Trump bu seçimin sonucunu kabul etmeyecektir” diyor. Göçmenlerle ilgili bir başka yargı ise Amerikalı işçilerin işlerini ellerinden alıp işsizliği artırdıkları.

Berbat, iğrenç basın

Clinton’ın Trump’ı gözden düşürmek için taciz iddialarının sahibi kadınları da “parayla tuttuğunu” savunan Finn, ABD basınına da hayli öfkeli: “Trump’la ilgili aşağılık makaleler yazılıyor. Berbat, aşağılık, iğrenç basın kadınlara yalan söyletiyor. Trump basınla savaşıyor.”

IT uzmanı James Harcomb da bir Trump destekçisi: “Yozlaşmadan, yalanlardan yoruldum” diyor. Ona göre ülkenin en acil şekilde çözülmesi gereken sorunları sınır güvenliği ve yasadışı göç.” Sağlık ve emeklilik programlarından memnun olmayan Harcomb’a göre, “devletin halk için bir şeyler yapması yerine, halk devlete katkıda bulunmak için çalışmalı.” Ela Brown, işsiz olsa da Harcomb’un fikrini destekliyor. Trump’ın bana iş bulma zorunluluğu yok diye de ekliyor. Ben böyle iyiyim, diyor “Fakat ülke hasta, Trump gibi bir adama ihtiyacı var.” Csoka Ailesi’ne göre, bu “hasta ülkeyi” ayağa kaldıracak olan Trump’ın alametifarikası, işadamı olması. İşi yöneten ülkeyi de yönetir, diyorlar. Trump’ın siyasetçi olmaması dolayısıyla, bir sonraki seçimi kazanmak için uğraşmayacağından eminler. Bu onu daha iyi bir aday yapıyor, çünkü Csoka Ailesi’ne göre, “seçim kazanmak isteyen halkı değil lobicileri dinliyor”. Peki Trump işçi sınıfı için nasıl bir fırsat olacak, diye soruyorum, suratları asılıyor: “Kimse işçi sınıfı için bir fırsat değil. Burası Amerika. Trump size iş vermez. İş bulabileceğiniz ortamı yaratır. Bu ortam da ekonomik güvenlik, ulusal güvenlik ve göç politikalarıyla yaratılır.”

Boykot çağrısı

Otelin dışında destekçiden çok protestocu var. Restoran çalışanları sendikası ‘Union Here’ (Burada Birlik) üyeleri de burada. Trump’ın Las Vegas’ta bulunan otelinde çalışan 500 kadar işçiyle toplusözleşme masasından kaçtığını söyleyen sendika üyelerinin ellerindeki pankartlar halkı Trump’ı boykota çağırıyor.

Sendikadan Yoel Bitran “Eğer Trump kazanırsa ülkemiz çok karanlık, zor bir yola girecek” diyor. Ancak anlattıklarına göre, Clinton’ın başarısı da onun için bir zafer olmayacak. “Hillary işçi sınıfı için iyi bir alternatif değil, bunu biliyoruz. Kazandığı gün, işçilerin taleplerini yerine getirmesi için ona nasıl baskı yapabiliriz, nasıl örgütlenebiliriz diye düşünmeye başlayacağız. İşçilerin haklarını kendiliğinden vermeyecek, bunu biliyoruz, çılgın değiliz. Ama biz Clinton gibi siyasetçilere nasıl baskı kurulur, bunu biliyoruz.”

Trump’ın farkı ne, diye soruyorum. “Otoriter figürler, toplumda yaşanan sorunlar için hep azınlıkları suçladılar. İşçi sınıfını bölmek eski bir strateji. İşçileri birbirine düşüren Trump gibi biriyle mücadele çok daha zor ve tehlikeli bir yol.”

Gençler sosyalizmden yana

Trump seçmeninin taleplerini anlaşılır buluyor Bitran. “Hükümetin büyük kurumsal şirketlere fayda sağladığını para aktardığını biliyorlar. Nefret ettikleri şey bu. Yozlaşmayı durdurmak istiyorlar. Ve Trump ‘Bunu ben bitireceğim’ dediğinde, ona inanıyorlar. Çünkü o en azından farklı bir şey söylüyor, diye düşünüyorlar. Yıllardır liberal politikacılardan aynı mesajı duyuyorlar, hiçbir şey değişmedi…” Demokrat seçmen arasında, Trump’a eğitimsizlerin oy verdiği görüşüne rastlamak mümkün. Bu görüşe karşı çıkıyor Bitran. Ona göre seçmenin Trump’ı desteklemesini sebebi ne eğitimsizlik ne de yoksulluk. Bir seçmenin Trump’a oy vermesini sağlayan iki ana etken var: “Ne kadar dindar oldukları, ne kadar sıklıkla kiliseye gittikleri ve göçmenlerle ilgili ne düşündükleri. Beyaz çoğunluk olmanın gücünü kaybetmekten korkuyorlar.”

Clinton’ın ‘komünizm getireceği’ ya da ‘sosyalist olduğu’na dair inanışa da aşina Bitran. Ne var ki konu açılınca epey gülüyor. “Hillary Clinton’ın politikaları sol değil Cumhuriyetçi. Demokratları Şili (Bitran’ın kökleri Şili’ye dayanıyor) ya da Türkiye’ye götürseniz sağ parti olurlar. Clinton’ın politikaları sosyalist olmaktan ya da ABD için adalet getirmekten çok uzak. Ayrıca Demokratlar işçileri kendiliğinden desteklemiyor, işçiler örgütlenerek, mücadele ederek bunu sağlıyor.”

Genç sendikacı, neslini şu sözlerle anlatıyor: “18-25 arası gençlerin çoğunluğu yıllar sonra ilk defa anketlerde kapitalizmi değil sosyalizmi desteklediğini söylüyor. Benim neslim soğuk savaşla büyümedi. Objektif yaklaşıyorlar.” Ona göre, eğer 50 yaş üzeri seçmen oy veremeseydi, Clinton’ın karşısında yarışan Bernie Sanders yüzde 90’la seçilirdi. ‘Ülkemiz değişiyor’ diyor ve ekliyor Bitran: “Bunun adı umut.”

***

Reagan’dan beri böylesi gelmedi

***

İş garantisi yok