Zelenski, Zalujni’yi neden görevden aldı?
Kiev’de yaşayan “Ukrayna: Dünyanın Siyasi Fay Hattı” kitabının yazarı Deniz Berktay, Zelenski’nin Genel Kurmay Başkanı Zalujni’yi görevden almasını değerlendirdi:
Zelenski ile Zalujni arasında bir gerilimin olduğu, son üç aydır sürekli konuşuluyordu. Gerilimin önemli bir nedeni, askeri yönetim ile sivil yönetim arasındaki yaklaşım farkı idi.
Askeri yönetimin, Bahmut gibi bazı bölgelerde yüksek askeri kayıplar vermek yerine, askeri daha geriye, savunma imkânı daha iyi olan yerlere çekmek istediği, buna karşılık Zelenski yönetiminin, direnişi sürdürmek istediği konuşuluyordu. Zelenski yönetiminin yaklaşımında, siyasi kaygıların da önemli payı var (fakat sonuçta, Ukrayna, hem Bahmut gibi savunması güç olan bir yerde çok asker kaybetmiş, hem de Bahmut’tan ayrılmış oldu. Bunun dışında, Ukrayna’nın geçen yıl Rus işgalindeki bölgelere yönelik düzenleyeceği karşı taarruz konusunda da aralarında yaklaşım farklılıkları vardı. Sonuçta, karşı taarruzdan beklenen sonuç, elde edilemedi.
ÇIKMAZI İLK ZALUJNİ SÖYLEDİ
Karşı taarruzunun ve savaşın bir çıkmaza girdiğini ilk söyleyen Zalujni oldu. İki ay önce The Economist’e demeçte veren Zalujni, savaşın çıkmaza girdiğini söyleyince, Zelenski’nin çevresinden sert yanıtlara karşılaştı. Hatta iki gün sonra Zelenski, verdiği bir röportajda, savaşın çıkmaza girmediğini söyleyerek, Zalujni’yi yalanladı (halbuki Zelenski, birkaç gün önce İtalyan devlet televizyonunun verdiği demeçte, savaşın çıkmaza girdiğini bizzat söyledi).
Fakat Zelenski’nin bu röportaj düellosu, Zelenski ile Zalujni arasındaki gerginliğin su yüzüne çıktığını gösteren en önemli olay olmuştu.
Bunun dışında, bu son gerginlikte, hemen herkesin söylediği üzere, asıl rol oynayan etken, Zelenski’nin Zalujni’yi kendisine potansiyel rakip görmesi oldu. Zalujni’nin bir profesyonel komutan, yönetici olarak reytingi giderek artıyordu. Zelenski’nin Batı yanlısı ve milliyetçi kendimdeki muhalifleri, Zalujni’yi alternatif lider olarak görmeye başladı. Zalujni’nin sivil siyasete girmedi halinde Zelenski’ye ciddi bir rakip olabileceği konuşuluyordu. Bu, Zelenski’nin Zalujni’yi görevden almasının en önemli nedeni olmuş olabilir.
ABD YEŞİL IŞIK YAKTI
Zelenski’nin Zalujni’yi görevden almasan önce ABD ile epey görüştüğü şeklinde yorumlar var. Sonunda ABD yönetimi geçen hafta, "bu konu, Ukrayna’nın kendi iç işidir" diyerek Zelenski’ye Zalujni’yi görevden alması konusunda yeşil ışık yakmış oldu. Gelişmelere bakarak, Zelenski’nin ABD ile müzakereler sonucunda, kendisine engel veya rakip olabilecek bir kişiyi görevden aldığını söyleyebiliriz.