“Üniversitelerde tacize taviz vermeyeceğiz”

Eğitim Sen İzmir 3 No’lu Üniversiteler ve KYK Şubesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. İ.K’nin kadın öğrencilere cinsel tacizde bulunması ile ilgili panel düzenledi. Buca Belediyesi Tarık Akan Gençlik Merkezi’nde düzenlenen panele Avukat Şenay Tavuz, Avukat Mürüvvet Suatoğlu Balcılar ve Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Özlem Öztürk Arı katıldı.

“Üniversitelerde de tacize taviz vermeyeceğiz” isimli panelde katılımcıların yaptığı açıklamalar özetle şöyle:

“Toplumsal cinsiyet rolleri kadın erkek ayrımcılığının temeli olması açısından önemli bir konudur. Kadına yönelik şiddette bir anlık öfkeyle değil bu temel ayrımdan ortaya çıkmaktadır. Bu noktada ise uluslararası sözleşmeler kadın hakları açısından önemli bir yer kaplamaktadır. Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi (SEDAV) 81 yılında yürürlüğe girmiştir. Aslında geç bir tarihte kabul edilse de Türk Ceza Kanunu içeriğinde yer alan eril ifadelerin değiştirilmesi açısından önemli bir rol oynamıştır. Bununla birlikte İstanbul Sözleşmesi’de 2013’te yürürlüğe girmiş ve kadına şiddetin ev içerisindeki alanına da müdahale etmiştir.”

“HER TÜRLÜ SÖZLÜ YA DA TEMASSAL DAVRANIŞ TACİZ KAPSAMINDADIR”

“Şiddeti önleme, şiddet faillerini yargılama ve şiddete maruz kalan kişinin tazminat alabilmesi konularında maddeler içermektedir. Tüm bu yasal kazanımlar şiddeti önlemese de cezalandırma konusunda önemli noktadadır. Ayrıca İzmir Barosu Kadın Hakları Kurumu, İzmir Belediyesinin oluşturduğu kadın merkezleri ve Dokuz Eylül Üniversitesi Cinsel Taciz ve Saldırı birimi gibi kuruluşlarda şiddetle mücadele etme konusunda önemli yere sahiplerdir. Mücadeleden önce tacizin tanımını yapmak gerekirse cinsel yönden kişi tarafından istenmeyen her türlü sözlü ya da temassal davranış taciz tanımı kapsamındadır. Ayrıca yasada ‘mağdurun şikayeti üzerine’ geçen tabirinde desteklemesiyle kadının beyanı haklıdır. Ancak cezalandırma noktasında değinilmesi gereken bir konuda kanıttır. Hukuki açıdan işlemler için bir şahide ya da herhangi bir kanıta ihtiyaç duyulmaktadır. Hukuki sürecin başlatılması için suç tarihinden itibaren 6 ay içerisinde şikayetçi olunması gerekmektedir. Failin aile içerisinden, bakım, sağlık, eğitim, sosyal medya, iş yeri ya da teşhircilik şekilleri ağırlaştırıcı suçtur. Tek taraflı takipçi suretiyle söz konusuysa en fazla 6 ay olmak üzere uzaklaştırma verilmektedir. Eğer şahıs zorlamaya devam ederse 1 yıldan az olmamak üzere hapis cezası verilmelidir.”

‘FLÖRT ŞİDDETİ’

“Bir diğer önemli hususta flört şiddetidir. Kadınlar çoğunlukla yaşadıkları flört şiddetinin farkına varmıyor olabilirler. Hayır denmesine rağmen cinsel bir ısrar söz konusuysa, kılık kıyafet gibi kısıtlamalar bulunuyorsa, toplum içerisinde küçük düşürme durumu yaşanıyorsa bunlar flört şiddetine dahildir. Bunun önüne geçilmelidir ve kadınlar bu durumlar yaşandığında kendi alanlarını çizmelidir. Mobbing ise aynı iş yerinde psikolojik bir üstünlük kurma ya da baskı yoluyla bir rahatsızlık durumu sonucunda kişinin iş yerini terk etmek zorunda kalması durumuna verdiğimiz adlandırmadır. Bu konu üzerinde de yasa düzenlemeleri yapılmaktadır.”

