Üretim sekteye uğradı
Deprem bölgesinde üretim döneminde ciddi sıkıntılar baş göstermeye başladı. Gübreye erişim sorunları yaşanırken fiyatı yüzde 10-15 arasında arttı.
Havva Gümüşkaya
Depremden etkilenen bölge, tarım arazilerinin önemli bir kısmını da barındırıyor. Yıkıntıların arasında yeniden ayağa kalkmaya çalışan üreticiler ise üretim döneminde ciddi sıkıntılarla baş başa kaldı.
Tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin ekildiği alanların on ildeki toplam büyüklüğü 25,6 milyon dekarla ülke genelinin yüzde 15,5’ini oluşturuyor.
En fazla tarım alanına sahip olan il 11 milyon dekarla Urfa. Urfa’yı 5,8 milyon dekarla Diyarbakır, 5 milyon dekarla Adana, 3,6 milyon dekarla Maraş, 3,5 milyon dekarla Antep ve 2,4 milyon dekarla Hatay izliyor.
Buğday, arpa gibi tahılların üretildiği alanlarda Urfa öne çıkarken Diyarbakır ve Adana, sebze bahçesi alanında Adana ve Hatay, meyve alanlarında ise Antep öne çıkıyor. Bölgedeki kayıtlı işletme ve çiftçi sayısı ise 270 bini buluyor.
Ancak bölgede tarım üretimde yaşanan aksaklıklar ciddi kayıpları da beraberinde getiriyor. Buğday üretiminin yüzde 12’sinin gerçekleştirildiği Urfa’da gübreleme dönemi olmasına rağmen hem gübreye erişim sorununun hem de fiyat artışlarının yaşandığı belirtildi. Depremden sonra gübre fiyatlarındaki artışın yüzde 10-15 arasında arttığını belirten TZOB Urfa İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Hikmet İpar, çuval sorunu yaşandığı için sevkiyatların aksadığını söyledi. “Hatay’da çuval fabrikası hasar aldığı için çuval üretimi yapılamıyor. Gübreler çuvallanamıyor, zaten kısıtlı olan gübrenin bölgeye ulaşması daha da zora girdi. Şu an arpa ve gübrede gübreleme dönemi yağışlar öncesi üretici gübre bulmak istiyor” ifadelerini kullandı.
Bölgedeki gübre sorununa dikkat çeken Hatay Defne Ziraat Odası Başkanı Sedat Duran da İskenderun Limanı’ndaki hasarın bu sorunu artırdığını söyledi “İskenderun Limanı kullanılamaz duruma gelince gübre gemileri Mersin Limanı’na sevk edildi. Hem yardım gemileri hem de ticari gemilerden dolayı yığılma yaşandı. Gübre gemileri sona bırakıldı. Konu Tarım Bakanlığı’na ulaştı. Ama presedürlerin uygulanması zaman aldı. Gemilerin limana yanaşması geç oldu ancak şimdi yavaş yavaş sorun çözülüyor” ifadelerini kullandı.
Ancak bu sefer de nakliye sorunları yaşanmaya başladığını söyleyen Duran, “Sevkiyatta ve nakliye de sorunlar başladı. Nakliye araçları afet bölgelerine konteyner taşımacılığı için yönlendirildi. Toros Gübre’nin önünde 250’den fazla TIR sırada bekliyordu. Onun kapasitesi 11 bin ton civarında. Üre gübrenin fiyatı son 20 günde 9 bin liradan 11 bin liraya çıktı. Üreticiler fiyat düşsün diye bekleyemez. Üreticilerin kaybedecek zamanı yok” ifadelerini kullandı.
Hem çuval hem de gemilerin yanaşmasında yaşanan sıkıntıların yanında birçok bayinin yıkılmasının da gübre fiyatlarının artmasına neden olduğunu belirten Duran, “Talebe yetişilemediği için fiyatlar birden yükseldi. Gemiyle gelen gübre çuvallanarak satışa sunuluyordu. Çuvallandıktan sonra da barkodlama işlemi yapılıyordu. Tüm bunlar gübre zincirinin kırılmasına neden oldu” dedi. Bölgedeki gübre sorunun devam ettiğini belirten Duran, üretim kaybının yaşanacağına dikkat çekti.