Suriyeli sığınmacılara dair belirsizlik sürüyor: Hükümetin çözüm alternatifi yok

Rusya ile mutabakata varılsa da birçok konuda belirsizlik sürüyor. Türkiye’de kayıt altında bulunan 3 milyon 700 bin civarında Suriyeli sığınmacının durumu merak konusu. Söz konusu mutabakatta, “Mültecilerin güvenli ve gönüllü şekilde geri dönüşlerini kolaylaştırmak maksadıyla ortak çalışma yapılacağı” belirtilirken, bu çalışmanın nasıl yapılacağı, sığınmacıların gönüllü olup olmayacağı gibi kritik sorular yanıtsız kaldı. Konuyu BirGün’e değerlendiren Göç Uzmanı Prof. Dr. Murat Erdoğan, birçoğu Esad'a muhalif olan sığınmacıların kendi rızaları ile Suriye’ye dönmelerinin mümkün görünmediğini belirtti. Zorla geri gönderilemeyeceklerini de vurgulayan Erdoğan, Türkiye’nin geri gönderdiğini iddia ettiği 350 bin civarındaki sığınmacı için “Nereye dönüyorlar, hangi motivasyonla dönüyorlar ben bir göç uzmanı olarak bilmiyorum” ifadelerini kullandı.

ESAD DÖNSÜNLER DİYECEK Mİ?

“Soçi Mutabakatı’na göre Suriye’nin toprak bütünlüğünü Esad yönetecek. Peki Esad’dan kaçmış, başka ülkelere gitmiş insanlar bu durumda o ülkeye nasıl ve hangi güvenle geri dönecekler” diyen Erdoğan, “Diyelim ki Esad, bunlar ülkelerine dönsünler dedi. Esad bunu diyecek mi? İkincisi bunu dediğinde, inandırıcı olacak mı? Bunun ben açıkçası insan psikolojisinden biraz anlıyorsak bunun çok gerçekçi olmadığını düşünüyorum” diye konuştu.

“Gönüllü geri dönüş olmazsa alternatif nedir dediğinizde bunun alternatifi yok” diyen Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü: “Şunu düşünün İstanbul da 700 bin Suriyeliyi toplayıp Suriye’ye göndermek ve zorla yapmak bunu hiçbir hükümetin yapabileceği bir şey değil. Geriye tek seçenek kalıyor. Gönüllü geri dönüş. Bunun için de bugün Birleşmiş Milletler’in (BM) bile Suriye de gönüllü geri dönüşün zemini henüz oluşmamıştır diyor. Çünkü bakın bizim son 1 ayda yaşadığımız baş döndürücü trafiğe. Yarın bu protokolün gereklilikleri yerine gelmezse nasıl bir Suriye ortaya çıkacağı konusunda hiç kimse bir şey söyleyemez.”

BM’YE GÖRE SAYI 55 BİN

Türkiye, 350 bin civarında Suriyelinin döndüğünden söz etse de BM’nin bu konudaki sayının 55 bin olduğunu hatırlatan Erdoğan sözlerini şöyle tamamladı: “Son 4 senede Türkiye’den Suriye’ye geri dönenlerin sayısını 55 bin gösteriyor. Açıkçası bununla ilgili elimizde bir veri yok. Yani nereye dönüyorlar, hangi motivasyonla dönüyorlar ben bir göç uzmanı olarak bilmiyorum. Ama bu doğru da yanlış da olsa bu normal kitlenin %10’u bile değil. Ayrıca eğer Türkiye’den geri dönüş var ise çok basit bir soru soruyorum. Niye Türkiye’de her gün Suriyeli sayısı daha da yükseğe çıkıyor. Tamam bunun bir kaynağını Türkiye’de doğan çocuklar. Ama bu da yetmez. Son 1 senede ki Suriyelilerin Türkiye’deki artış eğilimine bakın, en son sayı 3 milyon 674 bindi. Eğer geri dönüş varsa ve 300 binlerden söz ediyorsak bu insanların sayısı neden artıyor.”

ZORLA GÖNDERME HUKUKEN MÜMKÜN DEĞİL

Erdoğan, zorla geri gönderme durumunun hukuken de mümkün olmadığını belirterek “Diyelim ki Türkiye'de bir Afganlı yakaladınız. Afganlı düzensiz göçmen olarak geldi. Türk hükümeti onlara illegal göçmen diyor. Afgan hükümeti ben bunu istemiyorum derse göndermez. Buna bir yaptırım uygulama şansınız da yok. Bundan sonra normal kriminal bir şey yaparsa bununla ilgili suç düzenlemesi yaparsınız. Gerekirse tutuklarsınız, ağır ceza verirsiniz. Ama ben seni gönderiyorum diyemezsiniz” diye konuştu.