Toz bezini bırakıp sokağa çıkacaklar
Sanki isimleri yok gibi onlardan ‘kadın’ diye söz ediliyor. Dizleri, kolları ‘kullanamayacak’ hale gelene dek çalışıyorlar. Bugün Dünya Ev İşçileri Günü. Onlar bugün evlerden çıkarak sokakta sorunlarını dile getirecek.
Meral DANYILDIZ
Hemen her gün ayrı bir evin kirini, tozunu, pasını yok etmek için saatler boyu çalışıyorlar. Çoğu sigortasız. Emeklilik düşleri de yok. Çocuk yaşta başladıkları bu işi, orta yaşa bile gelmeden kolları, dizleri tutmaz olana dek sürdürüyorlar. Bugün tüm dünyada onların günü; Dünya Ev İşçileri Günü. Türkiye’de de İMECE Ev İşçileri Sendikası’nın çağrısıyla taleplerini dile getirmek için bazı kentlerde sokağa çıkacaklar. Çünkü onlar için bugün aslında kutlama değil koşullara isyan ettikleri gün.
51 yaşındaki Evid-Sen Üyesi Arzu Çelebi, onlardan biri. 35 yıldır ev işçisi olarak çalışıyor. Yakalandığı meslek hastalıkları artık çalışmasına imkân tanımıyor. Sigortasız, güvencesiz geçen 35 yılın sonunda elinde bir şey yok. Hastalanmasına rağmen işsizlik maaşı alamıyor. İki çocuğu ve bir torunuyla yaşayan Çelebi, şunları aktarıyor: “Sürekli bez sıkmaktan ellerimde karpal tünel sendromu oldu. Şimdi bir şey tutmakta zorlanıyorum. Ağır bir şey kaldıramıyorum. Bir de belimde disk kayması var. Evlerde sürekli ağır şeyleri sırtlamaktan veya çekmekten. İstesem de çalışamam zaten artık. Yarım insan gibiyim. 35 yılın sonunda boşa geçmiş bir ömür ve hastalanmış bir vücut var.”
BUGÜNE DEK YOK SAYILDIK
Kira ve faturalarını zar zor ödeyebildiğini aktaran Çelebi, şöyle diyor: “Eşim inşaat işçisi. Oğlum motokurye. Ancak o destek olabiliyor. Zaten o kirayı zor verebiliyor. Hiçbir güvencemiz yok. Devlet bizi de işçi saysın istiyoruz. İşsizlik maaşı alabilelim, maaş alamadığımızda desteğimiz olsun. Tek isteğim bu. Hep yok sayıldık ve çok üzülüyorum. Yasayı yapanların evinde de ev işçileri çalışıyor. Bizim ne farkımız var?”
Arzu Çelebi
Ev işçileri bugün İstanbul, Bursa ve Antalya’da sokağa çıkarak sorunlarını haykıracak. Kadınlara çağrı yapan İMECE Ev İşçileri Sendikası Başkanı Minire İnal bugünün hem kutlama hem isyan günü olduğunu belirterek şunları söyledi: “Hâlâ güvence altında değiliz. Diğer işçiler gibi bütün sosyal haklara sahip olmalıyız. Mesela pandemi bizim için çok ağır geçti. Türkiye’de 1 milyon ev işçisi olduğu söyleniyor. Bunların yüzde sekseninden fazlası pandemide çalışamadı. Sigortasız oldukları için Kısa Çalışma Ödeneği ve işsizlik maaşından da faydalanamadı. Tamamen kaderlerine terk edildi. Biz bugünkü eylemlerde yasa kapsamına alınmayı, emeklilik hakkı ve sağlık hakkına erişim talebimiz dile getireceğiz.”
Ev İşçileri Dayanışma Sendikası (Evid-Sen) Kurucu Genel Başkanı Gülhan Benli de insan onuruna yakışmayan iş koşulları nedeniyle bugünü kutlamadıklarını söyledi. “Ancak biz bu günü daha güzel günlerde kutlamayı temenni ediyoruz” diyen Benli, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün taleplerimizi gündeme getireceğiz. Öncelikli olarak insanca çalışma koşulları ve haklarımızı vermelerini isteyerek başlayacağız. Sosyal güvenceye kavuşmamızı, can güvenliğimizin sağlanmasını istiyoruz. Ev işçileri pandemi döneminde zorda kaldı. Sendikamızdan her gün birisi bebek bezi istiyor, süt istiyor. Genel temel ihtiyaçlarını karşılayamıyorlar. Ekonomik destek talebimizi yineliyoruz.”
***
10 yıldır kutlanıyor
Uluslararası Çalışma Konferansı’nda 16 Haziran 2011’de “Ev İşçilerine İnsanca İş Sözleşmesi” ILO C189 kabul edilmesiyle ev işçilerinin asgari hakları tanındı. Bu nedenle 16 Haziran Dünya Ev İşleri Günü olarak kutlanıyor. Ancak, Türkiye bu anlaşmayı henüz imzalamadı.
***
İnsanca yaşam talebi
İMECE Ev İşçileri Sendikası’nın çağrısıyla 3 kentte eylem yapılacak.
Antalya /Attalos Meydanı: Saat 18.30
Bursa/ Kent Meydanı: Saat 19.00
İstanbul/ Kadıköy Süreyya Operası: Saat 19.00