Şu sıralar sosyal medyada en çok şahit olduğumuz şeylerden birisi: Diss. Ne ki bu diss? Rap müzikte rapçiler arasında yapılan yergi şarkılar. Rapçilerin tabiriyle bir nevi bizim kültürümüzde de olan âşık atışması gibi bir şey. Hiciv ve de sık sık küfür içerir. İngilizce ‘Dissrespect’ yani saygı duymamadan gelir. Peki, neden biz bunu konuşuyoruz? Norm Ender’in,  […]

Türkçe Rap’te unutulmayacak diss savaşları

Şu sıralar sosyal medyada en çok şahit olduğumuz şeylerden birisi: Diss.

Ne ki bu diss? Rap müzikte rapçiler arasında yapılan yergi şarkılar. Rapçilerin tabiriyle bir nevi bizim kültürümüzde de olan âşık atışması gibi bir şey. Hiciv ve de sık sık küfür içerir. İngilizce ‘Dissrespect’ yani saygı duymamadan gelir.

Peki, neden biz bunu konuşuyoruz? Norm Ender’in,  Ezhel ve Ben Fero’yu disslediği ‘Mekanın Sahibi’ şarkısı milyonlar dinlendi. Ezhel de ‘Lolo’ şarkısıyla jet hızıyla Norm Ender’e cevap verdi. Ve ortalık karıştı. Geçmişte de yaşandığı gibi sokakta, “Ender’ci misin yoksa Ezhel’ci, Ben Fero’cu mu?” soruları dönmeye başladı. Rap aslında hep çok popülerdi ama bugün anaakım olunca ister istemez hem sosyal medyada hem de basılı medyada konuşur hale geldi.

Elbette ki bu şarkılar Rap tarihimizdeki ilk dissleşmeler değil. Haydi gelin hep beraber tarihe geçmiş disslere bakalım.

  • Ceza – Mürekkep Doldurdum

Geçmişten bugüne Türkçe Rap’te konuşulmuş, konuşulacak ve konuşulan en büyük kavga şüphesiz iki eski dostun Sagopa Kajmer ve Ceza’nın kavgasıdır. Ceza’nın bir reklam filminde oynaması, Sagopa’nın o zamanki eşi Kolera’nın bir TV programında Ceza’yı sert bir şekilde eleştirmesi ve ardından gelen Mürekkep Doldurdum şarkısı. Ben de çok sayıda insan gibi bugünün diss’lerini görünce Ceza’nın bu şarkısını ve ona verilen cevapları özlüyorum. Şahane bir lirikalite ile Ceza, Kolera’yı ve Sagopa’yı dissliyor: “Ceza eskidendi, sana rapi öğretendi, bana bir numara derdin/ Ve sana herkes bi’ numara büyük geldi ve sattın

  • Kuvvetmira – Disstortion EP

Normal şartlarda Ceza’nın şarkısına bir şarkıyla cevap vermek varken Sagopa, Kuvvetmira adlı kendi ekibiyle toplamda 5 şarkıyla cevap verdi. Çıktığı günü hatırlıyorum da, hepimiz İlhan Mansız’ın 2002’de Senegal’e attığı golde olduğu gibi heyecanlanmıştık.  Şarkının girişinde Ceza’nın bir kayıt hatası da yer alırken, Sagopa ile beraber Kolera, Raffine, Mozole Mirach, Sitem Depresif ve Zet gibi Kuvvetmira mensuplarıyla söyledi. Ama diss diye 5 şarkılık EP yayımlamak gerçekten Rap tarihimizin en büyük olaylarındandı: Ben mektubu yazdım, sayfalarını ister yırt, ister kopart.

Sagopa Kajmer ve Kolera daha sonra ‘Trakonya’ şarkısında da Ceza’yı, Ayben’i ve Sahtiyan’ı disslemeye devam etmiştir: Kolera Ayben’e “”Benden korkun!” diyen herkes korkaktır!” demiş; Sagopa ise önce Ceza’ya, “Meclisinizin en âlâ acemisine lala olurum âlâ/ Konuşuyorsun hâlâ lirikalite bâlâ” sonra da Sahtiyan’a “İçinizde yüzen hâin balık denizlerimde battı, çömezim kartları karıştırdı” sözünü göndermiştir.

