Çelik Gülersoy'un işleri ve kitapları
80 küsur yıllık Cumhuriyet tarihimiz boyunca İstanbul'u yöneten hiçbir vali ya da belediye başkanı Çelik Gülersoy kadar bu şehre değer katmadı. Onlar yıktı Çelik Bey yaptı...
İki haftadır size bu köşeden Çelik Gülersoy'u anlatıyorum. Önceki yazılarda hayat hikâye-sini ve onun Turing çatısı altında hırsızlar ve sahtekârlarla nasıl boğuştuğunu yazmıştım. Bu sonuncu yazıda onun İstanbul için yaptıklarının ve yazdıklarının kronolojik dökümünü bulacaksınız.
1975'te Kadıköy Ayrılık Çeşmesi ve Kandilli mezarlıklarını temizletip düzenledi.
1977-1983 arasında Kariye Kilisesi ve çevresini düzenleyip ziyarete açtı.
1977'de İstanbul-Ankara yolunda Koru Ote-li'i açtı. Oteli Necdet Kalay'ın resimleri, kuş ve kelebek koleksiyonlarıyla süsledi.
1978'de Babıâli Kapısını tamir ettirdi.
1979'da belediyenin mülkiyetinde olup kaynak yetersizliğinden yok olma noktasına gelmiş tarihi köşklerin restorasyonuna başladı. Önce Yıldız korusunda bulunan köşklerini ele aldı. Malta, Çadır ve Sarı köşkler ile Pembe ve Yeşil adını verdiği seraları hizmete açtı.
1979-1980 arası Emirgan korusunda yer alan üç köşkü restore etti.
1980'de Çamlıca tepesindeki turistik tesisi gerçekleştirdi. Aynı yıl Şişli'deki Atatürk Evi'ni restore etti.
1983'te Çadır Köşkü içinde Tanzimat Müze-si'ni kurdu. Aynı yıl Tevfik Fikret'in Aşiyan'daki köşkünü kurtardı.
1984'Çubuklu'daki Hıdiv Kasrı'nı yok olmaktan kurtardı.
1985 arasında Sultanahmet'teki Yeşil Ev'i restore edip butik otel olarak hizmete açtı. Aynı yıl Arnavutköy meydan düzenlemesi ve bazı evlerin tamirini halkletti. Çengelköy Çeşmesi'ni onardı.
1986 arsında Sultanahmet'te, Topkapı Sarayı ile Ayasofya arasındaki Soğukçeşme sokağında bulunan harap evleri turistik pansiyonlara dönüştürdü. Aynı sokakta kendi kitaplarını bağışladığı bir de İstanbul Kitaplığı meydana getirdi. Sultanahmet Çeşmesi'nin onarımını da bu yıl gerçekleştirdi.
1987 arasında Sultanahmet'te yer alan Roma sarnıcını işgalden kurtardı, temizletti ve bir orta çağ şöminesi yertleştirerek taverna haline getirdi.
1986'da Sultanahmet'te, Yeşil Evi'in yanında yer alan tarihi yapıyı El Sanatları Çarşısı olarak hizmete açtı.
1987'de Edirne Gümrük Kapısı'nı modernize etti.
1988'de Kariye Oteli ve çevre düzenlemesini yaptı. Aynı yıl Safranbolu'da Asmazlar Kona-ğı'nı ele alarak restorasyondan sonra 27 yataklı otele çevirdi.
1990'da Zekeriya Köyü'nde çevre düzenlemesi yaptı.
1991'de Fenerbahçesi'ni çöplük halde teslim alıp, binlerce kişiyi ağırlabilecek dev bir gezi ve dinlenme parkı haline getirdi.
1993'te Sarıyer çeşmesini ve Büyükdere parkını hizmete soktu.
1998'de Büyükada'da yok olmak üzere olan Fabioti Köşkünü onarıp bir kültür evi haline getirdi. Keza Büyükada iskelesini de restore etti.
Turing Belleteni, Turing'in kurucusu Reşit Safvet Atabinen zamanından beri çıkıyordu. Çelik Gülersoy bu süreli yayını çıkarmaya devam etti.
1962'de Beşiktaş'ta Ihlamur Mesiresi ve Tarihi Kitabeleri adlı kitabı çıkardı.
Sekiz baskı yapan Un Guide DTstanbul adlı kılavuzu Fransızca ve Almanca olarak bastırdı.
1971'de Köprü ve Galata adlı çalışması yayınlandı.
1973'te Tophane, Fındıklı, Kabataş adlı kitabı çıktı.
1974'te Chora-Chara (Kariye) adlı kitabını İngilizce, Fransızca, Almanca ve İtalyanca olmak üzere bastırdı.
1976'da Batıya Doğru adlı düşünce-deneme kitabını okurlara sundu.
1978'de Boğaziçi Sorunlar ve Çözümler adını verdiği kitabını yayınladı.
1979'da Kapalı Çarşının Romanı'nı yazdı. Bu eserinden ötürü Sedat Simavi Vakfı Sosyal Bilimler Ödülü'ne layık görüldü. Aynı yıl Yıldız Parkı ve Malta Köşkü adlı çalışmasını okura sundu. Türkiye'nin İlk Oteli Hotel D'Angleterre adlı kitabı çıktı.
1980'de Lale ve İstanbul adlı kitabı yayınlandı.
1980'de Yıldız ve Emirgan Parkları ve Köşkleri, ardından Yıldız Parkı Pembe Sera'nın Hikâyesi yayınlandı.
1982'de Çamlıca'dan Bakışlar, Eski İstanbul Arabaları, 1983' Kayıklar, İstanbul Estetiği, Ihlamur Mesiresi, İstanbul Estetiği, Ihlamur Mesiresi, kitaplarını çıkardı.
1984'te Dolmabahçe Sarayı'nın kitabını yazdı. Aynı yıl İstanbul'un Anıtsal Ağaçları kitabını yayınladı.
1985'te Hıdivler ve Çubuk Kasrı kitabını çıkardı. Aynı yıl üç kitap daha yazdı: Edirnekapısı'nda Bir Örnek, Küçüksu Kasrı, Reklamlar ve Biz.
1986'da Taksim: Bir Meydanın Hikâyesi adlı kitabını okurla buluşturdu.
1987'de Göksu'ya Ağıt'ı yazdı.
1989'da Soğukçeşme Sokağı, Tramvay İstanbul'da, Kırk Yıl Olmuş kitapları çıktı.
1990'da Mavşi Cami, Nasıl Bir İstanbul, Be-yoğİu'nda Gezerken adlı kitapları yayınlandı.
1992'de Çerağan Sarayları, bir yıl sonra Kız Kulesi, Tepebaşi: Bir Meydan Savaşı adlı kitaplarını hazırladı.
1994'te Beşiktaş Daha Dün, bir yıl sonra İstanbul Maceramız, Büyük Çamlıca Tepesi, 1996'da Büyükada Dün / Yesterday ve İstanbul Maceramız'ın ikinci cildini okurlara sundu.
1997'de Safranbolu, 1998'de Fenerbahçesi, 1999'da Yeşil Ev: Bir Yuva ve nihayet Cumhuriyet'in Devraldığı İstanbul'dan Bugüne kitabını yazdı.
Not: Çelik Bey hakkında yazdığım bu ve bundan önceki yazılar sırasında N.Özlem Çuhadar'ın İlgi Yayınevi'nden çıkan "İstanbul'a Adanmış Bir Hayat - Çelik Gülersoy" adlı kitabından yararlanıldı.