Yeni rejimin kaybedeni emekçiler
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde emekçilerin kayıplarının anlatıldığı bir çalışma hazırladı.
Hüseyin Şimşek
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin resmen yürürlüğe girdiği 24 Haziran 2018 seçimlerinin üçüncü yılı geride kaldı. CHP İşçi Sendikaları, Esnaf, Sanatkar ve Sivil Toplum Kuruluşlarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, Saray rejiminin üç yıllık işçi karnesini çıkardı.
Tek adam yönetiminde Türkiye’nin her alanda geriye gittiğini, emekçilerin durumunun da farklı olmadığını kaydeden Ağbaba, hazırladığı çalışmada, “Tek adam rejimi, çalışanın hem gelirini hem işini, hem de canını elinden aldı” dedi.
Son süreçte 1,5 milyon yurttaşın iş arama ümidini kaybettiği için İŞKUR kaydını sildirdiğini vurgulayan Ağbaba, çalışmasında şu tespitlere yer verdi:
“Üç yıl önce AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ülkenin ekonomik olarak uçuşa geçeceğini iddia etmişti. Aksine tek adam rejimi ile birlikte ülke tarihinin en büyük ekonomik buhranı yaşandı. Bu süreçte en çok bedel ödeyen ise emekçiler oldu. Üç yılda emekçilerin ulusal gelirden aldığı pay düşerken artan hayat pahalılığı karşısında emekçiler çareyi bankalara borçlanmakta buldu. 1 milyon çalışan işinden oldu. Asgari ücretlinin maaşı son 3 yılda artan döviz kurları karşısında iyiden iyiye değersizleşirken pandemi döneminde 7,6 milyon çalışan ise gelir kaybına uğradı. Son 3 yılda 6 bin 398 işçi, yeni rejimin kar hırsı yüzünden iş yerlerinde can verdi.”
Raporda yer alan veriler tablodaki gibi:
“Emekçilerin yeni rejimde ulusal gelirden aldığı pay son 3 yılda yüzde 2,3 oranında azaldı. Bunun yanı sıra 30 Haziran itibariyle, 4,56 TL olan dolar kuru ile bin 604 TL
asgari ücret 351 dolara denk gelirken, 22 Haziran 2021 itibariyle 8,75 TL olan dolar kuru ile 2 bin 928 TL asgari ücret, 322 dolara kadar geriledi. Asgari ücretli yeni rejimde 3 yıl içinde maaşından 29 dolar kaybetti.
Ekonomik kriz ve artan işsizlik yeni rejimde vatandaşların iş bulma ümidini de elinden aldı. Haziran 2018’de iş aramayıp çalışmaya hazır ümitsiz işsizlerin sayısı 1 milyon 799 bindi. Aradan geçen 3 yılın ardından bu rakam 3 milyon 356 bine kadar çıktı. Yeni rejimde iş bulmaktan ümidini kesen işsizlerin sayısı 1 milyon 557 bin kişi arttı. Yani son 3 yılda her yıl ortalama 500 bin kişi, yeni rejimden ümidini keserek iş aramayı bıraktı.
2,8 milyon çalışan ücretsiz izne gönderilerek günlük 50 TL ile geçinmek zorunda bırakıldı. Bu süreçte 3,7 milyon çalışan ise kısa çalışma ödeneği kapsamında brüt ücretinin yüzde 60’ı ile geçinmeye çalıştı.
İşten çıkarma yasağı olmasına rağmen işsiz kalan 1 milyon 82 bin kişiye ise işsizlik ödeneği verildi. Bu durumda sadece 7,6 milyon çalışan gelirini kaybetti ve asgari ücretin altında aylıkla yaşamaya mahkûm oldu”