Yolsuzluk endeksinde 14 sıra gerileyen Türkiye 115’inci sırada

Uluslararası Şeffaflık Örgütü (CPI) 2023 Yolsuzluk Algı Endeksini yayımladı. 2022 endeksine kıyasla 2 puan kaybeden Türkiye, 180 ülke arasında 14 sıra gerileyerek 34 puanla 115. sırada yer aldı.

CPI raporuna göre Türkiye 100 puanlık skalada diplere doğru sürükleniyor. Türkiye, 2014'e göre %11, 2018'e göre ise %7 oranında puan kaybetti.

Raporda, son on yılda skorunu iyileştiren beş ülke bulunurken, gerileyen üç ülke arasında 35 puana gerileyen Bosna-Hersek, 34 puanla Türkiye ve 18 puanla Türkmenistan yer aldı.

TÜRKİYE DİBE BATIYOR

Türkiye’nin son yıllarda yaşamakta olduğu gerileme dikkat çekici ölçüde. Türkiye, 2018 yılından bu yana Yolsuzluk Algı Endeksi puanları ciddi ölçüde düşüş gösteren 12 ülke arasında yer alıyor.

Hem düşük ve orta hem de yüksek gelir grubundan ülkelerin yer aldığı liste, El Salvador (31), Honduras (23), Liberya (25), Myanmar (20), Nikaragua (17), Sri Lanka (34), Venezuela (13), Arjantin (37), Avusturya (71), Polonya (54), Türkiye (34) ve Birleşik Krallık’tan (71) oluşuyor.

2018 yılından bu yana yolsuzluk Algı Endeksi puanlarını gözle görülür ölçüde yükselten 9 ülke ise Angola (33), Ermenistan (47), Dominik Cumhuriyeti (35), Kuveyt (46), Maldivler (39), Moldovya (42), Nepal (35), Özbekistan (33) ve Vietnam (41).

2023 yılının sonuçları, çoğu ülkenin on yılı aşkın bir süredir kamu sektöründeki yolsuzlukla mücadelede çok az veya hiç ilerleme kaydetmediğini ortaya koydu. Ülkelerin üçte ikisinden fazlası 100 üzerinden 50 puanın altında kalıyor; bu da ciddi yolsuzluk sorunlarına işaret ediyor. Dünya nüfusunun yüzde 80'nden fazlası, 2023 yılı puanları, küresel ortalama olan 43'ün altında olan ülkelerde yaşıyor. Bu durum, hükümetlerin yolsuzluğu durdurmakta büyük ölçüde başarısız veya isteksiz oldukları anlamına geliyor.

DANİMARKA EN İYİSİ

Endeks, 180 ülkenin incelendiği bir araştırmada sadece 28 ülkede olumlu gelişmeler kaydedilirken, 34 ülkede durumun kötüleştiği belirtildi. Dünya genelinde Danimarka en yüksek, Somali ise en düşük skorla sıralandı. Batı Avrupa ve AB grubunda ise ortalama skor 65 olup, bu bölgede de gerileme gözlemlendi. Avrupa'da sadece altı ülkenin skorunda iyileşme, sekiz ülkede ise gerileme yaşandığı rapor edildi.

Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde ortalama skor 35'e düşerken, bu bölgede hukukun üstünlüğünde işlevsizlik ve artan otoriterleşme göze çarpıyor.

ADALET VE HUKUKTA GERİLEME

Raporda, yargı ve polis sistemlerine yandaşların yerleştirilmesi, muhalefetin baskı altına alınması gibi durumların üst düzey yolsuzlukları teşvik ettiği vurgulandı. Yolsuzluğun norm haline geldiği düzenlerde adaletin engellendiğine, adalet kurumlarının çeşitli çıkar gruplarının etkisi altına girebildiğine işaret edildi.

LİDERLERE ADALET ÇAĞRISI

Uluslararası Şeffaflık Örgütü Başkanı François Valérian Chair, adalet sistemlerinin yolsuzlukla mücadelede kritik rol oynadığını ve adaletin siyasi müdahaleye maruz kaldığında halkın bu durumdan zarar gördüğünü belirtti. Chair, liderlere hukuk kurumlarının bağımsızlığını güvence altına alma ve yolsuzlukla mücadelede yatırım yapma çağrısında bulundu.

Yolsuzluk Algı Endeksi, kamu sektörlerindeki yolsuzluk seviyesiyle ilgili iş dünyası ve ülke uzmanlarının algılarını ölçüyor. Raporda, 2016 yılından bu yana küresel çapta adalet ve hukukun üstünlüğünde gerileme yaşandığı, bu durumun bazı ülkelerdeki otoriterleşmeyle güçlendiği kaydedildi.

Yolsuzlukla mücadelede dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından olan ve 100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren Uluslararası Şeffaflık Örgütü (Transparency International), 1995’ten bu yana her yıl yolsuzluk Algı Endeksi sonuçlarını yayımlıyor.