Soykırımı ve şiddeti dert edinen ressam

Eda Köprü YILMAYAN

İki yıl önce yitirdiğimiz sanatçı Balkan Naci İslimyeli, Beyoğlu Avrupa Pasajı’nda Sanatkritik’in mekânında düzenlenen bir sergi ve sempozyum dizisiyle anılıyor. Ayrıca sanatçının sanatsal üretimini daha iyi anlamak için Prof. Dr. Nedret Öztokat Kılıçeri Resimdeki Söz: Balkan Naci İslimyeli’nin Yapıtına Bir Bakış isimli kitap hazırladı.

İslimyeli 1970’lerde başlayan sanat üretimine sayısız eser sığdırdı. Tablolar, kolajlar, dijital resimler, enstalasyonlar, fotoğraflar, video projeleri ile pek çok temada eserler üreten sanatçı aynı zamanda bir şair. Eserlerinde şiirsel dilini de duyumsadığımız İslimyeli; Söz, Suç, Suret gibi enstalasyonlarıyla sanat izleyicisini bir yüzleşmeye çağırdı. Hatırla, Günahlarımız ve Sevaplarımız, Göç, Kara Tahta gibi temalar çerçevesinde hazırladığı yapıtlarıyla kavramları, olayları ve olguları sorgulamamızı sağladı. Sanatçının sergilendiği dönemde ses getiren eseri Suç bu sergide de yer alıyor. Çekmecelere gizlenmiş suretler, temsiller ve yara bantlarına yazılı sözcükler… “Her suç bizim suçumuzdur” diyen sanatçının eseri İsrail’in bugün Gazze halkına yaşattıklarının temsili gibi.

KOLAJLARIYLA ÖNCÜ OLDU

Sempozyumun açılışını İslimyeli’nin eserlerini göstergebilim ve dilbilim bağlamında inceleyen Nedret Öztokat Kılıçeri yaptı. Kılıçeri on yıla yayılan kitap çalışmasını ve sanatçının eserleriyle tanışma hikâyesini anlattı. İslimyeli’nin eşi Sezen İslimyeli bu çalışmanın ardında emeği geçen isimlerden biri. Bir diğer isim ise sanatçıyla uzun yıllar çalışan Gülfem Dedeoğlu. Dedeoğlu, Balkan Naci İslimyeli ile 1998 yılında AKM’de açılan Suret sergisinde birlikte çalıştığını, özellikle teknolojiye olan ilgisi ve bunu eserlerinde kullanma biçiminin ilgisini çektiğini belirtti. İlk oturumun ardından ikinci paneli sanatçı Bedri Baykam yönetti. Balkan Naci İslimyeli’nin sanatının nasıl bir iz bıraktığını ve eserlerini Sanat Tarihçisi, Küratör Kısmet Giray aktardı. Beral Madra ise Balkan Naci’nin 1970’lerde de siyah-beyaz fotoğrafları ve kolajlarıyla öncü olduğunu, yaşadığı coğrafyanın sosyo-politik değerlendirmesini yapan ve bunu eserlerine de yansıtan bir ressam olduğunu ifade etti. Balkan Naci İslimyeli’nin eserlerinin bu sempozyumun ardından büyük bir restrospektifinin yapılabileceğini belirten Madra, hükümetlerin uzun vadeli sanat politikaları oluşturması gerektiğine ve sanatçıların eserlerinin kamusal alanlarda yer almasının önemine dikkat çekti. Sanat tarihçisi Doç Dr. Fırat Arpaoğlu da İslimyeli’nin kolajlarındaki anlam incelemesine ilişkin çalışmasını paylaştı.

Sempozyum dizisi farklı başlıklarda 9 - 10 ve 11 Mayıs tarihlerinde Beyoğlu Avrupa Pasajı’nda Sanatkritik’in sergi alanında devam edecek.