  • Fuat Ergin – Kırmızı Halı

Bu kez mikrofonun başında Fuat Ergin. Kırmızı Halı şarkısıyla baştan aşağı, doğrudan, lafı dolandırmadan, bam güm Sagopa Kajmer’i dissliyor. Aslında bu dissin bir başka örneği daha acımasızca bir şekilde Okan Bayülgen’in Makine programında “Playback yapma Sagopa!” derken canlı yayında dinlemiştik. O gün Fuat’a eşlik eden Dj Funky-C ise geçen aylarda Sagopa ile barıştı ve yeniden şarkı söyledi.

  • Fuat Ergin – 2 Pushta

Fuat Ergin bu yıl içerisinde çıkardığı Omurga albümünde ise iki eski dostu Ceza’yı ve Sagopa’yı dissledi. Bu şarkının bir diss olarak anlaşılmasının ardından büyük bir heyecan yarattı. Ceza’nın babasının yaşamını yitirmesinin ardından Sagopa’nın Twitter’dan Ceza’ya başsağlığı dilemesi çok konuşulmuştu. Hemen ardından ise asıl olay patlak verdi ve Sagopa’nın eski eşi Kolera bu şarkıyı sosyal medya hesabından paylaştı ve Ceza ile Sagopa’ya gönderme yaptı.

  • Sahtiyan  – Kartlar Karışsın

Sagopa Kajmer ve Ceza kavgasının Ceza saflarında yer alan Sahtiyan da kavgadan bir süre sonra Sagopa’ya ‘Kartlar Karışssın’ şarkısını yaptı. “Depresyona çalınan plaklardan sonra başla/ sit down ağla boy” sözleriyle Kartlar Karışssın da Türkçe Rap’in en iyi disslerinden birisi oldu.

  • Kuvvetmira – Bu Ne Cüret?

Kuvvetmira dedik ya demin, öyle bir oluşumdu ki… Sagopa Kajmer, Ceza, Fuat ve Sahtiyan. Küsmeselerdi bugün çok acayip şarkılar dinliyor olacaktık. Nitekim bu dörtlü Fuat’ın Hassickdir III albümünde bir araya geldi ve ‘Bu Ne Cüret?’ şarkısını seslendirdiler. Barikat’ı dissledikleri bu şarkı, bugün dinlediğimizde en büyük nostaljilerimizden.

  • Mode XL – Erotizma

Sanırım Türkçe Rap’te en çok disslenen kişilerden birisi muhakkak Sagopa Kajmer’dir. Veyasin ile Evren Besta’dan oluşan Mode XL grubu, Sagopa’yı ‘Romantizma’ şarkısına atıfta bulunduğu ‘Erotizma’ şarkısıyla disslemişti. “Belki kaptanıydın şehrinin ama sen gemini bırakıp terk ettin/ Sevk ettin sen bizi bunu yapmaya/ Gönderdik yedi renkli karanfilleri serpiştirdik mezarına

  • Raffine – Maddesel Kaygı / Sansar Salvo – Waterfall

Kuvvetmira’nın eski elemanı Raffine, Kadıköy’ün yetiştirdiği müthiş yeteneklerden olan Sansar Salvo’yu ‘Maddesel Kaygı’ şarkısıyla disslemişti. “Kendine beni sorun yapma abin gibi sevip say/ Maltepe’den Raffine ben şimdilik bye!”  

Sansar Salvo ise Maddesel Kaygı şarkısına ‘Waterfall’ şarkısıyla cevap verdi: “Bana efelenen Raffine kefene merhaba de! Ama yine de Rap’ine kelimene devam/ Sivilceli suratına çok sert bir tokat/ seninle küstüm etmem iki kelam!” Böyle disslere can kurban!