Öte yandan Eğitim Sen İzmir 3 No’lu Üniversiteler ve KYK Şubesi Kadın Sekreterliği, Prof. Dr. İ.K’nin cinsel istismara uğraması ile ilgili bir basın açıklaması yaptı ve şu ifadeleri kullandı:

“Geçtiğimiz hafta çeşitli haber sitelerine Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. İ.K‘nin kadın öğrencilere yönelik cinsel tacizde bulunduğu haberi yansıdı. Haberde kullanılan dil, kadın öğrencilerin kimliğinin açık edilmesi vb. süreçler kadınların cinsel tacize maruz kaldıklarında ve bunu dile getirdiklerinde nelerle karşılaştıklarına dair bir dizi gerçeği içeriyor. Bununla birlikte Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğrencileri adına yayınlanan metinde yer alan ‘Profesör İ.K. tarafından 2014 senesinden beri birçok arkadaşımız kendisinin sistematik olarak tacizlerine, hakaretlerine ve tehditlerine maruz kalmıştır’ ifadeleri tacizin daha derin boyutları olduğunu ortaya koyuyor. Dokuz Eylül Üniversitesi yönetiminin ise 2014 senesinden beri sistematik gerçekleşen tacize karşı gerek fakülte gerek üniversite kamuoyuna yansımış herhangi bir açıklama yok.

“KADINA KARŞI HER TÜRLÜ ŞİDDET POLİTİK BİR SORUNDUR”

Kadına karşı her türlü şiddet başlı başına politik bir sorundur ve erkek egemen, eril zihniyetin hakim olduğu, kadınların gelenekselleşmiş toplumsal cinsiyet rollerine hapsedilmeye, kamusal alandan dışlanmaya çalışıldığı, emeklerine, kimliklerine, bedenlerine saldırıların yoğunlaştığı bir dönemde üniversiteler de maalesef bundan azade değildir. 2015’te kabul edilen Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Tutum Belgesinin kaldırılmasının ve projenin durdurulmasının ardından YÖK başkanının ‘toplumsal cinsiyet eşitliği bizim değerlerimize mütenasip değil’ açıklaması, toplumsal cinsiyet eşitliği derslerinin kaldırılmasına yol açacak düzenlemeler getirilmesi, iktidarın eşitsizlikleri fıtrata bağlayarak kadınların maruz kaldığı her tür şiddeti, sömürüyü meşrulaştırmaya çalışmasının, politik tercihlerinin bir yansımasıdır.

“ERKEK DAYANIŞMASI DEVREYE GİREREK TACİZİN ÜZERİ ÖRTÜLÜYOR”

Eşitliğin, özgürlüğün deneyimleneceği mekanlar olması gereken üniversitelerde karşılaşılan cinsel taciz olgusu, akademik hiyerarşinin oldukça keskin ve özellikle yönetim düzeylerinde kadınların sayısının yok denecek kadar az olduğu üniversitelerin erkek egemen karakterinden kaynaklandığı gibi yaş ve akademik hiyerarşi içerisindeki statü de şiddetin katmerleşerek kadınların aleyhine işleyen bir sürece dönüşmesine neden oluyor. Bu hiyerarşi ve statüye dayanarak gerçekleştirilen tacizin dile getirildiği birçok durumda erkek dayanışması devreye girerek tacizin üzeri örtülüyor. Kadınlar, maruz kaldıkları şiddeti dile getirdiklerinde kadının beyanının görmezden gelindiği, kadınların kendini savunmaya ve yaşadığı olayı ispatlamaya itildiği, kadının ahlakının ve psikolojisinin sorgulandığı birçok deneyim yaşadık. Kadınlar erkek şiddetine uğradığında, sonrasında yaşanan böylesi süreçlerle tekrar tekrar maruz kaldıkları şiddetin dozu da artıyor.

