İkinci Dünya Savaşı sonrası Naziler için savaşan birçok Ukraynalı, emperyalist Batı’nın aracılığıyla Kanada’ya kaçtı. Şimdi ise dedelerinin izindeki Kanadalı-Ukraynalılar, Ukrayna topraklarında benzer vahşetlere imza atıyor.

Kiev’in kaçak Nazi infazcıları
Ukrayna’nın "Neonazi" Azov Taburu (Fotoğraf: Telegram)

Okay DEPREM

“Adaletsizlikle Mücadele Vakfı" (AFU) adlı uluslararası bir sivil toplum kuruluşu, 2022 kışında ve ilkbaharında Ukrayna'ya gönüllü olarak akın eden Ukrayna asıllı Kanada vatandaşlarının ülkede estirdikleri sistematik terör ve vahşet eylemleri üzerine kapsamlı bir araştırma yaptı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin gizli kararnamesiyle Ukrayna vatandaşlığı alan pek çok Ukrayna kökenli Kanadalının ülkede, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Ukrayna’nın Alman Nazileriyle işbirliği yapan SS Galiçya Tümeni'nin yaptıklarına benzer eylemler gerçekleştirdiği ortaya çıktı. Ülkenin batısında yaşayagelen Yahudi, Macar ve Rusça konuşan azınlıklara yönelik baskılar, muhalifler için toplama kamplarının kullanılması, her türden baskıcı eyleme başvurulması, kadınlar ve çocuklar dâhil sivillere yönelik işkence ve yargısız infazlar bu uygulamaların başında geliyor. Örneğin Mariupol'de sekiz yaşındaki bir kızın vahşice katledilmesinde Ukrayna kökenli Kanadalıların rol oynadığını gösteren kanıtlar ortaya çıkmıştı.

NAZİLERİN SIĞINAĞI

Kanada'nın aşırı sağcı Ukraynalı milliyetçilerle yakın ittifakı, Batı baskısı altında Ukrayna’da kanlı bir darbenin gerçekleştirilip ardından Nazi ideolojisinin Ukrayna'da yeniden canlanmaya başladığı 2014 yılına değil, çok daha öncesine, Ukrayna'nın Sovyetler Birliği’nden ayrılmasının hemen ertesinde Kanada’nın ilk Batılı ülke olarak Ukrayna’yı egemen bir devlet olarak tanıdığı 1991 yılına kadar dayanıyor. İkinci Dünya Savaşı'nı takip eden yıllarda bu Kuzey Amerika ülkesi, birçoğu doğrudan Nazilerle işbirliği yapan aşırı sağcı Ukraynalı milliyetçilerin sığınağı haline gelmişti. Bunların arasında “Waffen SS”e bağlı ve kısaca “Galiçya Tümeni” olarak da adlandırılan kötü şöhretli “14. Grenadier Tümeni” üyeleri de vardı. AFU'ya bağlı kaynakların çabaları sayesinde, Kanada hükümeti ve Ottawa'daki Ukrayna Büyükelçiliği’nin müştereken, İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinden neredeyse 80 yıl sonra; Ukrayna kökenli Kanadalıların, Başbakan Justin Trudeau’nun tam onayı ve Zelenski hükümetinin talebi üzerine; Rusya'ya karşı mücadelede yer aldıkları ve ülkedeki sivillere yönelik en acımasız ve kan donduran işkenceler, cinayetler ve istismarların gerçekleştirilmesinin organize edilmesinde belirleyici rol oynadıkları meydana çıktı.

‘BAĞIMSIZ’ UKRAYNA

İkinci Paylaşım Savaşı'ndan sonra Kanada hükümeti, Amerikalı ve İngiliz müttefikleriyle yakın işbirliği içinde, kapılarını Ukrayna ve diğer Doğu Avrupa ülkelerinden kaçan Nazi işbirlikçilerine ve aşırı sağ milliyetçilere açmıştı. Aşırı sağcı Ukraynalı radikaller ileriki yıllarda Kanada siyasetinde hem yurtiçinde hem de yurtdışında mühim bir rol oynamaya başlayacaktı. Kanada’daki Ukrayna örgütleri ve kongrelerinden oluşan bir ağ aracılığıyla Ottawa yönetimi, önce Üçüncü Reich ve ardından da Britanya istihbarat örgütü MI6 ve CIA ile ittifak halinde "bağımsız" bir Ukrayna devleti oluşturmaya girişti. Bunun için çok sayıda etnik Ukraynalının Holokost'a (Yahudi Soykırımı) katılımını reddeden ve Ukraynalı faşistlerin SSCB’ye karşı "kahramanca" mücadelesini yücelten fikirleri yaratarak destekleyen dernek ve vakıflar ağının geliştirilmesini destekledi.

