Belgesel önerileri

Tuna Yüksel - @tunayuxel, Yönetmen, Yazar, Sinema Eleştirmeni

Dizi ve film izlemekten sıkılanlar, odaklanma sorunu yaşayanlar ya da “zaten ben hep belgesel izliyorum” diyenler için dijital platformlarda yayınlanmış belgesel filmlerden önerilerimiz şu şekilde: 

*** 

AŞK, MARK VE ÖLÜM (MUBI) 

Yönetmenliğini Cem Kaya’nın yaptığı ve 2022 yılına damgasını vuran Aşk, Mark ve Ölüm belgeseli, benim son dönemde izlediğim en iyi belgesel olma özelliğini taşıyor. İstanbul Film Festivali’nde izleyip hayran kaldığım bu belgesel, Almanya’da yaşayan Türk göçmenlerin hayatlarını, müzikle kurdukları ilişkiler üzerinden ele alıyor. Övüldüğü kadar iyi olan hatta arşivi, kurgusu, müzikleri, kahramanları ve anlattıklarıyla övülmeyi son derece hak eden bu belgeseli kültürel hazine olarak görmek bile mümkün. 

*** 

YAPARSIN ŞEKERİM (NETFLIX) 

Türk tiyatrosunun önemli ismi Haldun Dormen’in 94 yıllık etkileyici kariyerini gözler önüne seriyor. Yönetmenliğini Selçuk Metin’in, senaristliğini Zeynep Miraç’ın yaptığı bu belgesel, tiyatroya adanmış bir hayat olan Haldun Dormen’e adeta saygı duruşu. Öte yandan Netflix Türkiye’de izleyebileceğiniz bazı belgeseller ise şöyle: Türk tiyatrosunun efsane ismi Yıldız Kenter’in hayatını ve kariyerini anlatan Caniko, Türk tiyatrosunun bir başka ustası Genco Erkal’ı konu eden Genco, Türk tiyatrosu ve sinemasının usta isimlerinden Metin Akpınar’ın hayatını ve kariyerini anlatan İyi ki Yapmışım. 

*** 

MEKANLAR VE YÜZLER (MUBI) 

Bu belgesel, sinema tarihinin önde gelen yönetmenlerinden biri olan Agnès Varda ile fotoğrafçı ve sokak sanatçısı JR’ın Fransa kırsalında çıktığı eşsiz bir yolculuğu ele alıyor. Çıktıkları yolculukta köy köy dolaşarak insanlarla tanışıp onların fotoğraflarını çeken ve çektikleri fotoğrafları büyük duvar resimlerine dönüştüren ikili sanat, hayat, yaş almak ve yolculuk gibi çoğu kavramın da peşinde dolaşıyor. Varda ile JR imzalı bu belgesel, 2017 yılında Cannes Film Festivali’nde Altın Göz Belgesel Film Ödülü kazanmıştı. 

*** 

YAŞAR KEMAL EFSANESİ (BLUTV) 

Aydın Orak tarafından yazılıp yönetilen bu belgesel, edebiyatımızın usta ismi Yaşar Kemal’i ele alıyor. Halil Ergün’ün anlatıcılığını üstlendiği bu film, Yaşar Kemal’in doğumundan ölümüne tüm hayatı, bizzat yazarın kendi ağzından ve hayatına yakın tanıklık etmiş dostları üzerinden anlatılıyor. Daha önce hiçbir yerde yayınlanmamış arşiv görüntülerinden, yüzlerce saatlik kaynaklardan derlenmiş ses kayıtlarından ve binlerce sayfalık dokümandan hazırlanan bu belgesel, Yaşar Kemal efsanesini gözler önüne seriyor. 

*** 

AHTAPOTTAN ÖĞRENDİKLERİM (NETFLIX) 

Ahtapottan Öğrendiklerim belgeseli; Bir yönetmenin, Güney Afrika’da yosun ormanında yaşayan bir ahtapot ile sıradışı dostluk kurmasını ve birlikte geçirdikleri bir senenin ardından ahtapotun gizemli dünyasını anlamasını anlatıyor. 2022 yılı yapımlı bu belgesel, 93. Oscar Akademi Ödülleri’nde En İyi Belgesel Ödülü’nü kazanmıştı