Yoksulu unuttu, zengine çalıştı

Mustafa BİLDİRCİN

2019 ve 2020 yıllarında inşa ettirdiği toplam 18 millet bahçesi için 390,5 milyon TL harcayan Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) 17 yıllık konut ve sosyal donatı üretim verileri belli oldu. 2003 yılı başından 2020 yılı sonuna kadar toplam 977 bin 302 adet konut sayısına ulaşan idare, bu konutlardan 726 bin 921’ini sahiplerine teslim etti.

YOKSUL YOK SAYILDI

İdarenin 2003-2020 yılları arasında ürettiği konut gruplarının tür ve sayıları da kamuoyu ile paylaşıldı. Temel görevleri arasında, “Dar gelirlilere ucuz konut sağlamak” olan TOKİ’nin, bu görevini yeterince yerine getiremediği verilerle ortaya konuldu. Buna göre, “Alt-yoksul gelir grubuna” yönelik üretilen konutlar, inşa edilen toplam 977 bin 302 konutun yalnızca yüzde 16’sını oluşturdu. 2003-2020 döneminde alt-yoksul gelir grubuna üretilen konut sayısı 153 bin 654 ile ifade edilirken bu gelir grubuna yönelik 2018, 2019 ve 2020 yıllarında üretilen konut sayısı sırasıyla 456, 779 ve 2 bin 317 olarak gerçekleşti.

TOKİ, 2003 ve 2020 yıllarını da kapsayan 17 yılda dar ve orta gelir grubuna yönelik ise 450 bin 791 konut üretti. İdarenin gecekondu dönüşüm kapsamında ürettiği konut sayısı 166 bin 921, afet konutu kapsamında ürettiği konut sayısı da 61 bin 907 olarak kaydedildi. İdarenin kâr elde ettiği ve “Kaynak geliştirme” adı altında inşa ettirdiği görece lüks konutların, inşa ettirdiği tüm konutlara oranı ise kayıtlara, yüzde 14 olarak geçti.

YURTTAN ÇOK CAMİ

İdarenin 2003-2020 yılları arasında kamu kurum ve kuruluşları ile yaptığı potokoller kapsamında yapımını üstlendiği sosyal donatı projelerine yönelik veriler de dikkati çekti. TOKİ’nin, herhangi bir kamu kurumu ile protokol olmaksızın 2003-2020 döneminde 592 okul inşa ettiği, buna karşılık 809 caminin yapımını üstlendiği öğrenildi. MEB ile protokol kapsamında inşa edilen okul sayısının ise 591 olduğu bildirildi. İdarenin, aynı dönemde protokolsüz sadece dört adet yurt ve pansiyonun yapımını üstlendiği öğrenilirken 17 yılda inşa edilen toplam yurt sayısının 198 olduğu belirtildi.

Çevre, Şehirçilik ve İklim Bakanlığı’na bağlı olan TOKİ, 1984 yılında dar ve orta gelirli yurttaşların konut ihtiyacını karşılamak için kuruldu. Ömer Bulut’un başkanlığını yaptığı kurum, AKP iktidarı döneminde sık sık yolsuzluklarla ve usulsüzlüklerle gündeme geldi. İktidara yakın inşaat firmalarıyla sayısız ortak projeye imza atan TOKİ’nin kuruluş amacına uygun olarak faaliyet göstermesi için yurttaşların yoğun isteği söz konusu.