Yine aynı tablo yine can kaybı

Sibel BAHÇETEPE

Dere yatakları çevresinde yapılaşma, bu bölgelerdeki bitki örtüsünün tahrip edilmesi, çarpık kentleşme, altyapısızlık, plansızlık gibi nedenler her yağış sonrası ülkede benzer tabloya yol açıyor. Karadeniz'de iki gündür etkili olan kuvvetli yağış sonrası birçok kentte cadde ve sokaklar göle döndü, yanlış ve rantsal politikaların bedelini yine yurttaş ödedi. Samsun ve Amasya'da sel nedeniyle iki kişi yaşamını yitirdi, kayıp bir kişinin de arama kurtarma çalışmaları sürdüyor. Sinop, Samsun ve Kastamonu'nun bazı ilçelerinde ise dün eğitime bir gün ara verildi.

‘BEN BİLİRİM’ ANLAYIŞI

Sağanak yurt genelinde sele neden oldu, yurttaşlar zor anlar yaşadı. Çevre mühendisleri, her yıl yaşanan sel felaketlerine dikkat çekerek "Ekolojik yıkım ve rantsal politikalar sürdükçe ne yazık ki benzer felaketleri her yağmur sonrası yaşayacağız" dedi. CHP Kastamonu Milletvekili Hasan Baltacı, BirGün'e yaptığı değerlendirmede 2021 yılında Batı Karadeniz'de yaşanan sel felaketine dikkat çekti. Baltacı "O günden bu yana Kastamonu'da değişen bir şey yok, atılan adımlar yetersiz. ‘Gerekli tedbirleri alıyoruz’ denilmesinin üzerinden aylar, yıllar geçti. Bugün bakıyoruz aynı dereler taşıyor, aynı caddeleri, işyerlerini su basıyor. Öngörüsüzlüğün, beceriksizliğin, vurdumduymazlığın bedelini yine vatandaş ödemek zorunda kalıyor. Azdavay’da yine aynı evleri ve işyerlerini su bastı. Geçen selde de Azdavay ve Pınarbaşı olumsuz etkilenmişti. Yine aynı manzarayla karşı karşıyayız. Geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız sel felaketinde taşma aşamasına gelen İnebolu ilçemizdeki Söke Çayı’nın acilen ıslah edilmesi gerektiğini söyledik. Ama 'Ben bilirim' anlayışıyla yapılan yeni köprü dün sel sularının taşıdığı rusubatla tıkanma noktasına geldi ve ilçe için büyük bir tehdide dönüştü" dedi.  

2021'deki sel felaketinde 996 milyon yardım parasının toplandığını anımsatan Baltacı, şöyle devam etti: "Bu rakam Bozkurt’a, Abana’ya, İnebolu’ya Azdavay’a, Küre’ye Pınarbaşı’na harcanmış olsaydı bugün vatandaşlarımız aynı mağduriyeti yaşamak zorunda kalmazdı. O dönemde İçişleri Bakanı olan Süleyman Soylu’ya bu yardımların nereye harcandığını sorduk. Cevap alamadık. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a bölgede yaşanan mağduriyetleri Meclis Genel Kurulu’nda yaptığımız açıklamalarla, soru önergeleriyle ilettik. Bugün bir kez daha gördük ki gelen bakanlar sadece bakmaya gelmiş. Önlem alınmamış, ders çıkarılmamış. Yardım kampanyaları kapsamında toplanan kaynaklar nerelere harcandı bunların hesabı verilmelidir."

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası (ÇMO) Başkanı Ahmet Dursun Kahraman ise "Her yağıştan, her orman yangınından ve her depremden sonra benzer şeyleri konuşuyoruz. Depremlerden sonra binalardaki deniz kumunu, zemin etüdü, yağıştan sonra dere yataklarındaki yapılaşmaları konuşmanın bir anlamı yok. Ciddi bir talan ve yağma ile karşı karşıyayız" değerlendirmesini yaptı. 

DOĞA TAHRİBATLARI 

Kahraman, şöyle devam etti: "Bu durumlarda asıl nedenleri konuşmuyoruz. Asıl temel sorun emperyalist, kapitalist aklın öğretilerinden beslenen, onların birer unsuru ve uzantısı olmuş yapılar. Kirli bir yapı, kirli yapının direktörü kapitalizm ve sermayedir, bunu görmezden geldiğimiz zaman çözüm üretemeyiz. Sel aslında doğal bir olaydır. Bunu felakete çeviren doğa üzerindeki tahribatlardır. Bütün sıkıntı doğadan yana bakmayan politikalardır" diye konuştu.

