Uyum yasaları Meclis’te gözler erken seçimde

YAŞAR AYDIN
yasaraydin@birgun.net
@yasaraydinnn

TBMM’de 1 Ekim’de 26’ncı dönem üçüncü yasama yılı başlayacak. Bu dönemin hiç kuşkusuz en önemli tartışma konusu 16 Nisan Referandumu’nda değişen Anayasa maddeleri ile ilgili çıkarılacak uyum yasaları.

AKP, uyum yasaları konusunda uzunca bir süredir çalışma içerisinde. Çok fazla tartışılmadan hızlıca geçmesi için içtüzük bile değiştirildi. AKP’nin en önemli müttefiki durumunda olan MHP Lideri Devlet Bahçeli, tam destek açıklarken bu işin uzama şansı kalmamış gözüküyor.

‘Yasalarla tanımlı olsun’

MHP Genel Başkanı Bahçeli, bayramın hemen öncesinde yaptığı açıklamada, “1 Ekim’den sonra yeni Anayasa için gündeme gelecek olan uyum yasaları konusunda ‘sorumlu, uzlaşmacı ve duyarlı’ tavrımızı muhafaza edip gereğini yapacağız” dedi.

Bahçeli bu açıklama ile MHP’nin Erdoğan’a desteğini bir kez daha ilan ederken aynı zamanda AKP Genel Başkanı’na “oylamayın” mesajını da vermiş oldu.

MHP çevrelerinde ‘MİT rahatsızlığı’

Devlet Bahçeli’nin Anayasa Değişikliği’ni destekleme gerekçesini ‘fiili durumun yasal çerçeveye oturtulması’ olarak ilan etmesine rağmen önemli konularda KHK’lerle düzenleme yapılmasından rahatsız olduğu, rahatsızlığını da AKP’li kurmaylara ilettiği konuşuluyor. MHP’ye yakın çevrelerden aldığımız bilgiye göre Bahçeli, AKP’lilerle yaptığı görüşme trafiğinde, “Temel meseleler yasal çerçeveye oturtulup görev ve sorumluluk alanları netleşmeli” dediği öne sürülüyor.

Bahçeli’nin acele etmesinin arkasında MİT’le başlayan ve arkasının geleceği düşünülen KHK’lerle düzenleme yapmanın yaratacağı sıkıntılar yatıyor. Durumu kendi kamuoyuna da anlatmakta zorlanan Bahçeli, bu değişikliklerin Meclis dolayımından geçirilerek yasallaşmasını istiyor.

Değişikliklere dair MHP’nin de çalışmaları olduğu biliniyor. Böylece yasa değişikliklerinin Meclis’e gelme sürecinde etki edebileceklerini düşünüyorlar.

Neler değişecek?

16 Nisan Referandumu ile birlikte değişen Anayasa, yaklaşık 80 yasada değişikliği zorunlu kılıyor. Meclis’in yapısından bürokrasiye kadar birçok alanı kapsayacak değişiklikler, 1 Ekim tarihini bekliyor. Bilindiği gibi Partili Cumhurbaşkanı ve HSYK ile ilgili değişiklikler için 2019 beklenmemiş, bu iki madde ile ilgili değişiklikler TBMM’ye getirilerek geçen yasama yılında yasa halini almıştı.

Bu değişikliklere de tam destek veren Bahçeli, kalan yaklaşık 80 maddelik değişikliğin bir an önce yapılmasını istiyor. Ama TBMM’de yapılacak düzenlemenin Anayasa’ya uyumlu olması için gerekli olan ‘zorunlu değişiklikler’le sınırlı kalmasını kimse beklemiyor.

Bahçeli baraja itiraz etmiyor

AKP’nin zorunlu değişecek 80 maddeye ilişkin çalışmalarını bir-iki konu dışında neredeyse tamamlandığı söyleniyor. Masadaki esas tartışma, Seçim ve Partiler Kanunu olarak duruyor. AKP, bir yandan en kârlı çıkabileceği Seçim Yasası formülünü ararken diğer yandan bu öneriyi MHP tarafından da desteklenecek bir şekle büründürmeye çalışıyor. Ankara kulislerinde konuşulanlara göre MHP’nin barajın yüzde 7’ye çekilmesine itiraz etmediği ama özellikle ‘dar bölge’ ve benzeri seçim sistemi değişikliklerine sıcak bakmadığı bilgisi var.

