Sürücü davranışlarında dalga etkisi
Lastik üreticisi Goodyear’ın, LSE (Londra Ekonomi ve Siyasal Bilimler Okulu) ile birlikte yürüttüğü araştırmaya göre, yolculuk esnasındaki saldırgan davranışlar dalga etkisi yaratarak diğer sürücüleri de bu şekilde davranmaya itiyor
ERSOY YAŞAR - ersoy@otosafari.com - @ersysr
Araştırma, saldırgan veya hırçın bir sürücünün, yolda seyahat eden diğer sürücüleri de stres altına sokarak onların da saldırgan ve tehlikeli bir şekilde araçlarını kullanmalarına sebep olduklarına dikkat çekti. Benzer biçimde nazik sürücüler, daha olumlu bir etki yaratarak daha güvenli ve daha az stresli bir seyahat ortamı oluşmasına katkıda bulunuyorlar.
Goodyear’ın LSE işbirliği ile gerçekleştirdiği, Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 15 Avrupa ülkesinden yaklaşık 9 bin sürücünün katıldığı araştırma, sürücülerin yüzde 87’sinin diğer sürücülerin nazik davranışlarının kendilerinin başka bir sürücüye karşı da aynı nezaketi göstermesine neden olduğunu gösteriyor. Araştırmaya katılan sürücülerin yüzde 55’i kendilerini sinirlendiren ya da kışkırtan davranışlar içinde bulunan sürücülerin, kendilerinin de başka sürücülere karşı benzer bir tavır sergilemesine neden olduğunu belirtti.
Davranışlar dışavurum gösteriyor
Araştırmayı yürüten Dr. Chris Tennant, iklim koşulları ya da yorgunluk gibi etkenlerin dışında sürücü davranışlarının insanların yolculuğunu etkileyen önemli faktörlerden biri olduğunu ifade ediyor. Tennant; “Aynı yolda seyahat eden sürücüler genellikle karşılıklılık ilkesine uygun davranıyorlar. Olumlu ya da olumsuz davranışlar, genellikle dışavurum gösteriyor. Bu da yolda karşılaştığımız diğer sürücülere karşı olan davranışlarımızı doğrudan etkiliyor. İşte buna dalga etkisi diyoruz” açıklamasını yaptı.
Araştırmada, yoldaki karşılıklı etkileşimi video görüntülerinden izleyen sürücülerin büyük çoğunluğu teşekkür belirten ifadelerin kendileri için önemli olduğunu belirtti. Bu sürücülerin yüzde 10’dan az bir kısmı ise teşekkür ifadelerinin kendileri için bir anlam ifade etmediğini söyledi. Yapılan görüşmelerde sürücüler, diğer bir sürücünün kendilerine teşekkür etmediği durumlardan sonra başka sürücülere karşı daha hırçın davrandıklarını belirttiler. Araştırma, kalabalık kavşaklarda yol vermemekten öndeki aracı yakından takip etmeye ve sinyal vermemekten otobandaki takip disiplinini bozmaya kadar diğer sürücüleri kızdıran birçok davranışın bulunduğunu ortaya çıkardı. Fakat yapılan görüşmelerde sürücüler, bu tarz hareketleri kendilerinin de dalga etkisinin bir sonucu olarak yanlışlıkla da olsa sık sık yaptıklarını belirttiler.