Yenilenen Berlin seçimleri: Kazanan belli değil, kaybeden çok
Berlin’in yenilenen seçimlerinde birinci parti CDU oldu, ancak şehrin yönetimine gelip gelmeyeceği henüz belirsiz. Berlin’li siyasetçileri hiç de kolay geçmeyecek uzun koalisyon toplantıları bekliyor.
Dilara Ekinci - BERLİN
Berlin’liler skandallar ve ihmalkarlıklar silsilesinin peşi sıra verilen seçimlerin yenilenmesi kararının ardından 12 Şubat Pazar günü tekrar sandığa gitti. Seçimi oyların %28.2’sini alan CDU birinci sırada tamamlarken, SPD ve Yeşiller %18.4 oy ile çok yakın seyretti ancak SPD aldığı 100 oy fazla ile ikinci sıraya yerleşti. Sol Parti %12.2, AfD %9.1 ve FDP %4.6 oy aldı. Güncel seçim sonuçlarına göre 159 vekilin olduğu Berlin Senatosu’nda CDU 51, SPD 34, Yeşiller 34, Sol Parti 22, AfD 17 koltuk kazanırken, Liberal FDP Berlin meclisinde hiç sandalye kazanamadı. Seçime katılım 2021 yılında Berlin genelinde %75,3 olurken, yenilenen seçimde %63’te kaldı. 2022’de Berlin özelinde çıkan kararın ardından bu yıl ilk defa 16 ve 17 yaşındaki seçmenlerin de yerel seçimlerde oy kullanmasına rağmen katılım düşük gerçekleşti.
CDU seçimlerde galip gelmesine rağmen, Kai Wegner’in Berlin’in yeni belediye başkanı olup olmayacağı belli değil. Yine de hızlıca ikinci ve üçüncü gelen SPD ve Yeşiller’i koalisyon ön görüşmelerine davet etmek isteyen Wegner, “Şimdi taktiklerin zamanı değil, şimdi icraatların zamanı” dedi. Forsa anketine göre de Berlinlilerin %45’i Wegner’in başkan olduğu Büyük Koalisyondan yana.
SPD Alman basınına göre seçimin en büyük kaybedeni oldu; 2021’e göre oyları %3 düştü, SPD’li bir politikacı seçim gecesi parti merkezini “kaotik” olarak nitelendirdi. 2021 seçimlerinin ardından Berlin Belediye Başkanlığı görevini yürüten Franziska Giffey ise parti içinde hedef tahtasında. Şansölye Olaf Scholz ve Parti Başkanı Lars Klingbeil’ın desteklerini açıklamasına rağmen, SPD içerisinde yaşanan hezimetten dolayı sorumlu tutuluyor ve partideki geleceği tartışılıyor. Franziska Giffey ise pazartesi günü yaptığı açıklamada CDU ile bir koalisyona sıcak baktığını açıkladı. Partisinin genel eğiliminin aksine böyle bir açıklama yapmasının arkasında hem halkın değişim isteğini karşılamak, diğer yandan da şehir yönetiminde kalmaya devam etmek isteği var.
Seçim sonuçlarında hiçbir parti şehir senatosunda salt çoğunluğa ulaşamazken, 4 koalisyon olasılığı Alman medyasında tartışılıyor. Kenya Koalisyonu (CDU-SPD-Yeşiller), Büyük Koalisyon (CDU-SPD), Kirmizi Kirmizi Yesil (SPD-Sol Parti ve Yeşiller), ve Siyah Yesil (CDU-Yeşiller).
En az olasılık verilen, Hessen ve Baden-Württemberg’de mevcut olan Siyah-Yeşil / CDU-Yeşiller koalisyonu; ancak Berlin özelinde iki partinin politikalarındaki makas daha çok açılıyor, özellikle de Berlin’in araç trafiğine kapatılması ve emlak konularında. Yeşiller daha çok caddenin araç trafiğine kapatılmasını savunurken, arabalara özgürlük CDU’nun seçim kampanyasının merkezinde yer alıyordu. Şehrin en büyük sorunu olan emlak ve kamulaştırma konusunda da iki partinin ciddi fikir ayrılıkları mevcut.
Büyük Koalisyon / CDU-SPD ise muhtemel görünse de, Berlin SPD’nin çoğunluğu Federal düzeyde Yeşiller ve FDP ile hükümete gelmişken CDU ile bir koalisyon fikrine yanaşmıyor. Partinin sol kanadı karşı çıksa da, SPD’nin yine de CDU ile görüşme için haftanın sonlarına doğru masaya oturması bekleniyor. Ancak yılbaşı olaylarında CDU’nun göçmenleri suçlaması ve olaylarda tutuklanan 145 kişinin ön adlarının paylaşılmasını istediği sert tartışma da hala hafızalarda taze.
Halihazırda şehri yöneten Rot-Rot-Grün / SPD-Linke-Grüne, SPD’nin Sol Parti (Die Linke) ve Yeşiller (Bündnis 90/Die Grünen), üç siyasi parti için de en istenen koalisyon. Ancak diğer tarafta bu da, CDU’yu ekarte etmek ve halkın değişim isteğini görmezden gelmek olarak yorumlanacağı için, siyasilerin buna cesaret edip edemeyecekleri belli değil. Giffey ilk açıklamalarında halkın değişim isteğine saygı göstereceğini belirtmişti.
Kenya Koalisyonu ise (Yeşiller, CDU ve SPD), kağıt üzerinde muhtemel ve ulaşacağı 120 koltuk sayısıyla tüm değişikleri yapabilme gücüne ulaşıyor. Ancak üç parti de şimdiye kadar teoride başarılı bu koalisyonu kurmak üzere bir motivasyondan bahsetmedi.