Travmaya karşı güvenli ortam şart
Depremde yakınlarını yitiren yurttaşlar ağır bir travma yaşıyor. Deprem bölgesinde görev yapan Psikiyatrist Dr. Eşim, afetzedelerin bir an önce rutin hayatlarına dönmesinin ve güvende hissetmelerinin önemine dikkat çekti.
İlayda KAYA
Maraş merkezli depremlerin üzerinden 68 gün geçti. On binlerce kişi hayatını kaybederken, kurtulanlar psikolojik sorunlarla mücadele ediyor. Uzmanlar, özellikle yakınlarını yitiren ve büyük travma yaşayan depremzedelerin durumlarının takip edilmesi yönünde çağrı yaptı.
Afet bölgesinde Türkiye Psikiyatri Derneği üyeleri de gönüllü çalışma yürütüyor. O gönüllülerden Psikiyatrist Dr. Gökhan Eşim, Hatay İskenderun’da depremzedelere destek oluyor.
DESTEK OLUNMALI
Psikiyatrist Eşim, afetzedelerin uyku problemi başta olmak üzere çok sayıda sorun yaşadığını belirterek gözlemlerini şöyle aktardı: “Depremi yeniden yaşıyor gibi hissediyorlar. Kaygı bozukluğu görülüyor. Peş peşe gerçekleşen sarsıntılar bu travmaların uzamasına sebep oldu. Çadır kentlerde kalanlar da ayrı sıkıntılar yaşıyor. Yurttaşların temel güvenlik ihtiyaçları karşılanmalı. Temiz suya, hijyene ulaşımda zorluklar, hırsızlık vakaları kendilerini güvende hissetmelerini engelliyor. Bu da travma sonrası yaşadıkları patolojik bulguların devamına yol açıyor. Ayrıca öfke kontrolünde güçlük yaşıyorlar. Bu da travmatize olmuş gruplarda beklediğimiz durumlar.” Deprem travması yaşayan yurttaşların alması gereken önlemlerden de bahseden Eşim, “Afetzedelere yaşadıkları kaygı ve benzer sıkıntıların normal olduğunu anlatmak gerekiyor. Psikolojik eğitim verilmesi çok önemli. Kendilerini güvende hissetmeleri ve sağlıklı uyku için imkânlar dâhilinde eski rutinlerine dönmeleri gerekir. Depremin ardından madde, alkol ve sigara kullanımında da artış görülebiliyor. Bunlar ruh sağlığını olumsuz etkiliyor. Psikolojik sıkıntıları devam edenlere profesyonel destek almalarını öneriyoruz” diye konuştu.
Bölgeye profesyonel ekiplerin yönlendirilmesi yönünde çağrı yapan Eşim, şunları dile getirdi:
“Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın burada psikososyal destek çalışması var. Sağlık Bakanlığı bu çalışmanın içinde yer almıyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ekipleri içinde temel ruh sağlığı bilgilerine hâkim olmayan personeller var. Örneğin, öğretmen görevlendirilmiş. Bu kişinin ruh sağlığı hizmeti sunumunda yer alması uygun değil. Personel kısıtlılığı sebebiyle bu kişilerin sahada görevlendirildiğini düşünüyoruz. Onlar, afetzedenin psikolojik sorununu ya da kimin psikiyatriye yönlendirilmesi gerektiğini tespit edemez. Bu bölgedeki büyük bir sorun. Yetkin olmayanların sahada görevlendirilmesi buradaki durumu olumsuz etkiliyor.”
ÇOCUKLARI TAKİP EDİN
Psikiyatrist Yankı Yazgan da depremzede çocuklarla ilgili “Çocukların ciddi bir şekilde sarsıldığını görüyoruz. Çocukların travmalarının yakından izlenmeli. Çocukların desteklenerek müdahale edilmesi gereken bir durum var. Çocuklarının oyun alanlarının açılması, ebeveynlerin ruh sağlığının iyileştirilmesi çocukların hayatında rol alan tüm kamu görevlilerinin de yaşam şartlarının iyileştirilmesi gerekiyor” dedi.