Zamla ezilen halk kartlara sarıldı
Market raflarında hızla değişen fiyat etiketleri artık takip edilemiyor. Savunmasız kalan yurttaş ise yeni zamlara karşı kredi kartlarına sarıldı. Kartlarla yapılan market ve elektronik alışverişleri fırladı.
EKONOMİ SERVİSİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tarafından kasımda yıllık enflasyon yüzde 21,31 olarak açıklandı ancak halkın hissettiği enflasyon bunun çok daha üzerinde. İktidarın uyguladığı ekonomi politikaları ise enflasyonun önümüzdeki dönemde daha da artacağına dair endişeleri artırıyor. Yüksek enflasyon da düşük gelirlilerin cebini zorluyor.
Dolar kuru tarihin en yüksek seviyelerinde işlem görmeye devam ediyor. Döviz kurlarındaki oynaklık, toptancıların ve hammaddecilerin fiyat vermesine engel oluyor. Ticaret bir anlamıyla kilitlenmiş durumda.
Zam korkusu ise yurttaşın kredi kartlarına daha da yüklenmesine neden oluyor. Yapılan hesaplamalarda dolar kurunun enflasyona geçişkenliği yüzde 30 civarı ölçülüyor. Bir başka ifadeyle kurdaki her yüzde 10’luk artış enflasyona 3 puan katkı yapıyor. Yaşanan bu belirsizlik ortamında da stok ve kıtlık riski doğuruyor. Hal böyle olunca yerli ve ithal malları ellerinde bulunduranlar stoklarındaki malları piyasaya çıkaramıyor.
Hane halkları da yarın hangi fiyatlarla karşılaşacağını bilemediği için normalde ihtiyacı olandan daha fazlasını talep etmeye başlıyor. Artan talebe yanıt veremeyen, stoklarını yenileyemeyen ve sattığı malı eski fiyatı üzerinden alamayan marketler de çözüm olarak elinde bulunan ürünleri kotayla satmaya başlıyor.
Son zamanlarda benzin ve motorin fiyatlarındaki zam haberlerinin ardından oluşan kuyruklar, marketlerde karşımıza çıkan “Satışlarımız bir tane ile sınırlıdır” uyarısı buna örnek verilebilir.
Kasım ayının son haftasında artan kredi kartı harcamaları da hane halkalarının market alışverişlerindeki artışı kanıtlar nitelikte. Yurttaş borçlanarak ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyor. İlerde fiyatının artacağı düşüncesiyle harcamalarını erkene çekiyor.
Kredi kartıyla yapılan harcamalar kasım ayının son haftası yüzde 11 civarı artarak 44 milyar TL’ye çıktı. Kur şoklarının başlamasından kısa süre önce 39,7 milyar lira olan kredi kartı harcamalarındaki artış dikkat çekici. Kasım indirimleri olarak adlandırılan Black Friday gibi kampanyaların da etkisinin olduğu düşünülürse özellikle elektrikli eşya, elektronik eşya ve bilgisayar ürün grubunda satışlarında ciddi bir artış söz konusu.
19 Kasım haftasında 3,3 milyar TL artan kredi kartıyla yapılan elektrikli veya elektronik eşya, bilgisayar harcamaları 26 Kasım haftasında 5,2 milyar TL’ye çıktı.
Kredi kartıyla yapılan market harcamaları da dikkat çekici. 19 Kasım haftası 7,4 milyar lira olan market alışverişleri 26 Kasım’da 8,1 milyar liraya ulaştı.
