Uzun süredir gündemimizde olmayan ancak dile gelm

Uzun süredir gündemimizde olmayan ancak dile gelmese de herkesin ütopyasında farklı yeri olan; hâlâ ütopyası olanların, bireysel dünyasından gündelik yaşamına, yaşadığı çevreden, toplumsal tahayyüllerine kadar, yaşattığı bir coşku, paranteze alınamayan bir proje, insan olmanın, hayatı anlamlandırmanın en önemli dinamiğidir, devrim. İnsanın ve toplumun kendini dönüştürmesinin de özeti..

Birikim Dergisi bu ayki sayısını bu konuya, "DevriırTe ayırmış. Koray Çalışkan büyük emek harcayarak hazırladığı dosyadaki yazısında yeni bir dille birlikte topyekûn değil minik parçalardan oluşan devrimlerden ve aslında devrim fikrinin de devrime ihtiyacı olduğundan söz ediyor.

İşte, Türkiye ve Dünya'dan 50'ye yakın önemli isimden birkaçının devrime dair satır araları.

Ömer Laçiner: İnsanı insan yapan asli yönün, zihinsel etkilerinin bir kesim insana özgü bir eylemlilik biçiminde yürütülüyor olmasına rağmen, birkaç yıl öncesinde hayal bile edilemeyecek ufuklara açıldığı bir çağın içinde, büyük çoğunluğun insanın o ayırt edici niteliğinden, yapıcı-yaratıcı zihni etkinlikten neredeyse yalıtılmış "iş"lerle, bunlarla örtüşen tüketime odaklı uğraşlarla büyüyen ve bir tutunma endişesiyle aslında insanlık dışı bir varoluş durumuna itilmiş olması, postmodern çağın temel fenomeni ve çelişkisidir. Devrim, bu temel çelişki üzerinden tanımlanmak ve insanları, onları insan kılan zihni etkinlik biçimlerini "iş" olarak değil bir kendi oluş, varoluş sorunu olarak fiilen temellük edecekleri bir insanlık durumuna varmak için bizzat harekete geçmeleri çağrısı olabilir.

Patra Chatterejee: Bugün sol devrimciliğin siyasal amaçları nedir? Korkarım ki bu soruya verilen net cevaplar göremiyorum. Bugün devrimi yeniden düşünürken karşımıza çıkan merkezi paradoks budur. Yine de biz, birçok ülkedeki birçok mücadelenin tarihinde, önceden akla gelmeyen, alışılmışın dışında olan, daha az aşikâr olan unsurları almalıyız. 21. yüzyılda devrim fikrini canlandırmak için yeni fikirlerin tüm kudretine ihtiyaç duyacağımızın farkındayım.

J.K Gibson-Graham: Alternatif söylemlerin, ortak dilin, somutlaşmış pratiklerin, kendi kendini terbiye etmenin, konuşlandırılmış eylemlerin ve küresel dönüşümün ikinci dalga feminizm ile özdeşleştirilen karmaşık bir karışımı, ekonomik olanakların politikasına dair düşünce ve tasarılarımızı besledi ve feminist bir tahayyülün basit olan ontolojik hatları bizi kendine hayran bıraktı: eğer kadınlar her yer-deyse, bir kadın her zaman her yerdedir ve kadınların bulunduğu bu yerler dönüştükçe, kadınların kendileri de dönüşür.

John Holloway: Kapitalizm çatlaklarla doludur, küçük (hepimizin içinde varolan isyankârlık veya antikapitalist bir uzam yaratmak için bir araya gelen bir insan grubu) ve büyük (Bolivya'daki hareket, Fransa'daki ayaklanmalar). Bazen de o kadar küçük ve apolitik olurlar kî fark etmeyiz bile. Devrim küçük çatlakları fark etmekle başlar ve yenilerinin yaratılma-sıyla, yayılmasıyla, çoğalmasıyla ve farklı farklı çatlakların bir araya gelmesiyle büyür. Bu bir araya gelmeyse resmi örgütsel yapılardan ziyade şok dalgalarına, rezonansa ve gösterilen ilgiye dayanır.

Ufuk Uras: Marx'a gönderme yapacak olursak toplumsal varlığın bilinci belirlediği tezi, kaba ve doktriner yaklaşımlarda daha çok toplumsal sınıfların bilinci belirlediği şeklinde bir toplumsal varlığı sınıfa indirgeyen, indirgemeci yaklaşım olduğu için toplumsal alan dediğimizde iktisadi politik, ideolojik, kültürel bütün alanlarda, üstelik eşanlı, hani bir öncelik-sonralık ilişkisine tabi kılmayan bir bütünlüklü mücadele biçimi olarak algılanabilir.

Elias Khoury: Bugün hümanist ve devrimci bir söylem eksikliğinin yarattığı manevi yokluğa dikkat çekmek istiyorum. Öykü galiplerin yazdığı resmi tarihe karşı ayaklanırken, şiir kendi toplumlarını öldüren ve intiharlarıyla Roma'nın kendi duvarları dışında kalan dünyayı harap edişini yankılayan köktenciliğin karşısına dikiliyor. Filistin'i parçalayarak ölüme mahkûm eden, kontrol noktalarında gözünü dünyaya açan bebeğiyle hayatı muştula-yan kadın; işte o bu öykünün yazarı. Evini yerle bir edip, zeytin ağaçlarını kökünden söken buldozerlere taş atan çocuk; bu şiirin şairi.