Yeni dünya savaşı uzak ihtimal değil

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaşta altıncı ay geride kalırken en kritik döneme girildi. Ukrayna ordusu Batılı ülkelerle NATO’nun desteğiyle atağa geçerken Kremlin’den savaşın seyrini değiştirecek yeni bir adım geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkede askeri kısmi seferberlik ilan etti. Putin, Ukrayna’nın Donbass, Zaporijya ve Herson bölgelerinin bağımsızlık kararlarını desteklediklerini söyledi. Putin, Batılı ülkelerin Ukrayna’da barışçıl çözüm istemediklerini savunarak, "Toprak bütünlüğümüz tehdit edilirse Rusya mevcut tüm yolları kullanacak, bu bir blöf değil" dedi.
Kısmi seferberlik ilanının ardından açıklama yapan Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu da Ukrayna’daki savaşta 5 bin 937 Rus askerinin hayatını kaybettiğini, 300 bin yedek askerin göreve çağırılacağını duyurdu.

Şoygu, “Özel askeri operasyonun parçası olarak, büyük ve zorlu bir muharebe çalışması yürütülüyor. Nükleer üçlü de dahil olmak üzere Rus Silahlı Kuvvetleri’nin tüm türleri ve silahları, devlet başkanı tarafından belirlenen görevi yerine getirecektir, getiriyor” diye konuştu.

BELARUS’TA SEFERBERLİK

Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko da ordudaki bazı birimlere savaş zamanı standartlarına göre alarma geçme talimatı verdi. Orduya ‘seferberlik’ talimatı veren Lukaşenko, Devlet Güvenlik Konseyi Sekreteri Aleksandr Volfoviç ile görüşmesinde yaptığı konuşmada, Rusya ile savunma alanı oluşturduklarını ve aslında fiilen iki ülkenin ortak silahlı kuvvetleri olduğunu ifade etti.

Belarus toplumunun kendini nasıl savunması, eylemlerinin ne olacağını bilmesi gerektiğini belirten Lukaşenko, “Ukrayna’da savaşacağımızı ima edip bizi suçlamaya gerek yok. Bizim anavatanımızı korumamız gerekiyor. Ve Rusya’ya desteğe gelince, bir kez daha teyit ediyorum. Belarus üzerinden Rus birliklerine karşı arkadan, yandan, kanatlardan herhangi bir darbe olmamalıdır ve olmayacak. Bu bizim müttefikimize karşı yükümlülüğümüzdür" ifadelerini kullandı.

GEÇERSİZ REFERANDUM

Ukrayna’nın doğusunda Donetsk ve Luhansk halk cumhuriyetlerinin kontrolünde bulunan bölgelerde yarın yapılması planlanan referandum 27 Eylül’e kadar devam edecek. Luhansk ve Donetsk’in Rusya’ya katılmak için referandum kararına ABD’den ve NATO’dan tepki geldi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’da ayrılıkçıların düzenlemeyi planladığı seçimlerin meşruiyetinin olmayacağını bildirdi. ABD kanadından ilk tepki ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’dan geldi. Sullivan, Beyaz Saray günlük basın brifinginde "Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhak etmek için sözde bir referandumu kullanacağını biliyoruz. Bu referandum, egemenlik ve toprak bütünlüğü ilkelerine aykırıdır, uluslararası sistemi ve Birleşmiş Milletler şartını zedelemektedir. Şunu açıkça söyleyeyim, eğer bu referandum gerçekleşirse ABD hiçbir zaman Rusya’nın iddialarını kabul etmeyecektir" dedi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Ukrayna’daki savaşa ilişkin tüm tarafları diyalog ve istişareyle tarafların güvenlik endişelerine yanıt verecek bir yol bulmaya çağırdı.

STRATEJİK HATA

Avrupa Birliği (AB), Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kısmi seferberlik kararını, "Rusya’nın saldırganlığını artıracağı ve savaşı sürdüreceğinin işareti" olarak değerlendirdi. AB Komisyonu sözcülerinden Peter Stano, "Tüm bunlar, Putin’in krizin çözümüne katkı vermek istemediğini, krizi daha da derinleştirmek istediğini gösteriyor" diyerek uluslararası hukukun ve BM sözleşmesinin ihlal edildiğini belirtti. Stano, nükleer silah kullanmanın veya nükleer tesisler etrafında silahların kullanılmasının tehlikeli ve sadece bölgeyi değil, dünyanın her yerini etkileyecek sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın kısmi seferberlik ilanına ilşkin Rusya Devlet Başkanı Putin’in büyük bir stratejik hata yaptığını söyledi. Stoltenberg, "Putin çok tehlikeli bir söylem kullanıyor, nükleer bir savaşı kazanamaz. Putin’in açıklamaları savaşın istediği yönde gitmediğini gösteriyor. Saldırıya uğrayan ülkeleri savunmak meşrudur" dedi. Hırvatistan Cumhurbaşkanı Zoran Milanovic, Putin’in açıkladığı "seferberlik" kararını değerlendirerek, Ukrayna’daki savaşın "en kritik döneminin" yaşanacağını söyledi. Letonya ve Hollanda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in kısmi seferberlik ilan etmesi üzerine, Ukrayna’ya daha fazla destek çağrısında bulundu.

***

Büyük bir savaşa yaklaşıyoruz

Sırbistan Devlet Başkanı Vucic, Rusya ve Çin’in Batı ile arasındaki ilişkilerin daha da karmaşık hale gelmesini beklediğini söyledi. Birleşmiş Milletler (BM) 77. Genel Kurulu toplantıları kapsamında ABD’nin New York kentinde bulunan Vucic, “Vucic, "Özel operasyon aşamasından büyük bir savaşa yaklaştığımızı sanıyorum. Şimdi soru, sınırların nerede olduğu ve bir süre sonra, belki de bir veya iki ay içinde, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana benzerini yaşamadığımız büyük bir dünya çatışmasına girip girmeyeceğimiz. Vatandaşlarımızın güvenliğini sağlamak bizim elimizde. Rusya ve Çin’in Batı ile arasındaki ilişkilerin daha da karmaşık hale gelmesini bekliyorum" diye konuştu.