TMMOB'den İliç'teki maden faciası hakkında suç duyurusu

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Erzincan’ın İliç ilçesindeki altın madeninde meydana gelen göçük nedeniyle sorumlular hakkında suç duyurusunda bulundu.

TMMOB, İliç’te tüm itirazlara rağmen kapatılmayan Çöpler Altın Madeni’nde dün öğle saatlerinde meydana gelen yığın liç çökmesi hakkında açıklama yaptı.

Açıklamada, facianın yaşanmasından sorumlu olan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkilileri ve Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile şirket yöneticileri ve yetkilileri hakkında suç duyurusunda bulunulduğu bilgisine yer verildi.

PARA CEZASI VERİLMESİ TALEP EDİLDİ

Savcılığa verilen dilekçede, Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Şirket yetkililerinin cezalandırılması gerektiği de ifade edildi.

TMMOB'nin açıklamasının tamamı şöyle:

"TMMOB tarafından, Erzincan’a bağlı İliç İlçesi Çöpler köyü mevkiinde, Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından işletilen Çöpler Kompleks Madeninde, 13/02/2024 tarihinde yığın liçi alanında meydana gelen ve kamuoyuyla paylaşıldığı üzere 9 işçinin toprak altında kalmasına neden olan kayma sonrası, sorumlular hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

TMMOB tarafından Savcılığa sunulan şikayet dilekçesinde Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile şirket yöneticileri ve yetkililerinin; maden sahasını denetimle görevli Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü yetkilileri ve sorumlu çalışanlarının; projeye ilişkin ÇED, izin ve denetim süreçlerini yürüten önceki dönem ve mevcut Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı, ve yetkili Bakanlık  personelinin; Projeye ilişkin ÇED, izin ve denetim süreçlerini yürüten önceki dönem ve mevcut Erzincan Valisi ve valilik yetkililerinin; Projeye ilişkin ÇED Olumlu kararı, izin, ruhsat süreçlerini yürüten diğer yetkililerinin cezalandırılması talep edildi.

Dilekçede;

“Erzincan’a bağlı İliç İlçesi Çöpler köyü mevkiinde, Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından işletilen altın madeni işletmesinde, 13/02/2024 tarihinde yığın liçi alanında kayma meydana gelmiş ve 9 işçi toprak altında kalmıştır.

Yaşanan bu facia göz göre göre yaşanmış olup; tüm devlet yetkilileri tarafından bu olayın gerçekleşme tehlikesi, zorunlu tedbirlerin dahi alınmadığı bilinmesine karşın göz yumulmuş yıllardır faaliyetin genişleyerek devamına olanak sağlanmıştır.

Faaliyete girdiği yıldan bugüne, mevzuat dolanılarak parça parça hazırlanan projelerle devasa nitelik kazanan Çöpler Kompleks Maden İşletmesinin yarattığı tahribat ve oluşturduğu tehlike Birliğimiz tarafından daha önce de pek çok kez kamuoyuna açıklanmış, açtığımız davalarda sunulan teknik raporlarla da ortaya konmuştur.

TMMOB'nin açmış olduğu ve Erzincan İdare Mahkemesinde görülmekte olan davalarda tüm aşamalarda her dilekçemizde, her açıklamamızda liç sahasında yaşanabilecek kayma defaatle vurgulanmış olmasına karşın; ne Bakanlık ne yerel idare ne de Mahkemece uyarılarımız dikkate alınmamış, göz ardı edilmiş, bugün yaşanan felakete yol açılmıştır.

Dilekçelerimizde defaatle;

"... Bilirkişi raporunda ise binalardan söz edilmesine karşın henüz deprem olmadan akan LİÇ YIĞINI ile ilgili olarak tarafımızca gerek keşif esnasında sözlü olarak gerekse de dilekçelerimizde yöneltilen hiçbir soru ve değerlendirmeye yer verilmemiştir."

"Bununla birlikte; yığın liçi yönünden hem geçmişte hem de hala devam eden yükleme yapılan alanın boyutlarının  tespiti, zemin yönünden ise gelecekte oluşabilecek kayma ve akıntıların tespiti de uyuşmazlığın aydınlatılabilmesi ve iddialarımızın karşılanabilmesi bakımından zorunludur.  Geçtiğimiz yıl yaşanan deneyimlere bakıldığında bazı tesislerin yıkım, kayma ve akma gibi sorunlarla karşılaşabildiği görülmektedir. "

"Yine geçtiğimiz aylarda yığın liç sahasında yaşanan heyelan felaketi ve bölgede yaşanan deprem riskin ve tahribatın boyutlarını ortaya koymaktadır."