  • Sefalet & Olympos

Saian, Patron, Karaçalı, Şehinşah’ın içerisinde bulunduğu Sefalet Records ile Pit10 (Server Uraz), Pusat, Beta, İnfo, Canka gibi rapçilerin yer aldığı Olympos arasındaki dissleşmeler çok acayiptir. O kadar çok şarkı var ki bu kavganın içerisinde. Aklıma Pit10’un ‘Benden Nefret Ediyorsunuz’ şarkısı geliyor: “Benden nefret ediyorsunuz sokaklarda yaşamam/ Starbucks’ta kahve içeriz KMK ile durmadan” gibi zenginlikle ve temiz yaşamla övünülen bir şarkı, bugün biraz daha anlamsız kalıyor orası ayrı. Şehinşah’tan ise bu şarkıya cevap gecikmemiştir: Senden Nefret Ediyorum. Sonra kavga büyür, Pit10 ve Canka “Hareme İn Armut” şarkısıyla Şehinşah’a cevap verir. Arada yapılan birkaç şarkının ardından Sefalet ekibi ‘Rrr’ ile olayı büyütür.  Hayki ile Saian’ın yaptığı ‘Kramp’ şarkısı ve ardından gelen Pusat ve Beta imzalı ‘Seda Saian’. Rap’in I. Dünya Savaşı gibi.

  • Patron – Kaybedecek Ne Kaldı

Tam dissleşmeleri unutuyorduk ki, Eylül 2018’de Patron “Kaybedecek Ne Kaldı?” şarkısını yayımladı. 2004 yılındaki kayıt videosuyla başlayan Patron, yeni şarkısıyla duyuluyor. Piyasada kim var kim yok, herkesi dissliyor: “Benim Türkçe Rap’te ilk üçüm: Patron, Saian, Ezhel (ey)/ Ezhel’inki sanırım Bege, Ben Fero falan neden… … On sene önceye dönsem tutardım Sagopa’nın tarafını/ Yine de Fuat okulundan mezunum

  • Sahtiyan & Sansar Salvo ft. Mafsal – Sadece Konuşur

Sahtiyan, ‘Neden?’ albümünde Sansar Salvo ve Mafsal ile Dehşet Crew’u dissler. Türkçe Rap’teki ilk disslerden bir tanesi olan ‘Cartel’e Saygı’ şarkısında Dehşet Crew, Sagopa, Ceza ve Fuat’ı dissler. Grubun kurucusu Murat K. bu şarkı ile bütün Rap camiasının tepkisini çekmiş ve bir anlamda da piyasadan dışlanmıştır. Yıllar yıllar sonra gelen ‘Sadece Konuşur’ şarkısı ise Dehşet Crew ve Murat K.’ya atılmış en güzel diss’lerden bir tanesi: “Hiçbir türlü İstanbul’da konser vermiyosun/ Çok dinleyen var neden buraya gelmiyorsun!” Ayrıca Sahtiyan, bu albümde vokalde farklı denemelere gitmiş ve çok beğenilmemişti. Bugün yapılan Trap’in ilk denemelerinden bir tanesi de sanırım bu şarkılar olmuştu.

  • Fuat – Yeraltında Ayna Var

Türkçe Rap’in en çok dikkat çekmiş albüm serilerinden Hassickdir’in ikincisinde Fuat, ‘Yeraltında Ayna Var’ şarkısında Sultana’yı dissler. (Strees) Sırtlan eşlik ettiği şarkıda Aziz A’yı dissler. Sanıyorum ki Türkçe Rap’te kadın MC’lerin disslendiği ilk şarkı da bu.

  • Sansar Salvo – Paranı Verdim

Sagopa Kajmer, Sansar Salvo’yu bir şarkısında kendisine hakaret ettiği gerekçesiyle tazminat davası açar ve ardından da olaylar gelişir. Sansar Salvo, Sagopa Kajmer’e bir şarkı daha yapar ve gönlünce küfür edebileceğini söyler: ‘Paranı Verdim’. “Sebepsiz yere sana bulaşırken/ Edepsiz biriyim ama bunu dinler/ Benim çocuklar/ Alayına bedel!” sözlerinin yer aldığı şarkı şüphesiz ki Türkçe Rap’te yapılmış en akıllıca şarkılardan bir tanesi.