Şirketlerin kârı halkı doyurmuyor
Borsadaki 310 şirket yılın ilk çeyreğinde yüzde 184 kâra geçti. Sanayide de kişi başı üretim yüzde 3,4 arttı. Ancak açlık sınırı asgari ücretin üzerinde.
Ekonomi Servisi
Salgında vaka ve ölüm sayılarının en yoğun yaşandığı dönemde çarkların döndürülmesi sermaye gruplarının işine yaradı. İstanbul Borsası’nda işlem gören 310 şirket yılın ilk çeyreğindeki kârını, 2020 yılının aynı dönemine göre yüzde 184 artırdı. Bu 310 şirketin toplam ortak kârı 40 milyar 420 milyon lira oldu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ocak-Mart 2021 dönemine ilişkin verimlilik istatistiklerine göre ise işçi başına düşen üretim % 3,8 arttı.
Ziraat Yatırım’ın İstanbul Borsası’nda hisseleri işlem gören 310 şirket üzerinden hazırladığı rapora göre 2021 yılı ilk çeyreğinde toplam ana ortaklık net dönem kârı geçen yılın birinci çeyreğine göre yüzde 184 artarak 40 milyar 420 milyon TL oldu. Sektörel bazda kârını en çok artıranlar ise demir çelik ve holdingler oldu. Bunlara ek olarak, havayolu, petrokimya ve otomotiv de en yüksek kâr artışı gözlenen sektörler olarak öne çıktı.
TÜRK HAVA YOLLARI UÇUŞA GEÇTİ
Toplam kâr içindeki en yüksek katkıyı sağlayan şirket Türk Hava Yolları (THY) oldu. Şirket geçen yıl birinci çeyrekte 2 milyar 23 milyon TL zarar kaydederken bu çeyrekte 438 milyon TL kâr açıkladı. Tüpraş ise 2020 yılında yaptığı 2 milyar 265 milyon liralık zararını hızlı kapatmaya başladı. Şirket zararını ilk çeyrekte 761 milyon liraya kadar düşürdü.
KÂRIN ARKASINDAKİ İŞÇİNİN KOL GÜCÜ
Sanayide ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ocak-Mart 2021 dönemine ilişkin verimlilik istatistiklerini açıkladı. Buna göre çalışan kişi başına üretim endeksi, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,4 yükseldi.
Bu yılın birinci çeyreğinde toplam sanayi çalışılan saat başına üretim endeksi, yıllık bazda yüzde 4,5 yükselirken çeyreklik bazda yüzde 0,9 düşüş kaydetti.
Takvim etkilerinden arındırılmış ana sanayi grupları verileri incelendiğinde, çalışan kişi başına üretim endeksinde yıllık bazda en fazla artış yüzde 9,8 ile dayanıklı tüketim malı üretiminde gerçekleşti.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çalışan kişi başına üretim endeksinde yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre en fazla artış da yüzde 3,1 ile dayanıklı tüketim malı üretiminde oldu.
Şirketler alın teri üzerinde kâra geçti ancak işçi daha çok üretmesine rağmen parası cebinde eridi gitti. Türk-İş, mayıs ayı açlık-yoksulluk raporuna göre açlık sınırının asgari ücreti geçerek 2 bin 830 lira olduğunu açıklamıştı. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’ne göre ise yılın üç ayında iş cinayetlerinde en az 479 işçi yaşamını yitirdi.