Somut çözümler puan kazandırır
Adaylık tartışmasına odaklanan muhalefet beklenen sıçramayı yapamıyor. İktidardaki bir iki puan artış ise kan kaybını durdurmaya yetmiyor. Kamuoyu araştırmacılarına göre halkın asıl beklentisi ekonomik ferahlık ve adaletin tesisi. Kim somut çözümler sunarsa o puan topluyor.
Mehmet Emin KURNAZ
Ülke tarihinin en kritik seçimleri yaklaşırken iktidar ve muhalefet cephesinin gözü kamuoyu yoklamalarında. Ekonomik krizle boğuşan halkın taleplerine yanıt veremeyen iktidar asgari ücret pazarlığı, EYT, genel af, kamu atamaları gibi elindeki tüm kozları masaya sürmeye hazırlanıyor. Muhalefet kanadında ise İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na verilen hapis ve siyaset yasağı kararının ardından adaylık tartışmaları tansiyonu yükseltti. Partisinin Meclis’teki grup toplantısına İmamoğlu’nu davet eden CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun verdiği ‘birlik’ görüntüsü, bir nebze de olsa suları durulttu.
Yaşananların halkın oy tercihini ne yönde etkileyeceği ise merak konusu. Uzunca süredir paylaşılan kamuoyu yoklamalarında AKP ve MHP’nin 2018 seçimlerinde oy deposu olarak görülen şehirlerde bile ciddi oy kaybı yaşadığı görülmüştü. ORC Araştırma’nın paylaştığı son anket de bu durumu doğruladı. Cumhur İttifakı’nın 2018’e göre ciddi bir erime yaşadığı ancak geçtiğimiz birkaç haftada kısmi olarak toparlanma içine girdiği görülüyor. İktidarın, durumu tamamen tersine çevirme şansı zayıf. Öte yandan muhalefet cephesindeki dağınık görüntü beklenen sıçramayı sağlayamıyor.
ARADAKİ OY FARKI KISMEN AZALDI
Konuya ilişkin görüşlerini aldığımız kamuoyu araştırmacıları da izlenimlerimizi doğrulayarak muhalefete yönelik uyarılarda bulundu. İktidarın daha önceki kalelerinde yaşadığı oy kaybının öncelikli nedeninin ekonomi olduğunu hatırlatan ORC Araştırma Müdürü Mehmet Pösteki, “Yani Ekonomik sıkıntı ve ülkenin gidişatı sadece muhalif değil, iktidar seçmenlerine de yansımış durumda. Ama şöyle de bir durum var tabii, oy deposu olarak görülen illerin birçoğunda bundan üç ay önce yapılan araştırmalarda fark on puan, on bir puanken bugün yedi, sekiz puana düştü. Evet 2018’e göre değerlendirdiğimizde hala daha çok büyük bir oy kaybı var. Ama üç ay önce bu oy kayıpları daha fazlaydı. Bu, aradaki zamanı iktidarın iyi değerlendirdiğini gösteriyor” değerlendirmesini yaptı.
Öte yandan çok fazla protesto oy biriktiğine değinen Pösteki, “Bunlar zaman içerisinde önce kararsıza, sonrasında da oy tercihine dönüşecektir. Çok fazla parti var. Çok fazla lider var. Özellikle milliyetçi taban için hiç bu kadar fazla partiye oy verme eğilimi olmamıştı. Zaman zaman iktidara kızıp, muhalefete kızıp hiç kimseye oy vermeyeceğini belirten seçmen, zaman zaman da kararsız olduğunu belirten bir seçmen grubu var. Yüzde 10 civarında. Bu durum muhalefetin Cumhurbaşkanı adayının belirlenmesiyle birlikte daha da şekillenecektir. O dakikadan sonra oy tercihleri süreçle alakalı olarak şekillenecektir” diye konuştu.
