Tarihte ödülleri reddedenler de var!

Usta sanatçı Şener Şen’in Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Ödülleri kapsamında sinema ödülünü alması sanat dünyasını ve sanatçıyı sevenleri ikiye böldü. Züğürt Ağa, Şalvar Davası, Namuslu, Milyarder, Çıplak Vatandaş, Zenginler Mutfağı gibi bugüne dek pek çok sistem eleştirisi filmlerde rol alan sanatçı Şen’in ödülü kabul etmesi ise sosyal medyada çok tartışıldı. Sanatçıların hedef gösterildiği, akademisyenlerin hazırladığı ‘Bu Suça Ortak Olmayacağız’ barış bildirisine destek veren 433 sinemacıya soruşturma başlatıldığı süreçte sanatçı Şen’in ödülünü ‘toplumsal barışa’ adaması ise yaşanan süreçte bu ödülün sadece bir kesimin zalimliğini daha da meşrulaştırmasına yaradığı şeklinde yorumlandı.

Filmlerine övgüler yağdıran ve kendisini takip edenlerin gönülden ödüllendirdiği ve tarihte egemen anlayışa karşı duran diğer isimleri akıllara getirdi. Tarihte kimler hangi ödülleri reddetti ve sevenlerin yüreğine su serpti, bir bakalım istedik:

»Jean-Paul Sartre

1901’den bu yana Alfred Nobel’in adını taşıyan, edebiyat, fizik, kimya, tıp ve barış alanında verilen 1964’teki Nobel Edebiyat Ödülü’nü geri çeviren isimlerden biri Fransız yazar Jean-Paul Sartre. Yazar hayatı boyunca tüm resmi ödülleri almayı reddetti.

»Le Duc Tho

1973'te Vietnam barışına yaptığı katkıdan dolayı ödül aldığı açıklanan Vietnam Başbakanı Le Duc Tho o dönemde Vietnam'ın içinde bulunduğu durum nedeniyle ödülü almadı.

»Marlon Brando

1955’te ‘Rıhtımlar Üzerinde’ filmiyle ilk Oscar’ını kazanan Marlon Brando, ‘Baba’ filmindeki rolüyle aldığı ikinci Oscar’ını Kızılderililer için reddetti. Tören öncesinde herhangi bir açıklama yapmayan usta oyuncu, 1973 yılında düzenlenen törene katılmadı yerine 26 yaşındaki genç bir Kızılderili kadını gönderdi. Ödül anons edildiğinde Brando’nun ABD’nin Kızılderililere olan tavrını protesto etmek amacıyla heykelciği kabul etmediği açıklandı.

»George C. Scott

1970’te Patton filmindeki ‘General Patton’ rolünde gösterdiği performans nedeniyle ‘En İyi Erkek Oyuncu’ olarak ödüllendirilen George C. Scott hokey maçı izlediği gerekçesiyle törene katılmamış, bu tür ödüllerin oyuncular arasında haksız rekabet yarattığı gerekçesini sunarak Oscar’ı reddetmişti.

»Nick Cave

Müzisyen Nick Cave, 1996'da MTV Müzik Ödülleri'nde En İyi Erkek Sanatçı Ödülünü "Kırılgan bir yapıya sahip olan ilhamımı korumak zorundayım. Ben kimseyle yarışmıyorum" diyerek reddetmişti.

»Hans van Manen

Hollandalı dünyaca ünlü şef koreograf Hans van Manen bu yıl, Türkiye tarafından kendisine verilecek olan ‘Yüzyılın Koreografı’ ödülünü kabul etmeyen isimlerden biri. 83 yaşındaki Hans van Manen, bu kararına gerekçe olarak Türkiye'de basın özgürlüğü ve insan hakları alanlarındaki olumsuz gelişmeleri göstermişti. Hans van Manen'in sağcı lider Jorge Haider'i protesto etmek için Avusturya tarafından verilen ‘Devlet Büyük Ödülü’nü de geri çevirmişti.

»Prof. Catherine Hall,

İngiliz tarihçi Prof. Catherine Hall, İsrail vakfı Dan David’in kendisine verdiği 300 bin dolarlık ödülü Filistinlilere yapılan müdahaleler gerekçesiyle İsrail’e yönelik akademik boykot faaliyetleri kapsamında reddetti.

»Bob Dylan

Bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan Bob Dylan da daha önce verilmiş sözleri olduğunu belirterek Oscar Akademi’nin ödül törenine katılmayarak bir mektup göndermişti. Dylan bu yıl, ABD Başkanı Barack Obama’nın Beyaz Saray’da düzenlediği davete de katılmadı. Kültür Sanat