Tiyatro sonuna kadar direniştir

CANAN AYDIN canan1aydin@gmail.com @kuzeydogu

“Olmak ya da olmamak, işte bütün mesele bu!/ Düşüncemizin katlanması mı güzel/ Zalim kaderin yumruklarına, oklarına / Yoksa diretip bela denizlerine karşı/ Dur, yeter! Demesi mi?” Shakespeare’in yaşamımıza düştüğü bu dipnotu bilmeyen yoktur sanırım. Yazarın en bilinen oyunlarından Hamlet’in en trajik sahnesinde geçen bu tirad sadece bir tirad değil, bir isyan repliğidir de aynı zamanda.

Tiyatro, insana yaşama dair düşler kurdururken, hayatın başka başka yollarına açılan kapılarda ‘gözlerini aç’ diyen yanıyla iktidar ve muktedirlerin korkulu rüyası da olmuştur.

Bu yıl Dünya Tiyatro Günü Ulusal Bildirisi’nde imzası olan Isabelle Huppert’ın “Tiyatro öyle güçlü ki her şeye direniyor, her şeye karşın hayatta kalıyor, savaşları, sansürleri, parasızlığı aşıp geçiyor” ifadeleri ülkemizde tiyatro ve tiyatron un mücadelesine ne de çok denk düşüyor. Sansürden, KHK’lara uzanan zalimliklere direnmiş ve yok edilememiş bir tarihi var Türkiye’de tiyatronun. İlan edilen OHAL’in kararnameleriyle görevlerinden alınan ve ardından görevlerine iade edilen oyuncularıyla tam bir yapboza dönen tiyatro, iktidarın yoğun baskılardan payına düşeni her daim aldı bu ülkede.

Tiyatro bugün sokağa çıkıyor
İşte bugün yani 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde AKP iktidarı döneminde çeşitli saldırıların hedefi haline gelen tiyatrocular sokağa çıkıyor. Kadıköy Tiyatroları Platformu, öncülüğünde düzenlenen bu anlamlı etkinlik için platform tarafından İstanbul’daki tiyatrolara, tiyatro bölümlerine ve öğrencilerine “Birlikte daha görünür ve daha güçlüyüz!” şeklinde bir çağrı yapıldı ve tiyatroyla temas eden herkes sokağa çağrıldı.

Kadıköy Tiyatroları Platformu ayrıca Dünya Tiyatro Günü için bir bildiri kaleme aldı ve yayımladığı bildiride tiyatronun sonuna kadar bir direniş biçimi olduğu ifadelerine yer verdi.

“İnsanlarımız her geçen gün yalnızlaştırılıyor ve iradesizleşiyor” denilen platformun bildirisinde öne çıkan ifadeler şöyle: “Tiyatro, karanlık kuyulara düşen ruhumuzu aydınlığa çıkarır. Aklımız ve duygularımızla kavrayamadığımız hayatın akışına bir mola verip, bizi kendimizle ve çevremizde olup bitenlerle yüzleştirir. Bazen gözümüzün önünde olup da fark edemediğimiz bir olguyu, bazen de en derinlere gizlenmiş, göremediğimiz ve dokunamadığımız sırları gün yüzüne çıkarır. Çünkü tiyatro hayattır…”

Yürüyüş programı
Kadıköy Belediyesi’nin de destek verdiği 27 Mart yürüyüşü için bugün saat 16.00’da Kadıköy Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde hazırlıklarını yapacak olan topluluklar, saat 17.00’de Ali Suavi Sokak’tan yürümeye başlayacak. Mehmet Ayvalıtaş Parkı’nda sona erecek yürüyüşe, müzikal tiyatro şarkılarından örnekler çalacak bir bando eşlik edecek. Yine yürüyüş boyunca tiyatro türlerinden örnekler, Bahariye Caddesi üzerindeki önceden belirlenen balkonlarda ve yükseltilerde sahne alacak. Yürüyüş esnasındaki oyunlarla birlikte, son KHK’lerle kapanma noktasına gelen DTCF-Tiyatro Bölümü’nden Elif Çongur sürece dair paylaşımlarda bulunacak.

***

Perdemiz kapanmayacak
Dünya Tiyatro Günü nedeniyle Tiyatro Eleştirmenler Birliği de ulusal bildiri yayımladı. Bildiride, akademisyenlerin cezalandırıldığı, Müjdat Gezen Sanat Merkezi’nin kundaklandığı, sanatçıların ihraç edildiği karanlık dönemden çıkış için en önemli aracın Tiyatro sanatı olacağı hatırlatıldı.

“Sözümüz bitmeyecek, perdemiz kapanmayacak, sahne ışığımız sönmeyecek, karanlığa teslim olmayacağız” denilen bildiride “Biz tiyatro emekçileri, tiyatronun insanı değiştirici, dönüştürücü gücünden kuşku duymayız. Tiyatro olmazsa olmazımızdır. Önündeki bütün engellere rağmen tiyatro sanatı; tam da üstlendiği misyonu yerine getirmek üzere toplumu uyarmaya, eleştirel düşünmeye sevketmeye, özgür düşünceyi ve temel insan haklarını savunmaya, hakikati kavramaya ve kavratmaya devam edecek” denildi.