Ukrayna’nın karşı taarruz hazırlığı

Christopher MORRIS

Ukrayna devlet başkanı Volodimir Zelenski’nin sözlerini özetleyecek olursak, her şey Kırım’da başladı, Kırım’da bitecek. Rusya Kırım’ı ilk olarak 2014 yılında işgal etti ve işgal Putin açısından “önemli bir zafer” olarak algılandı. Putin Batı’nın blöfünü yakalamış ve neticede pek az direnç ile karşılaşarak yarımadayı rahatça Rusya topraklarına katmıştı.

Ukrayna’da olup bitenleri yakından takip eden uzmanlar, Rusya’nın Kırım yarımadasının kuzeyinde yığınak yaptığını ve Kırım’ı Ukrayna’nın geri kalanına bağlayan sınır hattında savunma altyapısını iyileştirmek için işçilerin çalıştığını bildiriyorlar.

Bölgede bu tür çalışmalar aslında 2014 yılından beri sürüyor. Ukrayna birlikleri bölgeye yaklaştıkça, savunma kuvvetleri de arttırılıyor. Bazı dedikodulara göre bölgede kalan son siviller de zorla tahliye edildi. Eğer doğruysa, bölgede yoğun çatışma hazırlığı yapıldığı doğru demektir.

KIRIM NEDEN ÖNEMLİ?

Ukrayna’daki savaşın, Kırım’ın kurtarılması ile sonlanacağı Zelenski’nin sık sık tekrar ettiği bir öngörü. Ağustos 2022’de yaptığı bir konuşmada şu sözleri sarf etmişti: “Rusya, Avrupa’nın en güzel coğrafyalarından biri olan Kırım yarımadasını, Avrupa’nın en tehlikeli topraklarından birine çevirdi. Toplumsal baskı, çevresel sorunlar ve ekonomik ümitsizlik, savaşa esir ettiği Kırım’ın kaderi oldu.”

Tabii Rusya’nın yanıtı da sert oldu. Rusya eski Devlet Başkanı Medvedev de söze girdi ve Ukrayna Kırım’ı geri almaya çalışırsa Rusya’nın “tüm silahlarını” kullanacağını söyledi. Birçok insan bu sözleri nükleer silah tehdidi olarak algıladı.

Rusya’nın Karadeniz Donanması burada konuşlanmış durumda ve Sivastopol limanı ticari açıdan son derece önemli bir nokta. Fakat çatışmanın baskın söylemleri açısından ele alındığında, Putin ve müttefiklerinin Kırım’ı Rusya’nın ulusal “mitolojisinin” bir parçası yaptıklarına dikkat çekmek gerek. Bölgeyi kaybetmek rejim açısından son derece utanç verici olacaktır.

Ukrayna’nın Kırım’ı geri almasına yıllardır imkânsız gözüyle bakılıyordu. Fakat Kiev’in 2022 sonlarına doğru elde ettiği askeri başarılar bu algıyı değiştiriyor. Herson’un eylül ayında geri alınması Ukrayna kuvvetlerini Kırım’a tekrar yaklaştırdı.

Nükleer silah tehdidi şu ana kadar “blöf” olmaktan öteye geçmedi ve Kiev’in “tüm bölgenin Rus işgalinden arındırılması gerektiği” söylemi uluslararası düzeyde destek görmeye başladı. Bahar aylarında güney operasyonu yapılacağı söylentileri henüz teyit edilmiş değil fakat ihtimal giderek güçleniyor. Bu operasyonun amacı Rusya’nın Kırım’a erişimini kesmek olacaktır.

Fakat Kırım’ın geri alınması amacıyla yürütülecek bir operasyon, halen uzak gelecekte sayılabilir. Doğrudan bir taarruz yapılabilmesi için halen bolca çalışma yapılması gerek. Her şeye rağmen, her iki tarafından da bu ihtimali giderek artan bir ciddiyetle değerlendirdiği açık.

Eğer işler Kırım’a yönelik bir askeri operasyon düzenlenmesine varırsa, mücadelenin zor olacağına şüphe yok. Amfibi ya da hava saldırısı gibi seçenekler fazlasıyla riskli çünkü Rusya’nın donanması ve hava savunması halen güçlü. Kırım’ı Ukrayna anakarasına bağlayan Perekop Kıstağı ise Ukrayna birliklerinin Rusya’nın yığınak yaptığı bölgeye yoğunlaşması anlamına gelecek.

Ukraynalı kara kuvvetlerini kıstırmak için en ideal nokta burası. Son dönemde inşa edilen savunma altyapısı bölgeyi iyiden iyiye çetin bir coğrafyaya dönüştürüyor. Oluşan darboğaz, Rusya topçularının savunması de için ideal koşullar yaratıyor.

Ukrayna güney bölgesinde karşı saldırıya geçtiğinde, sahada durum oldukça farklı görünüyor olabilir. Rusya’nın kış ve bahar aylarında düzenlediği Donetsk ve Luhansk saldırıları beklenen neticeleri yaratmadılar ve Bakmut’taki ağır çatışmalarda ağır kayıplar verdiler. Rusya ordusunda morallerin oldukça kötü olduğundan söz ediliyor ve düzenli ordu ile Wagner grubunun paralı askerleri arasında gerilim olduğundan söz ediliyor.

Ukrayna'nın güney taarruzunun ilk amacı yarımadanın lojistik bağlantılarını kesmek olacak. Kırım Köprüsü kısmen onarıldı fakat halen kırılgan durumda ve tekrar kapanması lojistik ikmalin havadan ya da denizden yapılmasını zorunlu kılacak. Yarımadaya Rusya’nın erişimi güçleştiği takdirde, Kırım’ın kontrolü sürdürülebilir olmaktan çıkabilir.

Karşılıklı olarak yapılan hazırlıklar Moskova’nın tüm bu ihtimalleri ciddiye aldığını gösteriyor. Tabii her şey Kiev’in Batı’dan alacağı silahlarla ilgili. Süreç nasıl şekillenirse şekillensin, Kırım savaşın seyri açısından kilit önem taşıyacak.

Çeviren: Fatih Kıyman
Kaynak: The Conversation