Yüksek maliyete yeterli fiyat verin
İklim krizi ve girdi maliyetlerinin yüksek olması üzüm üreticilerini olumsuz etkiledi. İlerleyen günlerde kuru üzüm taban fiyatının açıklanması beklenirken üreticiler ise fiyatın en az 82 TL olması talep ediliyor.
BirGün/EGE
Ege Bölgesi’nde yetişen dünyaca ünlü sultani üzümün hasadına günler kaldı ancak üreticinin gözü açıklanacak fiyatta. Kurutmalık üzümün yüzde 85’ini sofralık üzümün de yüzde 20’si Manisa’da üretiliyor. Fakat her sene artan girdi maliyetleri yanında bu yıl Manisa’da yaşanan don, dolu gibi affet olaylarının yanı sıra Mildiyö hastalığı nedeniyle verim düştü. Kuru üzüm fiyatlarının ilerleyen günlerde açıklanması beklenirken Çiftçiler Sendikası (Çiftçi-Sen) ise taban fiyatının en az 82 TL olmasını talep etti. Geçen sene ise TMO kuru üzüm alım fiyatını 9 numara için kilogramı 27 TL olarak belirlemişti.
VERİM DÜŞTÜ
Manisa Sarıgöl'de üzüm üreticiliği yapan Sarıgöl Ziraat Odası Başkan Yardımcısı Sinan Gençeli, rekoltenin geçen yıla göre 4 kat düşük olduğunu söyledi. Gençeli, “4 kat düşük olmasının nedeni yüksek maliyet, hastalıklı salkımlar ve hastalıklı üzüm. Küresel iklim değişikliği ve hava şartlarından dolayı. Sağlıklı üzüm çok az. Türkiye’de her şeye yüzde 200 ve 300 zam geldi. Maliyetlerimiz aşırı yüksek. Bir dönümün maliyeti en az 12 bin TL” dedi.
Girdi maliyetlerine bir düzenleme gelmesi gerektiğini vurgulayan Gençeli, şunları ifade etti: “Çiftçi tarım kredi kooperatifine ve bankalara ciddi anlamda borçlu, bu borçların faizsiz olarak ertelenmesini istiyoruz. Bazı kişiler üzümü yurt dışına satabilecek ama hastalıklardan etkilenen çok. Üzümlerdeki hastalık çok kötü. Rekoltenin 4 kat düşmesinden dolayı insanlar ürün kaldıramayacak ve borçlarını da ödeyemeyecek. Borçların ertelenmesi lazım.”
EN AZ 82 TL OLMALI
Çiftçi-Sen tarafından yapılan açıklamada ise tarımsal girdi fiyatlarının giderek yükselmesinin ciddi olumsuzluklar yarattığına değinildi. Bitkisel üretimi düzensiz yağışlar ve aşırı sıcakların etkilediğine dikkat çekilen açıklamada, “Önemli bir ihraç ürünü olan üzümü üreten, geçimini üzümden sağlayan binlerce aile iklim krizi karşısında çaresiz kaldı. Şaraplık, sofralık üzüm bağları ayrımı olmadan üzüm bağlarında ciddi ürün kayıpları ortaya çıktı. Öyle ki bazı bağlardaki kayıplar yüzde 70-80'i buldu. Bu nedenle de kilogram başına üretim maliyetleri arttı” denildi.
Açıklamada, şunlar dile getirildi: “Üzüm üreticilerinin insanca yaşayabilmesi ve üretimlerini devam ettirebilmeleri için en azından kuru üzüm maliyeti olan 52,5 TL’nin üzerine yüzde 25 kâr payı artı yüzde 25 insanca yaşam payı eklenerek fiyat belirlenmelidir. Bu hesaplamaya göre referans taban fiyatın en az 82 TL olması gerekir. Gerek Uluslararası sözleşmelerden gerekse de Anayasa’dan gücünü alan çiftçilerin sendikal örgütlenmesi fiyat belirlemelerinde sürece dâhil edilmelidir. Kuru üzüm fiyatlarında maliyet, kar payı ve insanca yaşama payı gözetilerek sendikamızın referans fiyatları üzerinden TARİŞ tarafından destekleme alımı yapılmalı, hükümet bu konuda desteğini vermelidir. TMO piyasayı şirketler lehine düzenlemekten vazgeçmelidir.”