Web’deki kaynak değişirse haberi nasıl doğrulayacağız?

Diyanet’in “Babanın öz kızına şehvet duyması haram değil!” şeklindeki fetvayı haberimiz üzerine alelacele sitesinden kaldırsa da haberin doğru olduğunu linkin Google ön belleğinde yer alan görüntüsüyle doğrulanabilir. Habere kaynak olan bir web sayfasındaki metnin değiştiğini nasıl anlarız? O web sayfasını değişmesinin önüne geçemeyiz belki ama değişmeden önceki halini kanıt olarak nasıl saklarız? Gazeteci Mehmet Atakan Foça haberi yapanlar ve haberi okuyanlar için birkaç öneri derledi:

1 Ekran görüntüsü alın ama bunun yeterli olmadığını bilin.
Ekran görüntüleri elinizdeki ilk sağlam delil olabilir ama bunun ötesine geçmek gerekiyor çünkü bir ekran görüntüsü yani bir jpeg çok kolay editlenebilir, değiştirilebilir. Üstelik web sayfalarında kullanılan fontlar çok basit bir yöntemle tespit edilebileceğinden aradaki farkı anlamanız imkansız olabilir.

2 Linki hızlıca arşivlere alın.
Haberinize kaynak olan linki archive.is gibi bir siteyle internet arşivlerine kaydedin. Bu arşivler daha sonra archive.org gibi sitelerde gözükebilir. Bu yöntemin faydası haberinize kaynak olan web sayfası değişse bile internet arşivlerinde sayfanın içine gömülü link ve kodlarla hala duracak olması. Böylece o sayfanın baştan yaratılmadığından emin olursunuz.

3 Kaynak linki ‘değişiklik takibi’ ile izleyin.
Çeşitli web monitor siteleri veya browser eklentileriyle bir linki takibe alırsanız, o link içeriğinde bir değişiklik olduğunda bildirim alacaksınız. Bunlardan bazıları şöyle; Distill Web Monitor, ChangeDetection

4 Web sayfasını ‘farklı kaydedin’.
Haberin ya da içeriğin yer aldığı Web sayfasını ‘farklı kaydedin.’
5Haberinizin içine ekran görüntüsü ve arşiv linkini ekleyin.
Web sayfaları kaynak oluşturacaksa, kaynağınızın uçucu olduğunu ama hiçbir zaman kaybolmayacağını bilmelisiniz. İnternette hiçbir şey yok olmaz, yeter ki elinizde tutmayı bilin.