Siyanürlü zenginlik
Geçen yıla göre kârını yüzde 153 artıran, kayyumla yönetilen Koza Altın projelerinde hız kesmiyor. Doğu Karadeniz’de peş peşe yeni projeler için başvuran şirketin son hedefi Trabzon oldu.
Gökay BAŞCAN
Kayyum atandıktan sonra faaliyetlerine hız veren Koza Altın, Karadeniz’i siyanür cehennemine çevirmek istiyor. 2017 yılında açtığı Mastra Altın Madeni’nde siyanürlü cevher zenginleştirme (hammadde ayrıştırma) yapan Koza, çevresinde açtığı madenlerden çıkan altını Gümüşhane’ye taşıyor. Son olarak Trabzon’da da altın madeni açmak isteyen şirket, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvuru yaptı.
İzmir’i, Giresun’u, Eskişehir’i, Kayseri’yi, Gümüşhane’yi ve son olarak Trabzon’u zehirlemek isteyen Koza Altın İşletmeleri’nin sahibi firari Akın İpek’in FETÖ’den hüküm giymesi üzerine 2015 yılında şirkete kayyum atandı. İktidarın desteğiyle her geçen gün büyüyen şirket, 2022 yılının üçüncü çeyreğindeki kârı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 153 oranında arttı.
SİYANÜR BÖLGESİ
Koza’nın ekim ayının başında Gümüşhane’de Mastra’nın dışında diğer bir altın madeni için başvurmasını BirGün gündeme getirmişti. Doğu Karadeniz’i kuşatan şirket şimdi de Trabzon için başvurdu. Trabzon’un Maçka ilçesi Üçgedik Mahallesi’nde 1823 hektarlık maden ruhsatına sahip Koza, 19,87 hektarında altın madeni açmak istiyor. Neredeyse tüm projelerini 25 hektar altında gösteren şirket, ÇED’den muaf tutuluyor. Verilen ÇED gerekli değildir kararının ardında ise kapasite artırımına giderek faaliyet alanını genişletiyor. Şirket, açık ocak işletmeciliği sırasında 225 bin ton cevher çıkaracak ve 410 bin 410 bin ton pasa (atık) meydana gelecek. Yapılması planlanan alan ise mera ve çayırdan oluşuyor.
Planlanan maden ocağı, Üçgedik Mahallesi’ne 2,1 kilometre ve en yakın yerleşim alanı olan Kale Yaylası’na ise sadece 30 metre mesafede yer alıyor. Ayrıca haftada 3 defa patlatma yapılacak madende saatte 8,7 kilogram toz meydana gelecek.
Koza, Trabzon’da açmak istediği maden ocağından çıkardığı cevheri Gümüşhane’ye taşıyacak. 2007’de açılan Masta Maden Ocağı bölgeyi adeta çöle çevirdi. Yıllar içerisinde bölge halkının göç etmesiyle hayalet köyler ortaya çıktı.
DİRENİŞ SÜRÜYOR
Koza’ya karşı direnişler de sürüyor. İzmir’in Bergama ilçesinde fıstık çamıyla ünlü Kozak Yaylası’nın yanı başında bulunan, 2010 yılında faaliyete geçen Çukuralan Altın Madeni’ne bölge halkı tepkili. Sürekli kapasite artırımı ve yeni tesisler eklemeye çalışan şirket hukuk kararlarını tanımıyor. ÇED gerekli değildir kararları iptal edilen şirket hukukun arkasından dolanarak Altın Madeni Kırma Eleme Tesisi için ikinci kez başvurdu. Bu kez ÇED olumlu kararı alan şirkete Danıştay dur dedi. Yurttaşların başvurusu üzerine Danıştay, kararı iptal etti.
ŞİRKET VAZGEÇMİYOR
Şirket, iki kez mahkemeler tarafından reddedilmesine rağmen kapasite artırımından vazgeçmiyor. Bölgeyi yıllarca siyanüre boğan şirket, üçüncü kez denediği kapasite artışıyla alanın büyüklüğünü 132 hektar artırarak 324 hektara çıkarmak istiyor.