Yurttaşın barınma güvencesi yok

HABER MERKEZİ

Koronavirüs salgınıyla mücadele devam ederken geniş halk kesimler artan ekonomik yükün altında eziliyor. Milyonlarca kişi ücretsiz izne çıkarılırken ya da işinden olurken iptal edilmeyen borçlar, faturalar, kiralar yurttaşı iyice zor durumda bırakıyor. Yurttaşlar birincil sırada yer alan barınma ihtiyacını karşılayabilmek için ücretlerinin, maaşlarının büyük bir kısmını kiralara veriyor. Esnaflar her ay dükanlarını döndürebilmek için mülk sahiplerine binlerce lira veriyor. Ancak salgın sürecinde gelir kaybı yaşayan milyonlar kiralarını ödemekte zorluk çekiyor, evden çıkarılmakla ya da iş yerinin boşaltılmasıyla tehdit ediliyor.

Kira sözleşmeleri konusunda geçtiğimiz ay yapılan yasa değişikliği neleri içeriyor, mülk sahibi ya da kiracıya yönelik ne tür hak ve yükümlülükler tanıyor? Yapılan düzenleme işyeri ve konutların tümü için geçerli ve yeterli mi? Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak kiracılara haklarına dair bilgilendirmede bulundu. Kira ödemeleri konusunda gerçekleştirilen yasa değişikliğini değerlendiren Yeniocak 26 Mart'ta yapılan Kanun değişikliğiyle, 1 Mart -30 Haziran 2020 tarihleri arasında işyeri kirasını ödeyemeyen kişiye karşı işyeri sahibinin tahliye davası açamayacağını söyledi. Yeniocak, aynı korumanın konut kiralarına getirilmemesinin bir eksiklik olduğunu ifade etti.

İcra takibi tehditi devam ediyor

Kiracıların belirtilen dört aylık dönemde kira bedellerini ödemeseler de yapılan düzenlemenin kira bedellerinin talep edilmeyeceği anlamına gelmediğini vurgulayan Doç. Dr. Umut Yeniocak, “İşyeri sahipleri ödenmeyen kira bedelleri için icra takibi yapıp, kiracıların malvarlıklarını haczettirip sattırabilirler. Yapamayacakları tek şey, kiracıları işyerinden çıkarmak” şeklinde konuştu. 22 Mart'ta alınan karar gereğince icra işlemlerinin de 30 Nisan'a kadar durdurulduğunu ve yeni bir uzatma olmazsa işyeri sahiplerinin 30 Nisan'dan sonra icra takibi yapabileceklerine dikkat çeken Umut Yeniocak, “Fakat bu icra takibinde sadece kiranın ödenmesini isteyebilirler. Eskiden olduğu gibi, kira ödenmezse kiracının tahliye edilmesini talep edemezler” açıklamasını yaptı.
İşyerleri için tanınan tahliyenin engellenmesi yönündeki imkânın konut kiraları için getirilmediğini hatırlatan Doç. Dr. Yeniocak, “Kirasını ödeyemeyen konut kiracıları için tahliye tehdidi varlığını koruyor” dedi.

Kiracılar uyarlama davası açabilir

Pandemi dönemi sona erip normal yaşama dönüldüğünde kiracılar ile mülk sahipleri arasında sorunlar yaşanabileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Umut Yeniocak şunları söyledi: “Bu süreçte ödenmeyen kiralar için icra takipleri ve davalar olacaktır. Özellikle, işyerinin salgın sürecinde kapatılmış olması ya da faaliyetlerinin kısıtlanmış olması sebebiyle bu aylara ilişkin kiraların ödenmemesi ya da hiç olmazsa indirim yapılması talebiyle uyarlama davaları açılacaktır. İşyeri kapatılan ve faaliyetleri kısıtlanan işyeri kiracıları başta olmak üzere, salgın sürecinde işleri önemli ölçüde bozulan tüm işyeri kiracıları ile kiralarını ödeyemeyecek duruma düşen konut kiracılarının hiç olmazsa kira bedellerinin bir miktar indirilmesi ya da ertelenmesi şeklinde karar verilmesini mahkemeden talep edebilmeleri hukuken mümkündür. Mahkemelerin bu sürece duyarsız kalacaklarını düşünmüyorum.”