ALTI AY ÖNCEKİ SEYRİNE DÖNEBİLİR
Toplumun en büyük beklentisinin ekonomi olduğunu hatırlatan Pösteki sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunun somut bir şekilde gerçekleşmesi isteniyor. İktidardan ‘bizi seçerseniz şunu yapacağız’ söylemiyle değil daha tatmin edici, daha kısa vadede çözümler üretmesini bekliyorlar. Vatandaşa o anda somut olarak kim bir şey veriyorsa o puanı topluyor. Muhalefet adayını belirler ve ekonomi konularındaki tatmin edici açıklamalarını sürdürürse bundan altı yedi ay önceki seyrine dönebilir. Altılı Masa’da aylardan beri birtakım projeler üzerinde toplanan bir masa görüntüsü vardı. Ama özellikle son bir, bir buçuk aydır iktidarın ve de kamuoyunun ‘bir an önce adayınızı açıklayın’ talebi de bu gidişatı olumsuz etkiledi. İster Kılıçdaroğlu ister İmamoğlu olsun Altılı Masa gösterdiği ismin arkasında durur ise ben o ismin cumhurbaşkanlığını kazanacağını düşünüyorum.”
***
‘BAŞKA DERTLERİ YOK’ İZLENİMİ VERİLMEMELİ
Altılı Masa’da her ittifakta olduğu gibi adaylık tartışmaları ve pazarlıkların normal olduğunu vurgulayan Türkiye Raporu Direktörü Can Selçuki ise şu değerlendirmeyi yaptı: “Fakat bu tip pazarlıkların bu kadar ortalığa dökülmesi, sanki masanın başka hiçbir konusu yokmuş gibi izlenim yaratması kuşkusuz birlikteliğe zarar veriyor. Örneğin iki gün önce partilerin kurmayları yine politika alanında bir mutabakat metni hazırlamak üzere buluşmuşlardı. Fotoğrafı da yansıdı. Halbuki önemli olan bunlar. Yani buralardan bir şeyler çıkartıp halka bir şey anlatmak. Fakat tabii İmamoğlu davasıyla bir görüş ayrılığı çok daha görünür oldu. Ben burada ortak zeminde buluşulacağını düşünüyorum. Fakat bunun dışarıya taşması tartışmanın tabii zarar veriyor. Şimdi ortaya çıkan bu görüntü ancak normale döndükten sonra yüzlerini yeniden halka dönebilecekler. Ondan önce dönmeleri zor. Altılı Masa şimdi düğünde tesadüfen tanışmış misafirler gibi oturuyor. Halbuki düğüne beraber gidip halay çekebilecek hale gelmeleri lazım. Halka karşı da özellikle ekonomi ve adalet konularında güvence vermesi gerekiyor. Toplumun öncelikli iki beklentisi bunlar.”
***
OY KAYBI HÂLÂ YÜKSEK
Sivas: AKP ve MHP’nin toplam oy kaybı yüzde 17 olurken CHP ve İYİ Parti’de oy artışı toplam yüzde 8’in üzerinde.
Kırşehir: Benzer bir durum yaşanıyor. Bu ilde Cumhur İttifakı’nın kaybettiği oy toplamı 14,7. Buna karşın CHP ve İYİ Parti’deki toplam artış 10 puanın üzerinde seyrediyor.
Kayseri: Durum değişmiyor. AKP ve MHP bu ilde toplamda 18,6 puan oy kaybetmiş görünüyor. CHP ve İYİ Parti’deki artış toplamda 10 puana yakın görünüyor.
Yozgat: İktidarın toplam oy kaybı 20 puana yakın. CHP ve İYİ Parti bu ilde ise ankete göre toplam 10 puana yakın artış sağlamış durumda.
Kırıkkale: AKP ve MHP toplamda 18 puana yakın oy kaybederken CHP ve İYİ Parti’nin yine 10 puana yakın artış sağladığını söylemek mümkün.
