TMMOB’nin raporu: Soma’da sorumlu AKP hükümetidir

DOĞU EROĞLU

TMMOB, Soma’daki Eynez taşkömürü ocağında 13 Mayıs tarihinde meydana gelen ve 301 emekçinin yaşamını yitirdiği maden katliamıyla ilgili raporunu açıkladı. Raporda faciaya pek çok etkenin yol açtığı belirtilirken, madenlerin fiilen özel sektöre verilmesiyle üretim zorlaması, taşeronlaşma ve denetimsizliğe yol açan bakanlıkların siyasi sorumluluğuna vurgu yapıldı.

Rapor, Ankara’da TMMOB merkezinde Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Soğancı ve TMMOB Yürütme Kurulu Üyesi ve Maden Mühendisleri Odası Eski Başkanı Mehmet Torun tarafından kamuoyuna açıklandı.  Düzenlenen toplantıda, TMMOB’nin tüm çabalarına rağmen resmi kurumların faciayla ilgili belgeleri paylaşmadığı, TMMOB uzmanlarının ocağa girerek incelemelerde bulunmasına izin verilmediği belirtildi.

TAŞERON SİSTEMİ, AŞIRI ÜRETİM
Raporda katliamın temel sebepleri olarak; ucuz emeğe dayalı, alt işverenlerin devreye sokularak sendikal örgütlenmeyi dışlayan taşeron sistemi, fiziksel koşullar ve işçi sağlığı ile iş güvenliği yükümlülükleri görmezden gelinerek zorlanan üretim, ocağın yapısına uygun olmayan işletme teknikleri, ocaktaki denetim zafiyetleri ve yetersiz havalandırma sisteminin altı çizildi. İşçilerin bulundurması gereken kişisel koruyucu donanımın yetersizliği ve kurtarma çalışmalarındaki organizasyon bozukluklarının ise facianın sonuçlarını ağırlaştırdığına vurgu yapıldı.

SORUMLULAR BELLİ
TMMOB’ye göre, kazanın asıl sorumlusu ise tüm açıklığıyla belli. Raporu özetleyen Torun, “Adını özelleştirme koymadan madenleri şirketlere devreden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerini almayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kazanın siyasi sorumlularıdır” dedi. Raporda sorumlular hakkında ayrıntılı değerlendirmeler de yer aldı. İşin yönetimine sahip olan işverenin işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri almadığı için kusur aranmaksızın sorumlu olduğu, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu’nun hem sahayı yeteri kadar denetlememesi, hem de özel sektörle yapılan hileli sözleşmeler gereği sorumluluğunun bulunduğu belirtildi.

***

BAKANLIK MADENİ İNCELETTİRMEDİ
Facianın hemen ardından ayrıntılı bir rapor oluşturmak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan madenle ilgili belgeleri isteyen TMMOB ve Türk Tabipleri Birliği’ne (TTB), Bakanlığa bağlı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı beklenmedik bir yanıt verdi. Kurul, “Türkiye’nin bütün mühendisleri veya hekimleri aynı üniversitelerde eğitim alarak meslek hayatına atılmaktadır. Görevli müfettişler mühendislik veya hekimlik formasyonunun yanında, hizmet içi eğitim ve atama süreçleri dolayısıyla ülkenin en önemli uzmanlarıdırlar” ifadeleriyle talebi reddetti.

‘YANGINLI OCAKTA ÇALIŞTINIZ MI?’
Bakanlığın faciayla ilgili bilgileri gizlemesine tepki gösteren Torun, “Bakanlık kendi müfettişlerinin Maden Mühendisleri Odası ve TMMOB mensuplarından daha ehil olduğunu belirtiyor. Acaba müfettişler arasında yangınlı kömür ocaklarında bilfiil çalışmış, yangın barajı açıp kapatmış, yangınlı ocakta kurtarma operasyonu yapmış biri var mı?” sözleriyle facianın özel uzmanlık ve tecrübe sahibi kişilerce araştırılmasının önemine dikkati çekti.

Başkan Soğancı ise “Ocağı uzmanlarımızın mutlaka görmesi gerek. Bu ülke insanının iyiliği için teknik rapor, tarafsız ve objektif hazırlanmalı. Bu facianın kimvurduya gitmesine izin vermeyeceğiz. Ocak açıldığı gün orada olacağız. Madencilik, ölümlü bir sektör değildir. Yaşananlar cinayettir, bu kadar basit” dedi.