Askeri uzman Gady’e göre, Wagner İsyanı sonrasında Moskova hızlı önlemler alamadı. “Prigojin geri çekilmeseydi Putin için zor olurdu” ifadesini kullanan Gady, “Putin isyan planlarından haberdar değil miydi?” diye soruyor.

Moskova hızlı adım atamadı
Putin Rusya’sındaki ilk geniş çaplı silahlı ayaklanma olan Wagner İsyanı, başarısızlıkla sonuçlanmıştı. (Fotoğraf: Depo Photos)

Benjamin HIRSCH

Ukrayna'nın karşı saldırısı neden yavaş ilerliyor ve Rusya’daki darbe girişiminin cephedeki olaylar üzerinde ne gibi sonuçları olabilir? Askeri uzman Franz-Stefan Gady durumu değerlendirdi. Gady, "İktidarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olan bir devlet için kim hayatını riske atmak ister?" diyor.

Rusya'da birkaç saatliğine iç savaş patlak vermek üzereymiş gibi izlenim oldu. Wagner şefi Prigojin’in tuhaf darbe girişiminden neler anladınız?

Putin rejimi açıkça zayıflamış durumda. Putin ve rejiminin böyle bir olasılığa hazırlıklı olmamasının nasıl mümkün olabileceğini hala anlamış değilim. Wagner liderinin birliklerini Savunma Bakanlığı'nın doğrudan kontrolü altına vermeyi reddetmesinin ardından Prigojin ile Rusya Savunma Bakanlığı arasında bir hesaplaşma yaşanacağı en azından haziran ortasından beri belliydi. Rus istihbarat servislerinden Kremlin'e yeterince bilgi ulaşmamış mıydı? Putin gerçekten de isyan planlarından haberdar değil miydi? Şu anda elimizde cevaptan çok soru var. Ve bir şey oldukça açık: Hiçbir şey henüz bitmedi. İç  siyasetinin sonuçlarının yanı sıra Ukrayna'nın karşı saldırısının olası yansımaları da beklenmelidir.

Prigojin ve paralı askerleri Rostov-on-Don metropolünü neredeyse hiç direnişle karşılaşmadan ele geçirmeyi başardı ve başkent Moskova'ya 200 kilometre kadar yaklaştı. Bu bize Rusya'nın savunma kabiliyeti hakkında ne söylüyor?

Ulusal Muhafızlar gibi birimler, savaşta katılaşmış Wagner birliklerini durduracak eğitim ve donanıma sahip değillerdi. Wagner birliklerinin gerçekte ne kadar büyük olduğu belli olmasa da, Prigojin geri çekilmeseydi, Putin için zor olurdu. İçişleri güvenlik birimleri ile Rus askeri ihtiyatları arasındaki koordinasyonda da büyük bir sorun ortaya çıktı. Emirler çok geç verildi. Moskova'nın hızlı ve etkili güvenlik önlemleri alabildiği görülmedi.

Peki, daha önce Ukrayna'nın karşı saldırısının olası sonuçlarından bahsetmiştiniz. Ne demek istiyorsunuz?

Şu anda önemli bir sonuç görmüyorum. Ancak bunun tek nedeni cephede Rus savunmasında boşluklar bırakabilecek Wagner’in paralı askerlerinin bulunmaması. Rus askerlerinin morali konusunda büyük bir soru işareti var. Gücünü kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olan bir devlet için kim hayatını riske atmak ister ki? Eski Wagner paralı askerleri ya da en azından sempatizanlarıyla iş birliği yapmak da Moskova için büyük bir sorun haline gelebilir. Bölünmüş bir ordu uzun vadede savunulamaz. Şimdi Ukrayna'nın iki tarafı daha da bölmek için bilgi savaşını kullanması için fırsatlar var.

Batı, Rus ordusunu hafife mi aldı?

Sanmıyorum, en azından eğitimli savaş gözlemcilerinin hiçbiri hafife almadı. Ancak kamuoyundaki algı bazen Ukrayna'nın karşı taarruzunda Batı'dan gelen modern silah sistemleriyle mucizeler yaratabileceği izlenimini verdi. Rusya'nın savunmasını hazırlamak için sahip olduğu zaman göz önüne alındığında, bu karşı saldırının her iki taraf için de kanlı ve uzun süreli olması çok muhtemeldi. Ve şu anda da durum tam olarak böyle.

Pek çok uzman Ukrayna ordusunun NATO eğitiminden faydalanmak için bir hareket savaşına girmesi gerektiğini söylüyordu. Bu başarısız mı oldu?

