Ukrayna’da akaryakıt sıkıntısı can yakıyor

Ukrayna’dan İzlenim
İsmail DAYE/Zaporijya​

Dün Zaporijya şehir merkezindeydim. Baburka bölgesinden köy minibüsüne binmek için, kırk dakika öncesinden durağa gittim. O da ne! Bir minibüsün alacağı kadar insan durakta bekliyordu. Acaba başka bir araç mı bekliyorlar diye ‘Belinkaya mı?’ diye sordum. Bana son müşterinin kim olduğunu gösterdiler, böylece ben de sıramı öğrenmiş oldum. Şoför minibüsü tıklım tıkış doldurduktan sonra hareket etti. Altı yıldır buralardayım ilk kez böyle bir şeye şahit oldum. Daha bir ay öncesine kadar neredeyse minibüs fiyatları ile aynı olan taksiler köye çalışıyordu. Taksilerin bir kısmı köye taksi hizmeti veren ve bu işi meslek olarak yapan insanlardan oluşuyordu. Bir kısmı da şehre gelip köye dönerken benzini paylaşmak niyetiyle alınan müşteriler oluyordu. Son akaryakıt sıkıntısı ile birlikte sözünü ettiğim taksiler ortadan kayboldu. Geçimini taksicilikle sağlayanlar ise artık para kazanamadıklarından bu işi bıraktı. Öyle ki adeta sırra kadem bastılar. Acaba bunlar nehrin karşısındaki Vasilivka bölgesine mi geçtiler diye düşünmeye başladım. Çünkü orada benzinin fiyatının 20 ruble olduğunu birileri söyledi. Eğer bu bilgi doğruysa benzin orada sudan ucuz. Umarım bir süre sonra kayıp taksicilerin akıbetini öğrenirim…

3 KAT ARTTI

Uzun süredir son akaryakıt fiyat artışları toplu taşımaya yansıtılmamıştı. Pazartesiden itibaren köyden şehre 25 km’lik yol altı yıl önce 16 grivnaydı son zamla birlikte 45 grivna oldu. Şehir içi ulaşımda yine altı yıl önceki 4 grivnadan 13 grivnaya çıktı.

AKARYAKIT BORSASI

Akaryakıt sıkıntısının ben sadece Zaporijya bölgesinden olduğunu düşünüyordum. Dnipro şehrinde yaşayan bir arkadaşım şu an daha güvenli olduğunu düşündüğü için Lviv şehrine yakın bir yerlerde yaşıyor ve arabası var. Bu durumu görüştük. Bana herkese 10 litre olarak verilen bezini bulmak için benzin istasyonu ararken 5 litresinin o arada zaten yakıldığını söyledi. Fiyat mı benzinin fiyatını 70 grivna diyen var hatta birisi bana arkadaşının litresini 140 grivnaya aldığını söyledi. Bu arda 1 TL’nin 2 grivnanın altında olduğunu da hatırlatayım.

10 LİTRE KOTA

Akaryakıt sıkıntısının toplumsal yaşamı çok ciddi şekilde etkilediğini görür oldum. Benzin istasyonları kapalı. Belirli aralıklarla gelen akaryakıt da kısa süre içinde 10 litre kota sırasına giren araçlar tarafından emiliyor. Köyde ilk kez at arabası da gördüm. Belki hızla önümüzdeki dönem bu arabalar artacak. Şehre giderken gördüğüm at çiftliğinde de bir hareketlilik gördüm.

BOMBA SESLERİ DİNMİYOR

Epey bir süredir neredeyse gece gündüz nehrin karşısından gelen bomba sesleri hiç dinmiyor. Yerel basından okuduğuma göre çatışmalar Orikhiv bölgesinde yoğunlaşmış bulunuyor. Burası Zaporijye ye yakın bir bölge. Valisevska ve nükleer santral bölgesinde Ruslar yerel halk ile birlikte bazı etkinlikler düzenliyorlar.

Yerel basından Melitopol’da halka ilk Rus pasaportlarının dağıtıldığını okudum. Zaporijye’de Ukrayna’nın valisi olduğu gibi orada da Rusların etkinliği altındaki bölgede ayrı bir vali ve onun yardımcısı bulunuyor ve Rus pasaportlarını onlar veriyor.

%60’I RUS DENETİMİNDE

Bunlar dışında burada her şey daha önceki gibi devam ediyor. Halk pazarları, büyük marketler açık. Hatta büyük bir markete Türkiye’den ürünler geliyor. Buradaki insanlar anladığım kadarı ile durumu hemen kabulleniyorlar ve onunla uyum içinde nasıl yaşarız diye ona bakıyorlar. Zaporijye’ye yönelik kuşatmanın Ukrayna güçleri tarafından kırıldığına yönelik haberler okuyorum. Geçen hafta Zelenski Zaporijye’ye geldiğinde ise kentin yüzde altmışının Rusların denetiminde olduğunu açıkladı. Kent merkezi yüzde kırkın içinde ve nüfusun yarısını barındırıyor. Özellikle Zaporijye açısından çok kritik bir döneme giriliyor gibi bir izlenimim var ama bunun tam olarak nasıl sonuçlanacağına ilişkin henüz kesin bir kanıya sahip değilim.