Ankara’da sıkça duyduğumuz bir başka yorum ise AKP’nin uyum yasaları konusunda Bahçeli’nin istediği hızla hareket etmesinin ufukta erken seçim ihtimalini güçlendireceği şeklinde. Ekim’e çok az kaldı. İlk hafta bu soruların yanıtının önemli bölümünü almış olacağız.

*****

AKP’de ‘seçim korkusu’ büyüyor

Ankara kulislerinde ‘baskın erken seçime’ dair senaryolar hâlâ tartışılırken, 16 Nisan Referandumu sonrası inişe geçen seçmen desteği için formüller üretmeye çalışan AKP kurmaylarını ‘seçim korkusu’ sardı. AKP’li iki bakanın aynı gün yaptığı açıklamalar, ‘cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi’ olarak adlandırılan yeni rejime resmen geçiş için 2019’da yapılacak seçimlerin partide endişe yarattığını ortaya koydu.

‘16 Nisan’dan çetin’

Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş, 2019 seçimlerinin 16 Nisan’dan daha çetin olacağını belirterek, “Bunu siyasi tecrübeyle söylüyorum. Gördüklerimi üst üste koyarak söylüyorum. İçerideki ve dışarıdaki gelişmeleri çok yakın bilen ve takip eden birisi olarak söylüyorum. 2019, 16 Nisan’dan daha çetin olacaktır” dedi.

Kurtulmuş, “Cumhurbaşkanımız niye bu kadar gayret ediyor, koşturuyor? Görüyor; 2019’da canla, başla çalışmamız gereken bir süreç var. Ahmet’le, Mehmet’le, Ahmet’in boyu uzun, Mehmet’in boyu kısa bunlarla uğraşacak vaktimiz yok. Bunlarla uğraşacaklar kenara geçsinler uğraşsınlar. Biz yola devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.

‘Hatanın telafisi yok’

‘Metal yorgunluğuna’ dikkat çekerek partililerden ‘bireysel hata, eksik ve yanlışlarını’ düzeltmesini isteyen Numan Kurtulmuş, şöyle devam etti; “Metal yorgunluğunun yanında, niyet tazelemede ihtiyacımız olduğunun altını çizerim. Eğer nerden geldiğinizi unutursak gideceğimiz yolu bulmamız mümkün değildir. Sizlerden, bizlerden kaynaklanan hatanın telafisi yoktur. Eksiği, yanlışı düzeltiriz. Ama bireysel hataları önlemek içinde hep beraber canla, başla gayret edeceğiz.”

‘Eskisi gibi yüzde 35’le iktidar zor’

Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu ise, 2019 yılında Türkiye’de iki seçim yapılacağını belirterek, çalışmalara şimdiden başlanılması gerektiğini ifade etti.

Eroğlu, “Bu seçimler dönüm noktası. Özellikle mahalli idare seçimleri Mart 2019. Akabinde Kasım 2019 Cumhurbaşkanlığı seçimleri. Yeni bir sisteme geçiyoruz, Cumhurbaşkanlığı Sistemi ve milletvekilliği seçimleri. Ak Parti’nin belediye seçimlerinde gümbür gümbür destan yazması lazım. Eskisi gibi yüzde 35 oy alarak iktidar olmak mümkün değil. Yüzde 50+1 dolayısıyla daha çok gayret etmemiz, daha çok kardeşlerimizi kucaklamamız gerekir” diye konuştu.

Bakan, “Şu anda yapılan çalışmaların etkisi 30 ise seçim zamanında yapılan çalışmaların etkisi 1’dir. Nasıl olsa vatandaş diyecek ki ‘Seçim olduğu için geliyorsunuz’ Ama aslolan şimdi çalışmaktır” dedi.

Uyarıların nedeni korku

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, bakanlar, milletvekilleri, belediye başkanları ve parti örgütüne yönelik verdiği birlik ve beraberlik mesajları, “çekilin” demeye kadar varan uyarıları ve bazı il başkanlarının istifa ettirilmesinin ardında 2019’a yönelik kaygının yattığı konuşuluyordu.

‘Yönetemiyoruz’ itirafı

Öte yandan AKP’li bir siyasetçinin, “Yönetemiyoruz artık, sonumuz hayırlı olsun” dediği iddia edildi. Korkusuz gazetesi yazarı Can Ataklı, szö konusu siyasetçinin şu sözlerini aktardı; “Artık çok yoruluyoruz üstelik karşılığını da alamıyor her gün genel başkandan azar işitiyoruz, bu dayanılmaz hale geldi.”