Üzümü ye ama parasını sorma

Ekonomi Servisi

CHP'li Erdoğan Toprak'ın, "Türkiye'ye uluslararası kara para soruşturması açılması veya FATF'ın kara listesine alınma ihtimali ciddileşti" ifadelerinin ardından Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati açıklamalarda bulundu.

Nebati, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada "Ülkemize yönelik bir kara para soruşturması açılması ya da ülkemizin FATF kara listesine alınması kesinlikle söz konusu değildir" ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin, "Big 6" olarak ifade edilen FATF standartlarının tamamına geniş ölçüde uyumlu olduğunun değerlendirildiğini bildiren Nebati, şunları kaydetti:

"Ülkemize yönelik uluslararası kara para soruşturması açılacağına ilişkin gerçek dışı iddialar mesnetsiz olduğu kadar Türkiye Cumhuriyeti'nin itibarını da zedeleyici niteliktedir. Bir siyasi parti temsilcisinin hazırladığı ve adeta terör örgütlerinin basın bültenini andıran ısmarlama rapor, ülkemizin terörle her alanda mücadelesinden ve bu mücadelelerden elde edilen başarılardan duyulan rahatsızlığın bir tezahürü olarak değerlendirilmelidir. Ülkemizin tüm paydaş kuruluşları bu kapsamdaki çalışmalarını eş güdüm içerisinde sürdürmektedir."

Bakan Nebati, “Kara listede değiliz” dese de Merkezi Paris’te bulunan Mali Eylem Görev Gücü (FATF) geçen ekim ayında, Ürdün ve Mali ile birlikte Türkiye’nin de “kara para aklama” ve “terörizmin finansmanı”nda yeterince çaba göstermediği için ‘gri listeye’ almıştı.

FATF Başkanı Marcus Pleyer, 2019’da izlemeye alınan Türkiye’nin geçen iki senede “endişe uyandıran” bir miktar ilerleme göstermekle birlikte ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu söylemişti.

VENEZUELA RAPORUNDA BİLE TÜRKİYE VAR

Ayrıca yolsuzluk vakalarını takip eden Venezuela Transparencia raporuna göre ülkede sadece uyuşturucu, petrol ve altın kaçakçılığında dönen kayıt dışı paranın miktarı yılda yaklaşık 8,6 milyar dolar. Raporda Türkiye’nin de adı geçiyor. Amerika’nın Sesi’nde yer alan habere göre Venezuela’da altın çıkaran ve kaçakçılık yapılan ülkeler arasında Türkiye de bulunuyor. Transparencia Venezuela’nın direktörü Mercedes de Freitas altınların doğrudan ya da önce yasadışı yollardan Kolombiya’ya götürülüp orada sistemin içine sokulduktan sonra Türkiye, Belçika ve Hollanda gibi ülkelere ihraç edildiğini söylüyor.

Devlete ait varlıklarının özel şirketlere şaibeli devirleriyle ilgili olarak Hotel Alba Caracas’ın işletmesinin Türk şirkete verilmesinin devlete yılda 3,6 milyon dolarlık kayba neden olduğu belirtiliyor.Raporda devlet kontrolündeki hurda ihracatının yüzde 92’sinin Türkiye’ye yapıldığına da dikkat çekiliyor. Resmi olarak geçen yıl Türkiye’ye yaklaşık 470 milyon dolarlık hurda ihracatı yapan ülkede, elde edilen yüksek gelirlere rağmen hurda envanterleri, faal şirketler, satışlar gibi konularda kamuoyunun aydınlatılmadığı öne sürülüyor.

***

TÜRKİYE İÇİN 7 MADDELİ UYARI

1) Tüm sektörlerde denetçiler tarafından riskle orantılı olarak yerinde denetimlerin artırılması

2) Mali istihbarat kullanımının artırılması

3) Daha etkin kara para aklama soruşturmalarını üstlenmek

4) Suç varlıklarını kurtarmaktan ve terörün finansmanı davalarını takip etmekten sorumlu makamlar için açık sorumluluklar ve ölçülebilir performans hedefleri belirlemek

5) Terör vakalarında daha fazla mali soruşturma yürütmek

6) Türkiye'nin risk profiline uygun olarak, hedeflenen mali yaptırımlarla ilgili olarak, BM tarafından belirlenen gruplarla ilgili olarak üçüncü ülkelere giden taleplerin takibini yapmak

7) Kâr amacı gütmeyen kuruluşların terörün finansmanı için suiistimal edilmesini önlemek amacıyla risk temelli bir yaklaşımı tam olarak uygulamak, yürütülen denetimlerin fon sağlama gibi meşru faaliyetlerini kesintiye uğratmamasını veya caydırmamasını sağlamak için adımlar atmak

***

GRİ LİSTE NEDİR?

FATF, kara para aklama, terörün finansmanı ve uluslararası finansal sistemlerin bütünlüğüne yönelik olası tehditlerle mücadele edebilmek amacıyla, 1989 yılında kuruldu. Türkiye'nin de kurucu üyesi olduğu kurum, her yıl kara para aklanması ve terörün finansmanının engellenemsi yolunda ülkelerin yaptığı çalışmaları inceliyor ve konuya ilişkin dünya tablosu çıkarıyor.

FATF, ülkeleri iki farklı listede sınıflandırıyor.

Kara listede, kara parayla ya da terörün finansmanıyla mücadele alanında FATF ile işbirliği yapmayan ülkeler yer alıyor. İran ve Kuzey Kore bu ülkeler arasında.

Gri Liste ise, kara para aklama ve terörün finansmanı konusunda eksiklikleri bulunan ve risk içeren ülkelerin yakın gözetim altında tutulması anlamına geliyor. Eğer bu listeye alınan ülke, stratejik ve yasal eksikliklerini giderme taahhüdünü takvime bağlayarak, gerekli adımları atarsa, bu listeden çıkarılıyor.