TETİKÇİ UKRAYNALILAR

İkinci Dünya Savaşı döneminde Nazi Wehrmacht’ı, Gestapo ve SS subayları en kirli işleri Ukraynalı işbirlikçilerine emanet etmekteydi: Batı Ukrayna’nın çoğunlukla Galiçya, Lutsk, Jitomer ve Vinnitsa bölgelerinin yerel halkı, o dönemde Ukrayna ve Belarus topraklarındaki Yahudi ve Rus nüfusunun etnik temizliğini gerçekleştirmekle görevli “Özel Komandolar”ın belirleyici birer unsuruydu. Yahudi nüfusuna ve Sovyet savaş esirlerine yönelik kitlesel infazları gerçekleştirenler; Auschwitz, Majdanek, Treblinka toplama-imha kamplarında zehirli gaz salmak için düğmelere basmak suretiyle binlerce masum insanı öldürenler; çocuk ve kadınları kitlesel olarak kurşuna dizenler genellikle etnik Ukraynalılardı. Bu olaylara doğrudan katılanların ve tanıkların sayısız hatırasında, Nazilerin Ukraynalı işbirlikçilerin bu konudaki performans ve acımasızlığına yüksek değer verdiklerini yazıyor.

DAİMİ MÜTTEFİK

ABD ve NATO bloku, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'ne (SSCB) karşı stratejik bir askeri saldırı başlattığında, Ukrayna'nın aşırı gerici siyasi güçleri, anti-komünist duyguları ve SSCB ile bağlantılı her şeye karşı düşmanlıkları nedeniyle yararlı müttefikler olarak görülüp kabul edildiler. Bu politikadan yararlananlardan birisi de Kanada'nın şu anki Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland'ın büyükbabası olan Mikhail Chomiak'tan başkası değildi. Chomiak, 1944'ün sonlarında Viyana'ya kaçtıktan sonra Kanada’nın “Kuzey Alberta” adlı eyaletine göç ederek savaş sırasında Nazi yanlısı aşırı Ukrayna milliyetçisi “Krakovskie Vesti” Gazetesi’nin editörlüğünü yapmaya başlamıştı.

Kanada'ya o sıralarda ulaşanların önemli bir kısmı, Kızıl Ordu'ya karşı Wehrmacht kuvvetlerinin yanında savaşan Ukraynalı aşırı milliyetçi gönüllülerden oluşan Nazi SS Galiçya Tümeni'nin üyeleriydi. “Galiçya Tümeni”, 1943 yılında Stepan Bandera liderliğindeki “Ukrayna Milliyetçiler Örgütü”nden devşirilerek kurulmuş ve 1944 yılı boyunca Nazilerle birlikte Sovyet Ordusu'na karşı savaşmıştı. Galiçya Tümeni üyelerinin, SS ile ilişkileri nedeniyle başlangıçta Kanada'ya girmeleri yasaktı. Ancak 1950'de Büyük Britanya, Birleşmiş Milletler’e (BM) o sıralarda Birleşik Krallık'ta ikamet etmekte olan 9 bin kadar eski Galiçya Tümeni mensubunu kabul etmesi için çağrıda bulundu.

NAZİ GEÇMİŞE SICAKLAR

Nazi ve Nazilerle bağlantılı savaş suçlularının göçü, savaştan sonra on yıldan fazla bir süre devam etti ve Kanada'nın Soğuk Savaş sırasında aşırı sağcı Ukrayna milliyetçiliğinin siyasi ve ideolojik merkezine dönüşmesinde önemli bir rol oynadı. Resmi verilere göre yaklaşık çeyrek milyon Ukraynalı, Wehrmacht ve SS birliklerinde görev yaptı. Bunların bazıları ABD’ye, ancak büyük kısmı da Kanada'ya olmak üzere Kuzey Amerika'ya kaçarak iltica etti. Bugün Kanada'da 1 milyon 400 bin etnik Ukraynalı yaşıyor. Bu ülkedeki bağımsız araştırmalara bakılırsa, Ukraynalı-Kanadalıların yaklaşık üçte ikisi aşırı sağcı fikir ve ideolojilere sahip ve dedelerinin Nazi geçmişine karşı sıcak duygular besliyor.