Türkiye 13 kez koalisyonla yönetildi

Genel seçimlerin ardından olası koalisyon hükümetiyle ilgili farklı formüller tartışılırken, Meclis de şimdiye kadar kurulan koalisyon hükümetleri, protokolleri ve programlarının yer aldığı bir kitap yayımladı.
Üç ciltten oluşan kitapta 1961-2002 yılları arasında görev yapan 13 koalisyon hükümeti mercek altına alındı. TBMM Genel Sekreteri İrfan Neziroğlu, kitabın önsözünde, derlemenin “Yakın siyasi tarihe dair önemli bilgelere toplu halde ve kolaylıkla erişilmesi amacıyla” yapıldığını belirtti.

Türkiye, koalisyonla 27 Mayıs 1960darbesini izleyen seçimlerin ardından 20 Kasım 1961’de İsmet İnönü’nün başbakanlığında kurulan CHP-AP hükümeti ile tanıştı. Ancak bu koalisyonun ömrü uzun olmadı ve yaklaşık altı ay sonra yine İnönü başkanlığında CHP-CMKP-YTP ve bağımsızların katılımıyla 9. İnönü hükümeti kuruldu. Bu hükümet 25 Haziran 1962 ile 25 Aralık 1963 tarihleri arasında görev yaptı.

UZUN ARADAN SONRA
8. ve 9. İnönü hükümetlerinin ardından koalisyonlara uzun bir ara verildi. 1973 yılında yapılan genel seçimlerde hiçbir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğu sağlayamadı ve 15 Nisan 1973’te Cumhuriyet Senatosu Üyesi Naim Talu başkanlığında AP-CGP ve bağımsızların oluşturduğu yeni bir koalisyon hükümeti işbaşına geldi. Bu hükümet 26 Ocak 1974’e kadar görevde kaldı.

26 Ocak 1974’de sürpriz bir gelişme ile CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit’in başkanlığında 17 Kasım’a kadar görevde kalacak CHP-MSP hükümeti kuruldu.

MİLLİYETÇİ CEPHE DÖNEMLERİ
31 Mart 1975’de AP Genel Başkanı Süleyman Demirel’in başkanlığındaki AP-MSP-MHP-CGP Koalisyonu ile Türkiye’de “Milliyetçi Cephe” hükümetleri dönemi başladı. Bu hükümet daha uzun ömürlü oldu ve iki yılı aşkın bir süre görevde kaldı. 5 Haziran 1977’de yapılan seçimlerinde hiçbir parti tek başına iktidar olabilecek bir sonuç alamadı ve 21 Temmuz 1977’de Demirel’in başbakanlığında AP-MSP-MHP koalisyonu ile Milliyetçi Cephe dönemi devam etti. Bu hükümet de 5 Ocak 1978’e kadar işbaşında kaldı.

KOALİSYONLARA 13 YIL ARA
12 Eylül darbesinin ardından yapılan ilk genel seçimle birlikte ANAP’lı yıllar başladı ve koalisyonlara 13 yıl ara verildi. 20 Ekim 1991’deki seçimlerin ardından Demirel’in başbakanlığında DYP-SHP koalisyonu ile yeniden koalisyon hükümetleri dönemi başladı.

DYP-SHP Koalisyonu 25 Haziran 1993’e kadar görevde kaldı. Özal’ın ölümünün ardından Demirel cumhurbaşkanı olarak Köşk’e çıkınca DYP-SHP koalisyonu bu kez DYP Genel Başkanlığı’na seçilen Tansu Çiller’in başbakanlığında 5 Ekim 1995’e kadar sürdü. Daha sonra SHP’nin CHP’ye katılmasından sonra kurulan hükümet 6 Mart 1996’ya kadar görevde kaldı.

KOALİSYONLARA DEVAM
24 Aralık 1995’te yapılan seçimlerin ardından da koalisyonlu yıllar devam etti. Mesut Yılmaz’ın başbakanlığında 6 Mart 1996’da ANAP-DYP azınlık koalisyonu kuruldu. Koalisyonun ömrü çok kısa oldu ve 28 Haziran 1996’da Necmettin Erbakan’ın başbakanlığında REFAHYOL (RP-DYP) koalisyonu kuruldu. RP ile ilgili kapatma davası sürerken Erbakan Başbakanlık görevini Çiller’e devretmek için istifasını sununca 30 Haziran 1997’de koalisyon sona erdi. Hükümeti kurma görevi Cumhurbaşkanı Demirel tarafından Çiller’e verilmeyince, farklı arayışlar gündeme geldi ve Mesut Yılmaz’ın liderliğinde ANAP-DSP-DTP’nin yer aldığı ANASOL-D koalisyonu kuruldu. Bu koalisyon da 30 Haziran 1997-11 Ocak 1999 arasında görev yaptı. 18 Nisan 1999’da yapılan seçimlerden de koalisyonu zorunlu kılan bir tabloyla çıkıldı. 28 Mayıs 1999’da Ecevit’in başkanlığında yine üç partili bir koalisyon kuruldu. DSP-MHP-ANAP koalisyonu 18 Kasım 2002’e kadar görevde kaldı. BirGün Ankara