Hayır, bu doktrin ideal olmaya devam ediyor. Bu şu anlama geliyor: Mekanize birliklerin hızla ilerlemesi, düşman birliklerinin kuşatılması, ikmal hatlarının hızla yok edilmesi ve sonunda düşmanın paniğe kapılması... Ukrayna sabit savunmayı yarmayı başarırsa tüm bunlar hâlâ mümkün. Ancak her zaman söylediğim gibi, Ruslar arasında panik başlarsa, o zaman geçen yılki Herson gibi olacaktır. Yani her iki tarafın da yıprandığı, yavaş ve metodik bir ilerleme.

Ukrayna neden şimdiye kadar ilerleme kaydedemedi?

Yaygın bilinen anlatıya uymasa da Ruslar kesinlikle nasıl savunma yapacaklarını biliyorlar. Şu anda yedek birliklerini Ukrayna'nın saldırı odaklarının ortaya çıktığı yerlere hızla kaydırabiliyorlar. Topçu birlikleri ile ön savunma hattı arasındaki koordinasyon, özel birlikler, topçu birlikleri ve savaş uçakları ile savaş helikopterlerinin hava desteği gibi münferit savunma unsurları arasındaki koordinasyon kadar iyi işliyor. Bu da aynı zamanda Ukrayna'nın büyük bir eksikliğine yol açıyor...

Ukrayna'nın neredeyse hiç savaş uçağı ve savaş helikopterine sahip olmaması ne kadar önemli?

Bunlar en azından Rusya'nın avantajını telafi etmeye yardımcı alabilecek etkenler. Ancak F16 jetlerini her derde deva olarak yüceltmek yanlış olur. Cephedeki mevcut durum, Ukrayna'nın yeterli mobil hava savunma sistemine sahip olmaması ve bu nedenle birliklerinin çok az korumayla ilerlemek zorunda kalması... Bu da onları saldırıya açık hale getiriyor.

Kiev’in bu açığı en azından azaltması için seçenekler var mı?

Ukraynalılar hâlâ "iç hatlar" olarak adlandırılan avantaja sahipler, bu da temelde birliklerini daha hızlı hareket ettirebilecekleri anlamına geliyor. Muhtemelen bunu kullanmaya çalışıyorlar. Yine de bu konseptleri uygulamaya koymak zor olacaktır.

Şu anda savaşın hangi aşamasındayız ve bu ne kadar sürecek?

Ukrayna'ya hızlı bir zafer kazandıracak tek bir silah sistemi ya da yeni bir taktik olduğu düşüncesinden kurtulmalıyız. Elbette her zaman iki taraftan biri büyük bir hata yapabilir ve bu da cephede büyük değişimlere yol açabilir. Ancak şu anda, Ukrayna'nın Rus savunmasındaki zayıf noktaları tespit edip kullanmaya çalıştığı ve daha sonra, az önce tarif edildiği gibi, "kendi yolunu açmak" ve hızlı bir şekilde kuvvet eklemek için tekrar tekrar çalıştığı bir saldırı aşamasındayız. Tüm bunlar genellikle yüksek kayıplarla gerçekleşiyor. Şu anda biraz daha az dikkat çeken bir husus da derinlik savaşıdır. Yani son zamanlarda Kırım Köprüsü gibi trafik kavşaklarına, mühimmat depolarına ve komuta noktalarına yapılan saldırılar... Bunlar da karşı saldırının bir parçası. Çeşitli sosyal medya kanallarında pek duymasanız da, bu mücadele savaşın şu anki aşamasında oldukça belirleyici. Ancak yine de Ruslar, Ukrayna'nın Batı'dan aldığı daha geniş kapsamlı silahlara uyum sağladı.

Nasıl?

Mühimmat depolarının, ikmal merkezlerinin ve komuta noktalarının çoğunu yer altına taşıyarak ve tesislerini daha etkili bir şekilde kamufle edip tahkim ederek. Bu da Ukrayna'nın hassas saldırılarının etkisini azaltıyor.

Ukrayna'nın toplamda on binlerce kişiden oluşan birkaç yeni tugay kurduğu söyleniyor. Kiev'in bir ay sürecek bir yıpratma savaşı için yeterli gücü var mı?

Bunu zaman gösterecek. İnsan ve malzeme kaybı çok büyük ama askerlerin motivasyonu yüksek. Bence taarruzun yaz boyunca devam etmesi mümkün. Şu anda Rusya'nın hızlı bir yenilgiye uğrayacağına inanmıyorum. Kiev'in bu işin sonunda ne kadar yatırım yapmaya hazır olduğu da siyasi bir soru.

Kaynak: Tagesspiegel
Çeviren: Ezgi GÜNEYTEPE