Yeni paket de kurtarmaz

Rıfat Kırcı

Ekonomi gündeminde gözler, Yeni Ekonomi Programı’na (YEP) ve 2020 yılı merkezi yönetim bütçesine çevrildi. Ekonominin yol haritası niteliği taşıyan YEP’in önümüzdeki hafta Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanması bekleniyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ardından açıklanan Yeni Ekonomi Programı’nda bir yıl geride kalırken, belirlenen hedefleirn hemen hiçbirisi tutturulamadığı gibi, ekonomi daha da krize sürüklendi.
Şimdi ekonomide gelecek üç yılın yol haritası niteliği taşıyan YEP’in Bakan Albayrak tarafından duyurulması öngörülüyor. YEP ile 2020-2022 dönemine ilişkin enflasyon, istihdam, büyüme, ihracat, cari açık gibi temel makro göstergeler belirlenmiş olacak. Genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda hazırlanan planda, temel ekonomik büyüklükler yanında, makro politikalar, ilkeleri ve hedefler de yer alacak. YEP’in açıklanmasıyla 2020 yılı merkezi yönetim bütçesine ilişkin süreç de belli bir noktaya getirilecek. Bakanlık ve kurum bütçelerinin hazırlanmasında, programın amaç ve öncelikleri esas alınacak.

YEP ile uyumlu olmak üzere gelecek 3 yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleriyle hedef açık ve borçlanma durumu, kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren Orta Vadeli Mali Plan da Resmi Gazete’de yayımlanacak.

Bütçe süreci başlayacak

Program ve mali plan yayımlandıktan sonra kamu idarelerinin bütçe tekliflerini ve yatırım programını hazırlama sürecini yönlendirmek üzere, bütçe çağrısı ve yatırım genelgesi de yine Resmi Gazete ile ilan edilecek.

Merkezi yönetim bütçe kanun teklifinin de 17 Ekim’e kadar TBMM’ye sunulması öngörülüyor. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ikinci bütçesi, TBMM’de komisyonlarda ve Genel Kurulda yapılacak görüşmelerin ardından 1 Ocak’tan itibaren uygulanmaya başlanacak. Önümüzdeki yıla ilişkin yatırım programı da yine ocak ayı içinde açıklanacak.

Program bazlı bütçeye geçiş

Öte yandan kamu kaynaklarının kullanımının etkinliğini takip etmek, şeffaflığı ve hesap verebilirliği amacıyla program bütçeleme sistemine geçilmesi için de hazırlıklar yürütülüyor. Program bütçe sistemine geçişin ilk adımı, 2020 yılı performans programlarının hazırlanmasıyla atılacak. Program bazlı sisteme ise 2021 bütçesiyle geçilecek.

YEP ve bütçe gündemine odaklanılacak ekim ayında, veri takvimi de yine yoğun olacak. Eylül ayı ihracat rakamları 3 Ekim’de Mersin’de Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan tarafından duyurulacak. Aynı gün gözler, enflasyon rakamlarına da çevrilecek.

İşsizlik rakamları ve eylül ayı bütçe gerçekleşme sonuçları 15 Ekim’de açıklanacak.

Merkez Bankası’nın faiz kararı beklenecek

Eylül ayı enflasyon rakamlarının belli olması sonrası, gözler son iki toplantısında faiz indirimine giden Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına çevrilecek. PPK, 24 Ekim’de toplanacak ve faiz kararını açıklayacak. Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal da yılın son Enflasyon Raporu’nu 31 Ekim’de duyuracak.

Program umut verici değil

Ekonomist Mustafa Sönmez açıklanacak Yeni Ekonomik Programı’nın umut verici bulmadığını aktardı. 2019’un son 3 çeyreğinde ekonominin küçüldüğünü, işsizliğin yüzde 14’e dayanarak tarihi rekor kırdığını, enflasyonun çift hanelere çıktığını hatırlatan Sönmez bir önceki programda hiçbir hedefin tutturulamadığını vurguladı. “Yeni Ekonomik Program diye açıkladıkları şey âdet yerini bulsun diye, usulen, kendilerinin bile ciddiye aldıklarına şüphe duyduğum bir doküman” diyen Sönmez programın açıklanmasının geciktiğinin de altını çizdi. Sönmez “Krizi bile kabullenmediler, şimdiye kadar ağızlarına kriz lafını almadılar. Yeni olan hiçbir şey yok.”