Tüm dünya kirli hava soluyor
Dünyada sadece 7 ülke hava kirliliği konusunda DSÖ standartlarının üzerinde. Türkiye’de genelinde ise hava kirliliğinin PM2.5 seviyesinden 3 ila 5 kat fazla olduğu gözlemlendi. En kirli bölgeler Marmara ve Ege.
İsviçre merkezli, dünya genelinde hava kalitesiyle ilgili çalışmalar yapan IQAir şirketi, Dünya Hava Kalitesi 2023 raporunu yayımlandı. IQAir, sadece 7 ülkenin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından belirlenen PM2.5 standardında olduğunu belirtti. Türkiye genelinde ise hava kirliliğinin PM2.5 seviyesinden 3 ila 5 kat fazla olduğu gözlemlendi
IQAir’in 2017’den bu yana yayımladığı raporda, incelenen 134 ülkeden sadece 7’sinin DSÖ tarafından belirlenen uluslararası hava kalitesi standartlarını karşıladığı belirtildi. Bu ülkeler, Avustralya, Estonya, Finlandiya, Grenada, İzlanda, Mauritius ve Yeni Zelanda oldu.
EN TEMİZ VEGAS
Hava kirliliğinin en yoğun olduğu ülke ise Bangladeş oldu. Raporda, Bangladeş’te PM2.5 seviyesinden 15 kat fazla hava kirliliği olduğu, Pakistan’da bu seviyenin 14 kat, Hindistan’da 10 kat, Tacikistan ve Burkina Faso’da ise 9 kat olduğuna dikkat çekildi. Bu ülkelerin, en kirli havaya sahip ilk 5 ülke olduğu vurgulandı.
Raporda, “Orta ve Güney Asya bölgesi, dünyanın en kirli ilk on şehrine ev sahipliği yapmaktadır. Hindistan’ın Begusarai kenti 2023 yılının en kirli metropolitan bölgesi oldu. ABD’nin en kirli büyük şehri Columbus, Ohio oldu. Nevada eyaletindeki Las Vegas kenti, ABD’deki en temiz büyük şehir oldu.
MARMARA VE EGE EN DÜŞÜK
IQAir’e ait resmi internet sitesinde paylaşılan haritada, Türkiye genelinde hava kirliliğinin PM2.5 seviyesinden 3 ila 5 kat fazla olduğu gözlemlendi. Nüfusun daha yoğun olduğu Marmara Bölgesi ve Ege Bölgesi’nde hava kalitesinin daha düşük olduğu görüldü.
∗∗∗
PM2.5 NEDİR?
DSÖ’nün 194 üye devleti tarafından yönetildiği forum olan Dünya Sağlık Asamblesi’nde 2015 yılında hava kirliliğinin iskemik kalp hastalığı, felç, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, astım ve kanser gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar için bir risk faktörü olduğu ve bu hastalıkların yol açtığı ekonomik zararı onaylayarak hava kalitesi ve sağlık konusunda dönüm noktası niteliğinde bir karar kabul etti. Bu karar kapsamında, DSÖ, hava kirliliği standardını ‘PM2.5’ olarak belirledi. Metreküp başına mikrogram (ug/m³) cinsinden ölçülen PM2.5, insan sağlığı ve çevre üzerindeki önemli etkileri nedeniyle dünya çapında çevre kuruluşları tarafından izlenen ve düzenlenen altı yaygın kirleticiden biridir.