TÜPRAG’dan ÇED için proje oyunu

Gökay BAŞCAN

Kanadalı şirket Eldorado Gold’un yerli iştiraki TÜPRAG şimdi de gözünü Denizli’ye dikti. Mevzuattan yararlanarak çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararı almak isteyen şirket aynı maden ocağı için ‘iki ayrı’ başvuru yaptı.

Samsun’un Şahin Dağları’nda, Kazdağları’nın 5 kat büyüklüğündeki bir alanda altın madeni çalışmalarına devam eden TÜPRAG, Denizli’nin Çivril ilçesi, Gürpünar Mahallesi’nde kireçtaşı ocağı açmak için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvuruda bulundu. 25 hektar altındaki projelerin ÇED kapsamı dışında değerlendirilmesini ‘fırsat’ bilen şirket toplamda 39,26 hektarı bulan madencilik faaliyetini iki ayrı projeymiş gibi, iki gün arayla sundu.

TÜPRAG, ilk olarak 16 Mart’ta 14,89 hektarlık alanda, yılda 300 bin ton cevher üretilmesi planlanan proje için başvurdu. 500 bin TL maliyeti olan maden ocağı iki ayrı poligondan oluşuyor.

İkinci başvurusunu 18 Mart’ta yaptığı projenin maliyeti ise 250 bin TL. 24,87 hektarlık alanda faaliyet gösterecek maden ocağından yılda 150 bin ton cevher çıkarılması planlanıyor.

TAMAMI ORMANLIK ALANDA YER ALIYOR

İki maden ocağının da tamamı ormanlık alanda bulunuyor. Delme patlamayla çıkarılacak maden ocağı ‘açık ocak’ yöntemiyle işletilecek. Projelerin 3 kilometre çevresinde tavuk çiftliği, besi çiftliği ve konutlar bulunuyor. Çıkarılan cevher, ocakların 3 kilometre uzağında yine TÜPRAG’a ait kalker ocağı kırma ve eleme tesisinde işlenecek.

KANUNA KARŞI HİLE YAPMAK YASAK

Çevre Avukatı İsmail Hakkı Atal, “Aynı projenin alanını küçülterek iki ayrı proje gibi sunarak aslında kanuna karşı hile yapıyorlar. Bu hukuken, kanunen yoklukla malul. Kanuna dolanma yoluyla hile yapıyorlar ve Türk hukukunda kanuna karşı hile yasaktır. Bu hile ruhsatları iptal edilmeli” dedi.

Gelecekte bu tarz başvurular yapan şirketlere tespit davası açılacağını belirten Atal, “Bağımsız bir yargı bu şirketleri tespit edecek. Şirketler, kazandıklarından çok daha fazlasını kaybedecekler” diye konuştu.

KAMU GÖREVLİLERİ DE YARGILANACAK

Termik santrallar projelerinde de ‘hülle’ ruhsatlarla karşı karşıya kaldıklarını belirten Atal şu ifadelerini kullandı: “Şirketin termik santral lisansını, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu lisansı iptal ediyor. Enerji Bakanlığı, aynı holdinge bağlı farklı şirkete aynı yer, aynı proje için yeni lisans veriyor. Bu hülle lisans ve ruhsatların altında imzası olan kamu görevlileri için gelecekte sorumluluk doğacak.”

Fotoğraf: Evrensel Gazetesi