***

81 KİŞİ ÖLMÜŞTÜ

Batı Karadeniz Bölgesi’nde 11 Ağustos 2021'de etkili olan yağış Bartın’ın Ulus, Kastamonu’nun Azdavay, İnebolu, Bozkurt, Küre ve Pınarbaşı ile Sinop’un Ayancık ilçelerinin ağır hasara yol açmıştı. Selde Kastamonu'da 70, Sinop'ta 10, Bartın'da da 1 kişi yaşamını yitirmişti.

Kastamonu: 2021 yılında sel felaketi yaşanan İnebolu ve Bozkurt ilçelerinde dün başlayan, aralıklara etkili olan sağanak ve dolu nedeniyle taşkın durumuna karşı alarma geçildi. İnebolu'nun içinden geçen Söke Çayı ile Bozkurt'un içinden geçen Ezine Çayı'nda su seviyesi yükseldi. Çayların kenarlarında taş ve toprak yığınlarıyla barikat oluşturuldu. İnebolu'da okullar dün 1 günlüğüne tatil edildi. Belediye hoparlörlerinden de anons yapılarak esnaftan iş yerlerini açmaması istendi.

Çorum: Aşırı yağış Çorum-Ankara karayolunda uzun süre araç trafiğinin aksamasına neden oldu. 450 haneli merkeze bağlı Kalehisar köyünde ise 6 ahırı su bastı, 2 büyükbaş hayvan öldü.

Amasya: Kızılkışlalı Köyü’nde pikniğe giden Murat Ekşi, Zilal ve eşi Serkan Şahin yağmura yakalandı. Araç içerisine sığınarak korunmaya çalışan üç kişi sel sularına kapıldı. Serkan Şahin

araçtan çıkmayı başarırken; Murat Ekşi ve Zilal Şahin sel sularının sürüklediği araç ile kayboldu. Murat Ekşi'nin cansız bedeni dün sulama göletinde buldu. Zilal Şahin'i arama çalışmaları sürüyor.

Samsun: Atatürk Bulvarı başta olmak üzere ara sokaklar sel sularıyla kaplandı. Zemin kattaki ev ve işyerlerini su bastı. Ladik Alıçlı Mahallesi’nde sel nedeniyle çok sayıda hayvan öldü. Ladik’te hayvanlarını köprüden geçirmek isterken dengesini kaybederek düşen Şükrü Köksal yaşamını yitirdi. Ladik, Atakum, İlkadım, Canik ve Tekkeköy ilçelerinde dün eğitim-öğretime bir gün ara verildi. 

Sinop: Sağanak nedeniyle kent merkezindeki cadde ve sokaklarda, ev ve iş yerlerinde su baskınları yaşandı. Sinop Valiliği, yurttaşların sel, su baskını, yıldırım, dolu ve heyelan gibi olumsuzluklara karşı dikkatli olmalarını istedi. Valilik, Ayancık ve Türkeli ilçelerinde taşımalı eğitime 1 gün ara verildiğini belirtti.

***

SEL FELAKETLERİNDEN BAZILARI

1990 Trabzon'un Akçaabat ilçesinde sel ve taşkın: 57 ölü

1990 Rize'nin Çamlıhemşin ilçesinde heyelan: 51 ölü

1996 Trabzon'un Of ilçesinde taşkın: 9 ölü

1998 Trabzon Sürmene'de ve Köprübaşı'na bağlı Beşköy beldesinde sel ve heyelan: 50 ölü

2002 Rize'nin Güneysu ve Çayeli ilçeleri ve Taşlıdere mahallesinde sel ve heyelan: 34 ölü

2005 Trabzon'un Of ilçesi sel ve taşkın: 7 ölü

9 Eylül 2009 Marmara Bölgesi’nde meydana gelen sel felaketi: 31 ölü, 9 kayıp. 

2010 Rize'nin Gündoğdu mahallesinde sel: 11 ölü

2020 Giresun'un Dereli, Doğankent ve Espiye ilçesinde sel ve taşkın: 5'i asker 16 ölü