Soma'da patlama günü denetim yapmışlar

NURCAN GÖKDEMİR

Soma’da 301 işçinin ölümü ile sonuçlanan maden faciasına ocakta ‘’ölümüne üretim’’e göz yumulması, gerekli denetimlerin yapılmamasının yol açtığı ortadayken Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın, patlama günü ocakta denetim olduğu açıklaması şaşkınlık yarattı. Yıldız, MHP Kütahya Milletvekili Alim Işık’ın denetimlere ilişkin soru önergesini yanıtladı. Bakan Yıldız, iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin denetimlerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maden İşleri Genel Müdürlüğü (MİGEM) tarafından yapılan denetimlerin de Maden Kanunu ve Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği kapsamında proje uygunluğunun denetlenmesi amacıyla gerçekleştirildiğini belirtti. Patlamanın yaşandığı ocakta 2009 yılından itibaren MİGEM’in 7 kez denetim yaptığını bildiren Yıldız, aralarında patlama günü olan 13 Mayıs’ın da yeraldığı şu tarihleri sıraladı: ‘’19 Şubat 2009, 30 Haziran 2011, 26 Ocak 2012, 06 Şubat 2013, 26 Şubat 2014, 13 Mayıs 2014 ve 28 Mayıs 2014.’’ Bakan Yıldız, MİGEM tarafından yapılan denetimde iki maden mühendisi, bir mali uzman, bir haritacı ve bir jeoloji mühendisinin göev aldığını ve bu personel hakkında soruşturma başlatıldığını da bildirdi.

İŞ GÜVENLİĞİ DENETİMİ
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yaptığı denetime ilişkin de bilgi veren Yıldız, işletmede son dört yıl içinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden sekizi programlı, sekizi inceleme teftişi olmak üzere 16 teftiş gerçekleştirildiğini ifade etti. Yıldız, sonuncusu 28 Kasım 2013’de yapılan teftişlerin sonucunda belirlenen mevzuata aykırılıklar için idari para cezası uygulandığını bildirdi.

‘’YAKALANDILAR’’
Soru önergesi sahibi Alim Işık, ''Denetim belli ki masa başında yapılmış, yakalandılar. (Patlamadan sonraki denetimi kast ediyoruz) da diyemezler, kimsenin ocağa giremediğini, o gün yapılan işlemlerin denetimden sayılamayacağını herkes biliyor'' dedi. Işık, yeni bir soru önergesi vererek konunun açıklığa kavuşmasını sağlayacaklarını sözlerine ekledi.

***

‘’DENETÇİLER NEREDEYDİ?’’
CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel de patlama günü denetim iddialarını bir soru önergesi ile TBMM gündemine taşıdı. ‘’Soma Kömür İşletmeleri Eynez ocağında 13 Mayıs 2014 tarihinde meydana gelen kazanın saati ve tarihi göz önüne alındığında, MİGEM tarafından o gün orada nasıl bir denetleme yapılmıştır?’’ sorusunu yönelten Özel’in önergesindeki diğer sorular şöyle: ‘’Bu denetim hangi saatlerde gerçekleşmiştir? Bu denetim planlı bir denetim midir? Planlı bir denetim değil ise MİGEM yetkililerinin o gün orada denetim yapmasının gerekçesi nedir? Bu denetimi kim/kimler yapmıştır? 13 Mayıs günü yapılan denetim sonrası nasıl bir rapor hazırlanmıştır? Bu rapora göre işletmeye ne tür bir cezai işlem uygulanmıştır? Bu denetimde bulunan kusurlar nelerdir? 13 Mayıs günü MİGEM tarafından Eynez kömür ocağına denetimi yapan kişi/kişiler kaza meydana geldiği sırada neredeydiler? MİGEM denetçileri kaza olduğu sırada maden ocağındaysalar maden ocağından nasıl kurtulmuşlardır? Olay sırasında yara almışlar mıdır?’’