Google Play Store
App Store

Geçen yıl Fırat Nehri’ne 20 ton siyanürlü solüsyon karışmasına neden olan Çöpler Altın Madeni’nin kapasite artırımına onay verildi. iki yıl önce yine onay verilen kapasite artırımına ilişkin verilen kararın davası da sürüyor.

Şu Fırat’ın suyu akar siyanürlüdür
Fotoğraf: BirGün

Gökay BAŞCAN

Siyanür sızıntısı gerekçesiyle geçen faaliyetine ara verilen ve 16,4 milyon TL ceza kesilen Anagold’un Çöpler Altın Madeni’nin kapasite artırımına ÇED onay verildi. Şirket aldığı çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararıyla bölgeyi siyanür cehennemine çeviren madeni 5,83 hektar büyütecek.

Önceki kapasite artışını 2021 yılında gerçekleştiren Anagold, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan aldığı onayla, Faaliyet süresi boyunca alanını 2 buçuk kat artıran şirket toplamda yaklaşık olarak 2 bin 447 futbol sahası büyüklüğü sahip alanda çalışma yapacak. 783,72 hektarı orman, 95,93 hektarı ise mera alanını kapsayan maden ocağı, yerleşim yerlerinin yakınında bulunuyor.

Tarım arazilerini kimyasal zehre boğan şirket, sülfürik asit kullanımını yıllık 9 bin tondan 122 bin tona çıkardı. Yılda 11 ton da siyanür kullanıyor. Verilen ÇED onayına karşı TMMOB’nin açtığı dava ise sürüyor. TMMOB’nin açtığı iptal davasında Erzincan İdare Mahkemesi’nin verdiği ret kararını Danıştay bozdu. TMMOB’nin lehine bozulan kararda,  hazırlanan bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelik ve yeterlilikte olmadığı belirtildi. TMMOB, ayrıca raporu hazırlayan bilirkişiler hakkında, ‘gerçeğe aykırı rapor hazırladıkları’ gerekçesiyle suç duyurusunda bulunmuştu. Danıştay, kararı bozmasına üzerine Erzincan İdare Mahkemesi’nde görülen davada yeniden bilirkişi keşfi yapılmasına karar verdi.

ÖDÜL GİBİ CEZA

Bakanlık’tan aldığı onayla madeni büyüten şirket geçen yıl bölgedeki tarım arazilerini zehirledi. Geçen yıl 21 Haziran’da siyanür sızıntısı meydana geldi. Şirket ilk başta yaşananları gizlemeye çalışsa da Fırat Nehri’ne 20 tona yakın siyanürlü solüsyon karıştı. Şirket nehre karışan siyanürü temizlediğini iddia etti. Şirkete 16,4 milyon TL ceza kesilirken maden sadece 3 ay kapalı kaldı.

Tüm bu yaşananlara rağmen Bakanlık, ceza kestiği, geçici olarak kapattığı madenin büyümesine onay verdi.

Altın madeni çıkarttığı alanı 5,83 hektar büyütmek isteyen şirkete ÇED gerekli değildir kararı verildi. Anagold’un madeninin büyüklüğü böylece 1752,35 hektara yükselecek. Proje için 6 milyon 415 bin TL harcayacak olan şirketin alan genişletme çalışmaları 1 yıl sürecek.

Bakanlığın verdiği son kararı değerlendiren TMMOB Genel Sekreteri Dersim Gül, “Erzincan İliç Çöpler Altın Madeni, ülkemizdeki sömürge madenciliğinin en nadir örneklerinden birisi” dedi.

YIKIM BIRAKIYORLAR

Kanun, yönetmelik, mahkeme kararı, bilim ve teknik adına ne varsa her şeyin yok sayıldığı ilginç bir durumla karşı karşıya kaldıklarını belirten Gül, “Uluslararası altın şirketleri ülkemizdeki altını yerin altından çıkarıp götürmekte ve bunun karşılığında bizlere yok edilmiş bir coğrafya ile yüzyıllar boyunca Fırat Nehri havzası boyunca risk oluşturacak zehir havuzları ve ekolojik bir yıkım armağan ediyor. Daha şirketin bir önceki kapasite artırımına ilişkin Bakanlığın vermiş olduğu ÇED olumlu kararına karşı açtığımız davada yerel mahkemenin hukuksuz ve bilime, tekniğe aykırı kararı Danıştay tarafından bozulmuşken yeni bir kapasite artışına daha gidilmesi asla kabul edilemez” ifadelerini kullandı.

YARGIYA TAŞINACAK

Kararı yargıya taşıyacaklarını söyleyen Gül şöyle konuştu: “İliç’teki altın madeninin kapatılması gerekirken yeni kapasite artışı için ÇED gerekli değildir kararı verilmesi çok büyük bir yanlış. Ortada tam bir hukuksuzluk var, adını doğru koymak gerekirse sömürge hukuku var. TMMOB olarak sürecin takipçisi olmaya ve her düzeyde mücadele etmeye devam edeceğiz.

Söz konusu ÇED gerekli değildir kararına karşı dava açacağız. Konunun ülke gündeminde daha fazla yer edinmesi gerekiyor. Erzincan Valiliğini ve Bakanlığı uyarıyoruz, İliç’teki altın madeni işletmesi konusundaki yanlıştan çok geç olmadan geri dönün.”