Doçentliğe ‘piyasa’ ayarı

Akademide bir bilinmeze daha kapı aralandı. Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) doçentlik sınavına başvuru kriterleri arasında yer alan, “Çalışmalarının, en az beş yıl ulusal ve uluslararası düzeyde faaliyet yürüten ve son beş yılda 20 kitap yayımlayan yayınevinde yer alması” ibaresi Danıştay tarafından iptal edildi. YÖK’ün, “Yağmacı dergiler akademik yükselmelerde kullanılmayacak” kararının ardından alınan bu yeni karar, ölçü alınacak bilimsel yayınların nasıl belirleneceğine ilişkin soru işaretlerini artırdı.

Türk Eğitim Sen’in 2016 yılında yaptığı başvuru üzerine alınan iptal kararında, bu şartı yerine getiremeyen yayınevlerinin ticari teşebbüslerinin kısıtlandığı ve piyasadaki rekabetin engellendiği belirtildi. Danıştay, YÖK Üniversitelerarası Kurulu’nun, “Tanınmış Ulusal ve Uluslararası Yayınevi” tanımındaki şartların doçent adaylarının araştırmalarının bilimsel kalitesinin artmasıyla ilişkisi olmadığının altını çizdi.

OBJEKTİF DEĞİL

Danıştay, YÖK’ün “Tanınmış Uluslararası Yayınevi” tanımında yer alan kitapların dünyanın bilinen üniversitelerinin kataloglarında yer almasına ilişkin şartta bulunan, “Bilinen” ifadesinin de muğlaklıktan ve objektiflikten uzak olduğuna hükmetti.

ACİLEN UYGULANMALI

Öğretim Elemanları Sendikası (ÖGESEN) Genel Başkanı Vahdet Özkoçak ise Danıştay’ın kararının olumlu olduğunu ve yakın dönemde yapılacak doçentlik başvuruları öncesinde acilen uygulanması gerektiğini belirtti. YÖK’ün üniversite rektörlüklerini konuyla ilgili bilgilendirmesinin önemli olduğunu ifade eden Özkoçak, “Çünkü daha önce de ‘Yağmacı dergilerin’ akademik yükselmelerde kullanılamayacağı söylendi ama bununla ilgili bir liste paylaşılmadı. Yükselmelerde dikkate alınmayacak dergilerin listesinin açıklanması ve bu kararın nasıl uygulanacağının ortaya konulması gerekiyor” diye konuştu.

Kim belirleyecek?

YÖK’ün akademik yükseltme kriterlerini, Danıştay’ın kararının ardından yeniden gözden geçirmesi gerektiğini belirten Eğitim Sen Yükseköğretim Sekreteri Özgür Bozdoğan da “Para karşılığı yazılan tezler veya yapılan atıfların akademide yarattığı tahribat öyle bir aşamaya gelmişti ki YÖK, bu konuyla ilgili adım atacağını açıklamıştı. Bugün verilen kararla yeniden bu alanda belirsizlik oluşmuş durumda” dedi. Hangi yayınevlerinin yayımlayacağı yayınların akademik yükselmede dikkate alınacağıyla ilgili düzenlemenin, “Rekabeti engelleyici” bir durum olarak değerlendirilmesinin bu alanı piyasa kurallarına açacağını savunan Bozdoğan, “İnsan, doğa ve toplum yararına bilgi üretilmesi esas alınmadığı sürece, yaşanan bu tartışmada devam edecektir” diye konuştu.