Yol geçen hanına döndü
Adalet Bakanlığı bünyesinde yapılan teftişler, “suç eşyaları”nın tutulduğu depolarla ilgili çarpıcı tespitleri barındırıyor. Tespitlerde birçok ihlalin yaşandığı bir kez daha ortaya çıktı. Raporda, farenin kemirdiği uyuşturucu torbaları, kaydı olmayan silahlar ve paralar, kasada tutulmayan külçe altın gibi başlıklar yer alırken makbuzların sisteme geçirilmediği gözler önüne serildi.
Nurcan GÖKDEMİR
Adalet Bakanlığı müfettişlerinin teftişleri sonucu hazırlanan raporlar, aralarında uyuşturucu, silah, kıymetli maden ve eşyaların yer aldığı “suç eşyaları”nın tutulduğu depolar ve bu depolardaki işleyişe ilişkin çok çarpıcı tespitler içeriyor. Rapora göre, dünyanın en önemli rotalarından biri olan ve yakalanan uyuşturucu miktarı katlanarak artan Türkiye’de bu maddelerin tutulduğu depolarda fareler cirit atıyor. Yakalanan uyuşturucu ve silahların kaydı, korunması ve tasfiyesi sürecinde büyük ihmaller var. 20 kilograma kadar varan büyüklükteki altın külçenin de aralarında bulunduğu kıymetli eşyaların korunması için gerekli önlemlerin alınmadığı tespiti de raporda yer aldı.
Adalet Bakanlığı Teftiş Daire Başkanlığı’nın çalışmaları çerçevesinde belirlenen aykırılıklara ilişkin öneriler listesi bu yıl içinde güncellendi. Her dönem yanlış uygulamalar nedeniyle dikkatleri üzerine çeken Suç Eşyası Emanet Bürosu’nda tespit edilenler ana başlıkları ile şöyle:
FARELER KEMİRDİ
Emanet sırasında kayıtlı uyuşturucu maddenin (esrar/ eroin/ kokain/ baz morfin/ ekstazi gibi) el konulmasına karar verildiği halde uzun süreden bu yana tasfiyesi yapılmadı.
Adli emanette kayıtlı bir kısım uyuşturucu maddelerin konulduğu torbalar denetim dönemi içerisinde fare kemirmesi sonucu zarar gördü.
KAYITSIZ PARALAR
Aynen korunması gereken bazı milli paralar suç eşyası emanet memurluğu kasa kaydına alınmadı. Bankaya yatırılması gereken paralar emanet bürosunun kasasında tutuldu.
Faiz getirisi olabilecek paralar tek bir hesaba veya vadesiz hesaba yatırıldı. Faiz getirisi olmayacak paralar da ayrı hesaplarda tutuldu.
Paralar kasa kayıtlarına alınmadan diğer eşyalarla birlikte muhafaza edildi.
Paraların işleyen faizleri kasa kayıtlarına yazılmadı.
AKIBETİ BELİRSİZ EŞYALAR
Mahkeme veya diğer resmi makamlarca bilirkişi incelemesi veya başkan nedenlerle istendiği için gönderilen bazı eşyaların aradan süre geçmesine karşın akıbeti araştırılmadı.
Uzun zaman önce emanete alınan bazı suç eşyalarının akıbeti araştırılarak tasfiyelerinin sağlanmadığı, çok sayıda eşyanın ait olduğu soruşturma veya kovuşturma evrakının uzun zaman önce sonuçlanmasına karşın kararda bu konuda bir hükme yer verilmediği görüldü, ek karar alınarak eşyanın elden çıkartılması için çalışma başlatıldı.
Eşyalar sahiplerine Cumhuriyet savcısının huzurunda teslim edilmedi.
EŞYA DEFTERİ KAYDI YOK
Emanet bürosuna alınan kıymetli evrak ve eşyanın kayıt defteri olmadı, altın, kolye, bilezik gibi eşya ile dövizlerin kıymetli evrak ve eşya defterine kaydedilmedi. Tespit ve sayım işlemi sırasında iki adet altın bileziğin ağırlık, ayar, adet gibi ayırıcı özellikleri belirtilmeden deftere kaydedildi.
Zapt olunan sigara, içki, elektronik eşya ile her türlü taşıt ve araç gümrüğe teslim edilmeden emanette tutuldu.
KASADA KIYMETLİ EŞYA
Emanet bürosunda kasa yok, kıymetli eşya yazı işleri müdürlüğü kasasında muhafaza edildi.
Kıymetli eşyanın bulunduğu kasanın en az iki kişi tarafından açılıp kapatılması gerekirken tek kişi tarafından açılıp kapatıldı, el konulan kültür ve tabiat varlıkları müzelere teslim edilmedi.
USULSÜZ İMHA YAPILDI
Mahkeme kararında öngörülmemesine rağmen bazı eşyalar imha edildi.
Bir kısım emanet eşyanın üzerlerinde mühür bulunmadığı veya kırılıp döküldüğü görüldü.
SİLAHLAR DEPODA TUTULDU
Haklarında kesinleşmiş müsadere kararı olan ateşli silahların jandarma birlik komutanlığına ait depolarda tutuldu.
Emanet dairesinde bulunan, av tüfeği, çakı bıçağı, senet ve mermi ya da av fişeği kartuşunun suç eşyası kaydına alınmadı.
Adli emanette bulunan eşyanın Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine (UYAP) kaydı yapılmadı.
Suç eşyası üzerinde emanet makbuzunun bulunmadığı, sahibi belirsiz eşya olduğu görüldü. Bu tespit rapora şöyle geçti:
“… sayılıdaki eşya zarf içerisine konmakla birlikte üzerlerinde mühür ve içeriğini belirten makbuz bulunmadığı, av tüfeğine ait fişekler, çok sayıda cep telefonu, fotoğraf makinesi filmleri, ihale belgeleri ve karar defterleri ile kuru sıkı tabanca gibi bir kısım eşyanın herhangi bir koruma olmaksızın ve hukuki bağlantısı bilinmeksizin bulundurulduğu, … sayılılarda ise yaptırılan inceleme sonunda, eşyanın tabi olduğu belirtilen soruşturma numarası ile bir ilgisi bulunmadığı fark edilmiş, Yönetmelik hükümlerine aykırı şekilde elde tutulanlar üzerinde gerekli çalışmanın yapılıp, aidiyetlerinin belirlenmesi için gereğine tevessül olunmuştur.”
EŞYA SAYIMI YAPILMADI
Emanet Bürosu sorumluluğunda bulunan eşyanın depodaki mevcutları ile kayıtlarının uyumlu olup olmadığının tespiti için her yıl sonunda sayımı ve kontrolleri yapılmadı.
20 KG ALTIN DEPODA
Emanet deposu uygun olmasına rağmen, bir kısım suç eşyası depo dışında açıkta tutuldu.
Emanet bürosundaki kasada ya da kiralanacak bir banka kasasında tutulması gereken 19 bin 960 gram ağırlığındaki külçe altının depoda bulundurulduğu belirlendi.
Saklanması mümkün olmayan ya da zor olan et ve süt ürünleri, kereste, tekstil malzemesi, ev ve iş yeri mobilyası, deniz botu gibi eşya emanet bürosunda tutuluyor.
Mal varlığı değerleri ve paraların mal memurluğuna yatırıldığına dair makbuzlar kartonu, dış birimlerle yapılan yazışmaların saklanacağı karton ile UYAP üzerinden gönderilemeyen evrakın ve eşyanın teslimine ilişkin belgelerin konulduğu ve saklandığı zimmet kartonu tutulmayarak barkod sistemine de geçilmedi.