" yığın liçi yönünden hem geçmişte hem de hala devam eden yükleme yapılan alanın boyutlarının  tespiti, zemin yönünden ise gelecekte oluşabilecek kayma ve akıntıların tespiti gerektiği; yakın zamanda yaşanan deneyimlere bakıldığında bazı tesislerin yıkım, kayma ve akma gibi sorunlarla karşılaşabildiği;"

" Yığın liçi yönünden hem geçmişte hem de hala devam eden yükleme yapılan alanın boyutlarının  tespiti, zemin yönünden ise gelecekte oluşabilecek kayma ve akıntıların tespiti gerekmektedir. Keşif esnasında davalı tarafça ifade edilen alanın kaymayacağı hususu iddiadan öteye geçmemektedir. Yakın zamanda yaşanan deneyimlere bakıldığında bazı tesislerin yıkım, kayma ve akma gibi sorunlarla karşılaşabildiği görülmektedir." 

şeklindeki ifadelerle 13/2/2024 tarihinde yaşanan felaket konusunda gerek davanın tarafları olan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Erzincan Valiliği gerekse de Mahkeme heyeti tarafımızca uyarılmıştır.

Tüm bu ısrarlı beyanlarımıza karşın ne Bakanlık ne Valilik  hiçbir şey yapmamış, göz yummuş, 13/2/2024 tarihinde yaşanan felakete yol açmışlardır.

Yalnızca ÇED kararlarına açtığımız davalarda tarafımızca sunulan beyanlarda değil; esasında Savcılık dosyalarında, bilirkişi raporlarında da bu durum tespit edilmiş olmasına karşın yine hiçbir şey yapılmamış, felakete ön açılmıştır.

Nitekim; 2022 yılında yine aynı madende gerçekleşen siyanür sızıntısı üzerine yaptığımız suç duyurusunda verilen KYOK kararında açıkça Bakanlığın suç duyurusuna atıfla " ...Cumhuriyet Başsavcılığımıza sunulan 11.10.2022 tarihli bilirkişi raporu sonucuna göre;...

... İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından, Anagold Firmasında yapılan incelemede iş sağlığı ve güvenliği evraklarının eksiksiz olduğu fakat Anagold Firması yetkilisi (Proses Müdürü) ve (Oksit Proses Baş Mühendisi) cevher işleme lotuna ait siyanür çözeltisi taşıyan boru hattının bulunduğu liç sahasında meydana gelebilecek olası riskler karşısında doğabilecek tüm tehlikeleri önlemek adına gerekli tedbirlerin alınmadığı, liç yığını sahasında oluşacak olumsuzluklar vs. gibi tüm tehliketi durumları göz ardı ettikleri ve yeterinde önlem almadıkları

tespit edilmiş olup meydana gelen olayda KUSURLU oldukları kanaatine varıldığının tespit edildiği,.." denilmektedir.

Görüldüğü üzere, Bakanlık bunu bilmektedir, Savcı bunu bilmektedir, Vali bunu bilmektedir fakat herkes bu duruma göz yummuş adeta felaketin yaşanması için her türlü imkanı sağlamışlardır.

Şirket hiçbir şey yapmamış, yetkililer faaliyetleri durdurmamış, Savcı iddianame hazırlamamış, Mahkeme işlemin yürütmesinin durdurulması hakkında dahi karar verememiştir.

Tüm bunlar ve soruşturma esnasında resen tespit edilecek hususlar dolayısıyla yürüttüğü faaliyet dolayısıyla 9 kişinin toprak altında kalmasına ve insan sağlığı ve çevrenin telafisi imkansız zararlara uğramasına neden olan Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Şirket yetkililerinin cezalandırılması gerekmektedir.

Yine tüm eksiklik ve risklere rağmen görevini kötüye kullanarak aykırılıklara göz yuman, faaliyetin devamı için her türlü izin ruhsat süreçlerini devam ettirerek onaylayan önceki dönem ve mevcut Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı ve Bakanlık yetkilileri, Erzincan Valisi ve Valilik yetkilileri, ÇŞİB Erzincan İl Müdürü ve Müdürlük yetkililerinin de yargılanarak cezalandırılmaları gerekmektedir.” denilerek şüpheliler hakkında gerekli soruşturmanın yürütülerek kamu davası açılması ve eylemlerine uyan suçlardan cezalandırılmaları talep edildi."