Soçi’de anlaşma yok
AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Soçi’deki görüşmesinin ardından Putin, Tahıl Anlaşması’na dönüş için Batı’nın yaptırımları sonlandırması gerektiğini söyledi. Erdoğan ise “Kiev’in yaklaşımlarını yumuşatması gerekiyor” dedi.
DIŞ HABERLER SERVİSİ
Batı’nın taahhütlerini yerine getirmediği gerekçesiyle Moskova’nın Karadeniz Tahıl Anlaşması’ndan çekilmesiyle başlayan kriz sürerken, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya’nın Soçi kentinde bir araya geldi. Görüşmenin ardından yapılan ortak açıklamada Putin “Batı yaptırımları sonlandırmalı” derken Erdoğan ise Ukrayna’nın yaklaşımlarını yumuşatması gerektiğini kaydetti.
Ana gündem maddesini Kremlin’in temmuz ayında çekildiği ‘Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nın oluşturduğu görüşmede liderler ayrıca iki ülke arasındaki ilişkiler ile bölgesel sorunları ve Ukrayna’da süren savaşı ele aldı. İki liderin görüşmesinin yanı sıra heyetler arası görüşmeler de gerçekleştirildi.
Erdoğan’a ziyaretinde eşi Emine Erdoğan, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun eşlik etti.
Rus Sanatoryumu’ndaki 3 saatlik görüşmenin ardından ilk açıklamayı yapan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Erdoğan-Putin arasındaki görüşmenin ilk bölümünün yapıcı geçtiğini” kaydederek, “herhangi bir belge imzalanmayacağını” aktardı.
Görüşme sonrası iki lider ortak basın açıklaması düzenledi. İlk sözü alan Putin, "Türkiye’de doğalgaz dağıtım merkezi kurulmasını teklif ettik" dedi ve ekledi: "Rusya doğalgaz konusunda her zaman Türkiye’nin sorumlu ve en büyük partneri olacaktır. Üçüncü ülkelere de doğalgazı sevk edeceğimizi söyleyebiliriz." Putin, şunları söyledi: "Gazprom, BOTAŞ'a yol haritasını sundu, sırada ortak çalışma grubunun kurulması var."
Tahıl Anlaşması'na da değinen, Batı’nın yaptırımlarını kaldırması gerektiğine işaret ederek Putin, "Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz" diye konuştu.
"Batılı partnerlerimiz bizi dolandırdı" diyen Putin, şöyle devam etti: "Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin, biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz."
"Karşılıklı ticarette yerli para birimi kullanımı konusunda kararlılığımızı teyit ettik" diyen Putin, "Dolar ve avroyu daha az kullanma konusunda hemfikiriz" ifadelerini kullandı.
NÜKLEER SÜRECEK
Putin’in ardından söz alan Erdoğan, Ukrayna Savaşı’na ilişkin, “Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Üzerimize düşeni yine yapmaya hazırız” ifadelerini kullandı. Diğer küresel ve bölgesel meseleleri de ele aldıklarını belirten Erdoğan, “Suriye, Güney Kafkasya, Libya ile Afrika'daki son gelişmeleri değerlendirdik. Rusya ile yakın temasımız bölgesel ve küresel meselelerin çözümüne katkı sunmayı sürdürecektir. Özellikle Akkuyu Nükleer Enerji Santrali son şiddetiyle yürüyor. Sinop Nükleer Enerji Santrali konusunu da değerli dostumla ele aldık ve bu alanda da atılacak bir adımla Türkiye sınıf atlayacaktır” diye konuştu.
KİEV YUMUŞAMALI
Karadeniz Girişimi’nin tekrar canlandırılmasının da masada olduğunu kaydeden Erdoğan, “gündeme getirilen alternatif önerilerin Karadeniz Girişimi gibi sürdürülebilir, güvenli, taraflar arası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamadığını” kaydetti.
"Eksiklerin giderilerek, girişimin devam ettirilmesi gerektiğini” belirten Erdoğan, şunları ifade etti: "BM ile önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık. Beklentileri karşılayacak çözüme kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum. En az gelişmiş ülkelere gönderilecek tahıl önemli. Buradan çıkan tahılın yüzde 44’ü Avrupa’ya gidince Rusya haklı olarak olumlu bakmıyor.”
Tahıl Koridoru’na ilişkin bir soru üzerine Erdoğan, “Ukrayna’nın Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi için yaklaşımlarını yumuşatması gerektiğini” kaydetti. “Putin ‘Fakir ülkelere 1 milyon ton tahıl göndermek için lojistik çalışmalar yaptık’ dedi” ifadelerini kullanan Erdoğan, “Biz de ‘Üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak varız’ dedik” diye konuştu. Erdoğan, “Katar’ın da mali desteğiyle en az gelişmiş Afrika ülkelerine tahılın un haline getirilerek gönderilebileceğini” söyledi.
Ukrayna’nın Tahıl Girişimi’ndeki Erdoğan, "Taraflar arasında doğrudan müzakerelere daha önce sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız" diye konuştu.
Görüşmenin ardından Erdoğan ile yanındaki heyet Rusya’dan ayrıldı.
