Yunanistan’da yıllardır vicdani ret hakkını savunan SYRIZA hükümeti döneminde solcu vekiller mecliste durumu iyileştirmek için çalışırken Savunma Bakanlığı’nı yöneten ANEL işleri zorlaştırıyor

Vicdani ret ikilemi

ONUR EREM- @onurerem

Yunanistan kâğıt üzerinde vicdani ret hakkını tanıyan bir ülke. Fakat uygulamada, kimin “gerçek retçi” olup olmadığını askeri temsilcilerden oluşan bir kurul belirliyor. Vicdani ret hakkını kullanmak isteyenleri saatler süren sorguya çeken kurul üyeleri, “Türkiye ülkemizi işgale geldiğinde ne yapacaksın”, “Sokakta sevgilini dövseler ne yaparsın” gibi sorular sorarak değerlendirmelerde bulunuyor. Ve bu değerlendirmenin sonunda yalnızca tamamen şiddeti reddeden pasifistlere ve Yehova’nın Şahitleri dini mensuplarına vicdani ret hakkı tanınırken herhangi bir şekilde devrimci şiddete karşı olmadığını açıkça söyleyen anarşistlere, sosyalistlere ve komünistlere bu hak tanınmıyor. Vicdani ret hakkını kullanmalarına izin verilmeyen bu retçiler binlerce avroluk para cezalarıyla karşılaşıyor. İşsizliğin yüksek, genç işsizliğinin çok yüksek (yüzde 50’den fazla) olduğu Yunanistan’da genç vicdani retçiler, kendilerine kesilen ortalama 6 bin avroluk (17 bin TL) cezayı ödeyemiyor.

SYRIZA UMUT AMA...
Yıllardır vicdani ret hakkını savunan SYRIZA’nın iktidara gelmesi Yunanistan’daki retçiler için büyük bir umut olmuştu. Fakat aradan geçen ayların ardından retçiler aynı umudu taşımaya devam edemiyor. Bu umutsuzluğun kaynağı ise Savunma Bakanlığı’nın, koalisyonun küçük ortağı olan sağcı ANEL’in başkanı Panos Kammenos’a verilmesi. “SYRIZA 20 yıldır vicdani ret mücadelesinin ana destekçisi konumunda. 20 yıldır mecliste bizim sözcümüz oldu, soru önergeleri verdi, basının bize yer vermesini sağladı, sorunlarımızı Avrupa Parlamentosu’na taşıdı ve bizim için lobi yaptı” diyor Yunanistan Vicdani Ret Derneği’nden Lazaros Petromelidis, “Bu yüzden iktidara geldiklerinde sonunda sorunlamızın çözüleceğini düşünüyorduk. Ama bunun aksi gerçekleşti.”

TASLAK HAZIRLANDI
SYRIZA’dan 46 milletvekili geçen ay bu para cezalarının iptal edilmesi ve vicdani ret hakkını herkesin kullanabilmesi için bir taslak hazırladı, Savunma Bakanlığı’nı harekete geçmeye çağırdı. “Fakat Savunma Bakanlığı’nın tavrı, bizim taleplerimizin tam aksi” diyor Yunanistan’daki vicdani retçilerden Angelos Nikolopoulos, “Kammenos orduyu toplumun her alanına daha fazla dahil edip, militarizmin günlük yaşamımızın her alanına sızmasını sağlamak istiyor. Bu yüzden umudumuz yok.”

Lazaros, Savunma Bakanlığı’nın önceliğinin Yunanistan savunma sanayisi ürünlerinin yurtdışına ihraç edilmesi olduğunu söylüyor: Daha da kötüsü, SYRIZA üyeleri de “ulus, şeref, güvenlik gibi kavramları daha çok kullanır oldu.” Lazaros’un ajandasında yalnızca Haziran’da görülecek 3 vicdani retçi davası var. Bunlardan da para cezası çıkması bekleniyor.

Yunanistan’ın içinde bulunduğu büyük ekonomik kriz, vicdani retçilerin sorunlarının ülke gündemine gelmesini zorlaştırıyor. “Özellikle retçilerin önemli bir kısmını oluşturan anarşistler, kendi görüşlerini paylaşmayan yapılarla birlikte çalışmıyor. Bu nedenle Yunanistan’da vicdani ret mücadelesi de kendi içinde ikiye bölünmüş durumda” diyor Lazaros, “Ama bu durum karşısında çaresizliğe düşmek yerine daha fazla mücadele vermekten başka çaremiz yok.”