“KAYGI DUYUYORUZ”

Karşı karşıya kaldıkları tüm bu olumsuzluklara ve şiddete karşın kadınlar, kadın mücadelesiyle biriktirdikleri ile tacize uğrayan kadınların sürüklendikleri bu duruma itiraz etmiştir. Kadın öğrencilerin beyanı son derece açık ve anlaşılırdır. Süreç, kadın öğrencilerin beyanı esas alınarak işletilmeli, tacizin teşhir edilmesinin ardından kadınların ikinci bir mağduriyete ve tekrar tekrar üretilen şiddete maruz bırakılmadan, cinsel tacize karşı kadınları koruyan bir yaklaşımın esas alınmasını talep ediyoruz.
Deneyimlediklerimiz kadınlara uygulanan her türlü şiddet dile getirildiğinde kadının kendini savunmaya ve söz konusu olan şiddeti ispatlamaya itildiği, erkeğin değil kadının, tacizi yapanın değil tacize uğrayanın sorgulandığıdır. Tıpkı Kanuni Sultan Süleyman hastanesinde çocuk istismarının boyutlarını ortaya koyan ve buna sessiz kalmayarak açığa çıkaran kız kardeşimizin birçok cezayla karşı karşıya kalması gibi, istismara uğrayan çocuğun sanık yanında dinlenmesine itiraz ettiği için tutuklanan sosyal hizmet uzmanı gibi bu tacizi açığa çıkaran, sesini yükselten öğrencilerimizin cezalandırılması yoluna gidilmesinden kaygı duymaktayız.

“GEREKLİ SORUŞTURMA BAŞLATILMALIDIR”

Eğitim Sen olarak yaşadıkları tacize sessiz kalmayarak adli süreçleri başlatmaya hazırlanan öğrencilerimizin yanında olduğumuzu, süreci takip edeceğimizi kamuoyuna duyururuz. Daha önce Dokuz Eylül Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde gerçekleşen benzer bir taciz vakasında tacizi yapanın işletilen disiplin süreci sonucunda Eğitim Sen üyeliğine son verilmiş, taciz karşısında sendikamız son derece net bir tutum almıştır. Başta fakülte dekanlığı ve rektörlük olmak üzere tüm idari mercileri, burada örgütlü tüm sendikaları, sivil toplum örgütlerini taciz karşısında net bir tutum almaya çağırıyoruz. Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü, taciz iddialarına karşı bugüne kadar işlettiği süreçleri kamuoyu ile paylaşmalı, gerekli soruşturmaları başlatmalıdır.

“KADINLARIN BEYANINI ESAS ALAN MEKANİZMALAR OLUŞTURULMALI”

Üniversitelerde etik kurullar ve cinsel şiddeti takip eden çalışmalar hayata geçirilmeli; cinsel tacize uğrayan kadınların sonrasında da başka çeşitli travmaların içine itilmediği, kadınların beyanını esas alan mekanizmalar oluşturmalı ve bu mekanizmalar ve var olan komisyonlar, kurullar etkili bir şekilde çalıştırılmalıdır. Hep birlikte yaşam alanımızı savunmak, toplumsal cinsiyet eşitliğini öncelikle kendi yaşam alanlarımızda hayata geçirmek için bu süreçte kadınları güçlendirecek her türlü mekanizmayı işleteceğimizi kamuoyuna bildiririz. Cinsel tacize karşı tarafız, taraf olmaya devam edeceğiz. Eğitim Sen İzmir 3 No’lu Üniversiteler Şubesi olarak bir kez daha süreci takip edeceğimizi, kadınları güçlendirecek her süreçte yer alacağımızı kamuoyuyla paylaşıyoruz.​”