ABD’nin ‘İran’a baskı’ politikası başarısız

Geçen hafta İran Devrim Muhafızlarını terör örgütleri listesine alan ABD yönetimi, pazartesi günü, İran’a yönelik yaptırımlardan muaf tuttuğu ülkeler için verdiği ek süreyi uzatmama kararını açıkladı. Beyaz Saray, Türkiye dahil sekiz ülkeyi kapsayan bu hamlesiyle İran’ın petrol ihracatını sıfıra indirmeyi hedeflediğini belirtiyor.

‘Başarılı olamaz’

Washington’da yaşayan İranlı gazeteci Negar Mortazavi’ye göre, bu hamlenin başarıya ulaşması zor. Bunun ilk nedeni, ABD’nin hamlesinin petrol fiyatlarında yükselmeye neden olmasına dair beklenti:

“Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri, Trump’a pazardaki düşüşü telafi edeceklerine dair söz verdiler ve belki bunu kısa süre için yapabilirler, ancak uzun süreli olamaz.” BirGün’e konuşan Mortazavi, sözlerini şöyle sürdü: “Öncelikle İran’ın ham petrolünün belli nitelikleri ve belirli alıcıları var, bu tamamen değiştirilemez. Ayrıca, İran’ın geniş sınırları ve denize erişimi var, yani yaptırımlar altında bile petrol ihraç edecek pek çok yolu var. Askeri güç kullanmadan İran’ın petrol ihracatını sıfıra indirmek mümkün değil, bu da büyük ihtimalle bir çatışma başlatır.”

‘Rota değişmez’

Ulusal İran Amerikan Konseyi’nin Politika Direktörü Ryan Costello’ya göre ise Trump yönetiminin bu hamlesi, İran’a yönelik baskı politikalarının başarısız olması nedeniyle geldi:

“Petrol fiyatlarının yükselmesi korkusu daha önce Trump’ın çok hızlı gitmesini engelledi. Trump ve ekibi daha da sertleşerek, İran politikasının başarısızlığına karşılık verdi.” BirGün’e konuşan Costello, “Petrol fiyatlarında bir yükseliş olsa dahi, personel değişikliği ihtimali dışında, yönetimin rotayı geri çevireceğini düşünmüyorum” şeklinde konuştu.

‘Amaç dönülmez noktaya getirmek’

Costello, İran Devrim Muhafızları’nın terör listesine alınmasın ise şöyle yorumladı: “Bu hamle bir sonraki ABD hükümetinin İran’la görüşme bile yapamayacak noktada olasını isteyen şahin gruplar tarafından desteklendi. Bu hamle, Trump yönetiminin çekildiği nükleer anlaşmaya yeniden dahil olma ve yaptırımların azaltılması ihtimallerini kısıtlayacak.”

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun İran ile ilgili çözüm yollarının diplomasi yerine askeri hamleler olduğunu hatırlatan Costello, “Şu anda Irak savaşı öncesi retoriğin kullanıldığını görüyoruz” ifadelerini kullandı. Ancak, ona göre, gidilen istikamet savaş değil: “Gerginlik, bir gecede bir savaşa dönüşmez ama tansiyonun artışında dramatik bir dönüşüme yol açabilir.

***

Rusya soruşturması ne anlama geliyor?

2016 Başkanlık Seçimleri’ne Rusya’nın olası müdahalesine dair soruşturma tamamlandı. Özel Yetkili Savcı Robert Mueller’in ekibi tarafından yazılan rapor (kimi kısımları gizli tutulmuş şekliyle) açıklandı. Mesele, ABD iç gündeminin en önemli konusu ve siyasi kutuplaşmanın aynası haline gelmişti. Ancak iki yıllık soruşturmanın ürünü olan rapor, hiç kimsenin konuyla ilgili fikrini değiştirmiş görünmüyor. Soruşturma, Rusya’nın ABD seçimlerine müdahalesinin yanı sıra, Trump ve ekibinin bu çabayla iş birliği ve Trump’ın soruşturmaya adaleti yanıltmak maksatlı müdahalesi olup olmadığını inceliyordu. Raporda Trump’a yöneltilen suçlamalara ilişkin kanıt bulunamadığı ifade ediliyor. Trump destekçileri raporun bütün iddiaları boşa çıkardığını ileri sürüyor. Ancak çok sayıda Demokrata göre raporda yer alan bilgiler, Trump’ın en azından adaleti yanıltmak için çaba sarf ettiğini ortaya koyuyor.

Hem Demokratlara hem de Cumhuriyetçilere mesafeli olan muhalif kesimler için üç yıldır süren bütün bu tartışma, ABD’nin iç ve dış politikalarını gölgeleme görevi görüyor, medyayı sürekli ve bilinçli olarak meşgul ediyor, ülkede Soğuk Savaş’tan kalma Rusya fobisini ve ABD’nin ‘dış tehdit altında olduğu’ anlatısını besliyor.

Demokratların Rusya soruşturmasına odaklanarak Trump’a yardım ettiğini ileri süren dünyaca ünlü Dilbilimci Noam Chomsky, Democracy Now’da yayınlanan söyleşisinde şöyle diyor: “Demokratlar her şeylerini bu konuya yatırdılar. İçinde pek bir şey olmadığı ortaya çıktı. Trump’a büyük bir hediye verdiler. Aslında, önümüzdeki seçimi kendisine hediye etmiş olabilirler.” Meselenin Demokrat elitlerin iklim değişikliği, nükleer silahlanma gibi temel konularla ilgilenmek istememesi olduğunu belirten Chomsky, “Bir şekilde politik başarı getirecek yan konular arıyorlar” ifadelerini kullanıyor.