Tacirler dört köşe

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Batı’nın cephaneliğe çevirdiği Ukrayna üzerinden silahlanma yarışı hızlanırken kazanan yine ABD. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) araştırması ABD’nin 2018-2022 yılları arasında küresel silah ihracatındaki payı, önceki dört yıla göre yüzde 7 artış göstererek yüzde 40'a yükseldi.

Savaşın taraflarından ikinci sıradaki Rusya'nın payı yüzde 22'den yüzde 16'ya geriledi. ABD ve Rusya'yı üçüncü sıradaki Fransa, dördüncü sıradaki Çin ve beşinci sıradaki Almanya izledi.

AVRUPA SİLAHLANIYOR

Avrupa'nın silah ithalatı Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından olağanüstü bir artış gösterdi. Savaşın ardından bu ülkeye yapılan sevkıyat yüzünden Avrupa ülkelerinin silah ithalatı geçen yıl ikiye katlandı. Avrupa’nın silah ithalatı 2022’de bir önceki yıla oranla yüzde 93 artış gösterdi.

2018-2022 yılları arasında, daha önceki beş yıla oranla Avrupa’nın silah ithalatı yüzde 47 artış gösterdi. Avrupa toplam silah sevkiyatının yüzde 27’sinin adresi oldu. Bu artışın bu yıl da sürmesi bekleniyor.

UKRAYNA CEPHANELİĞİ

Geçen yıl Avrupa’daki silah sevkiyatının yüzde 31’i Ukrayna’ya gitti. Bağışlarla birlikte Ukrayna'nın silah ithalatı geçen yıl 60 kattan fazla arttı. Ukrayna ise geçen yıl dünyanın silah sevkiyatı yapılan üçüncü büyük ülkesi oldu.

Geçen yıla kadar silah sevkiyatı yapılan ülkeler içinde üst sıralarda olmayan Ukrayna’nın önünde ise Katar ve Hindistan yer aldı.

SİLAHLANMA ARTACAK

Tam miktarı bilinmemekle birlikte küresel silah ticaretinin cirosu 100 milyar doları geçerken, geçen yıl toplam askeri harcamalar ilk kez 2 trilyon doları aştı. Deutsche Welle’ye konuşan SIPRI araştırmacısı Pieter Wezeman Avrupa devletlerinin silah ithala-tında artışının süreceğini kaydetti.

ASYA VE AFRİKA’DA DÜŞTÜ

Avrupa’da silah ithalatı artarken son beş yılda Afrika’da yüzde 40, Kuzey ve Güney Amerika’da yüzde 20, Asya’da yüzde 7 ve Ortadoğu’ya silah sevkiyatı yüzde 9 azaldı.

Toplam silah sevkiyatının geçen yıl yüzde 10’u küçük körfez ülkesi Katar’a, yüzde 9’u Hindistan’a, yüzde 8’i Ukrayna’ya, yüzde 7’si Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne ve yüzde 5’i Pakistan’a yapıldı.

Silah harcamalarını artıran Çin’in, özellikle ihtiyacı olan silahları kendisini ürettiği görüldü.

Silah ihracatında ABD’de ilk sırada yer alırken, Rusya yüzde 16, Fransa yüzde 11, Çin yüzde 5 ve Almanya yüzde 4 ile ilk beş sırada yer aldı. ABD silahlarının yüzde 19’unu Suudi Arabistan’a satarken, yüzde 8,6’sını Japonya’ya ve yüzde 8,4’ünü de Avustralya’ya sattı. Küresel payı yüzde 4,2 olan Almanya’nın en çok silah sattığı ülkeler ise yüzde 18 ile Mısır, yüzde 17 ile Güney Kore ve yüzde 9,5 ile İsrail oldu.

***

TÜRKİYE'NİN EN BÜYÜK ALICISI KATAR

Küresel silah ihracatındaki payı 2018-2022 yılları arasında yüzde 1,1 olarak seyreden Türkiye 12’nci sırada yer aldı. Bir önceki dört yıllık zaman dilimiyle karşılaştırıldığında, Türkiye’nin küresel payının yüzde 0,5 arttığı gözlendi. İki zaman dilimi arasında Türkiye, silah ihracatını yüzde 69 dolayında artırdı. Silah ihraç edilen ülkelerin başında Katar yer aldı. Türkiye, silah ihracatının yüzde 20’sini Katar’a yaparken, yüzde 17’sini Birleşik Arap Emirlikleri’ne, yüzde 13’ünü Umman’a yaptı.

ABD’den alım azaldı

Silah ithalatı yapan ülkeler listesinde ise Türkiye 19’uncu sırada. Küresel silah ithalatındaki pay, 2018-2022 yılları arasında yüzde 2,4’ten yüzde 1,3’e geriledi. Türkiye’nin toplam silah ithalatı, 2018-2022 arasında önceki döneme göre yüzde 49 oranında azaldı. ABD’nin Türkiye’ye silah ihracatının 2013-2017 ve 2018-2022 yılları arasında azaldığı bilgisi de yer aldı. Türkiye son dört yılda, ABD’den silah satın alan ülkeler sıralamasında 7’nci sıradan 27’nci sıraya geriledi.